Thu phí không dừng ì ạch do chủ đầu tư

Do nhiều bất cập nên sau 3 năm triển khai, doanh thu phí điện tử tự động không dừng chỉ chiếm hơn 10%.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa có văn bản giao Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), chủ tịch UBND các tỉnh – thành chỉ đạo các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm việc triển khai hệ thống thu phí điện tử tự động không dừng (ETC). Các đơn vị được giao chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về tiến độ, lộ trình chuyển sang thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng.

Triển khai 3 năm vẫn chưa xong

Ông Nguyễn Văn Huyện, Tông cuc trương Tông cuc Đương bô, cho biết ngày 27-3-2017, Thủ tướng Chính phủ ra văn bản giao thực hiện ETC tại các trạm BOT trên toàn bộ Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh, hoàn thành trong năm 2018. Các trạm thu phí BOT khác phải hoàn thành trong năm 2019. Tuy vậy, đến nay tiến độ thực hiện lại quá chậm so với kế hoạch Thủ tướng giao.

Hầu hết chủ đầu tư dự án BOT giao thông không muốn chuyển đổi sang thu phí không dừng Ảnh: KỲ NAM

Cụ thể, hiện mới lăp đăt thiêt bi đươc 29/44 tram vơi tông sô 109 lan thu phi; sô con lại phai lăp đăt la gân 500 lan. Bên canh đo, dư an thu phi không dưng giai đoan 2 gôm 23 tram nhưng khâu đấu thâu đê lưa chon nha cung câp đang bi châm do vướng thu tuc.

Ông Huyện cho rằng nguyên nhân đầu tiên khiến sau 3 năm, việc triển khai thu phí không dừng bị tắc là do phương an tài chinh va năng lưc cua nha cung câp dich vu không bảo đam. Nguôn thu hằng thang tư dư an cua Công ty TNHH Thu phi tư đông VETC (nha cung câp dich vu) đang phai bu lô 8-9 tỉ đông/tháng. Đên nay, VETC đã phai bu lô 160 tỉ đông.

“Vi ly do nay, đên giưa năm 2018, phía ngân hang cung câp tin dụng cho dư an đa ngưng cung câp tin dung nên VETC không co tiên nhâp vât tư, lăp đăt thiêt bi theo tiên đô. Nhât la khi bô sung 18 tram vao dư an nâng tông sô tram tư 26 tram lên 44 tram vơi trên 600 lan cang khiên VETC thêm kho khăn” – ông Huyện phân tích.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Huyện, nguyên nhân khác là do dư an co nhiêu bên tham gia, rang buôc băng nhiêu hinh thưc hơp đông. Trong lúc hanh lang phap ly chưa đây đu, việc làm này dân đên kho khăn trong chê tai xư ly trach nhiêm cac bên.

Ngoài ra, nha đâu tư BOT lây ly do năng lưc cua nha cung câp thiết bị E-tag (liên danh Tasco – VETC) không bảo đam để tư chôi không cho lăp thiêt bi va đê nghi tông cuc đưa nha cung câp dich vu khac vao. “Băng cach nay cach khac, nha đâu tư BOT gây kho khăn cho nha cung câp dịch vụ” – ông Huyện nói.

Vì những bất cập trên, theo báo cáo của Bộ GTVT, hiên mơi chi co khoang 700.000 trong tông sô trên 3 triêu phương tiên trong ca nươc dan the E-tag, doanh thu phí tự động tại các trạm vẫn còn thấp, mới đat trên 10%.

Ngại minh bạch

Trong khi đó, ông Bùi Danh Liên, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội, thẳng thắn cho rằng vấn đề bất cập, hạn chế của BOT giao thông đã nói quá nhiều. Do đó, phải làm sao để các dự án BOT thật sự minh bạch để người dân không còn phải hoài nghi, từ đó mới tạo ra được sự đồng thuận cao trong xã hội.

Về báo cáo doanh thu của các dự án BOT, ông Bùi Danh Liên phân tích: Nếu áp dụng thu phí không dừng sẽ bảo đảm minh bạch, bởi bất cứ phương tiện nào đi qua tuyến đường BOT sẽ bị trừ tiền trong thẻ, giao dịch đó sẽ tự động thông báo đến ngân hàng, Bộ GTVT, Bộ Tài chính đều biết. “Người ta ngại minh bạch nên cứ cố tình chậm trễ” – ông Liên đúc kết.

Ngược lại, ở góc độ là doanh nghiệp dự án BOT, ông Trần Anh Tú, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI; nhà đầu tư đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng), bày tỏ nhiều “tâm tư” khi thực hiện ETC. Theo ông Tú, trên toàn tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng có 64 làn, đến nay VIDIFI đã phối hợp với VETC triển khai thu phí tự động tại 32 làn. Đối với 32 làn còn lại, VIDIFI đã báo cáo với Bộ GTVT là không có chủ trương đầu tư, chuyển đổi công nghệ vì làm sẽ rất lãng phí. Ông lý giải: “Nếu 100% xe qua trạm thì 32 làn thu phí không dừng đã đầu tư cũng đáp ứng đủ, khi đó VIDIFI sẽ đóng các làn thu phí dừng lại. Tuy nhiên, lượng xe sử dụng làn thu phí ETC hiện rất thấp.

“Ngoài ra, nếu triển khai ETC thì nhà đầu tư BOT sẽ giao toàn bộ quyền thu phí cho VETC. Điều này đồng nghĩa với việc, nhà đầu tư bỏ hàng ngàn tỉ đồng ra làm dự án, xong lại giao cho một công ty khác quản lý, thu phí nên nhiều nhà đầu tư BOT không yên tâm” – ông Trần Anh Tú bày tỏ.

Xử lý nghiêm chủ đầu tư chây ì

Theo ông Nguyễn Văn Huyện, để hoàn thành đúng tiến độ, lộ trình chuyển đổi hình thức thu phí điện tử tự động không dừng theo chỉ đạo của Thủ tướng, cần triển khai nhiều giải pháp. Trong đó có việc xem xét, cho phép có thêm nha cung câp dich vu đê chủ đầu tư thuận tiện lựa chọn. Bên cạnh đó, phải hoan thiên hê thông văn ban quy pham phap luât, co chê tai xư ly trach nhiêm cac bên vi pham tiên đô.

“Riêng nha đâu tư BOT nào cô tinh không thưc hiên Thông tư 49/2016/TT-BGTVT của Bộ GTVT quy định về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ, tông cuc se kiên quyêt xử lý” – ông Huyện nói.

VĂN DUẨN

Theo Nguoilaodong