Thứ đen xì ở ruộng lúa được người Trung Quốc tìm vì ngon bất ngờ

Thứ nhìn thấy trên những cánh đồng lúa ở Trung Quốc vào tháng 5, tháng 6 này thường được người dân địa phương gọi là “gạo gexian”. Mặc dù là “gạo” nhưng nó không có liên quan gì tới gạo mà thực chất là một loại tảo.

Một số nơi còn gọi nó là nấm Tianmu, nấm nước, địa y… Ở rất nhiều vùng nông thôn, người ta thường nhặt nó về làm thức ăn, được xem như là một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe.

Lý do tại sao loài tảo này được đặt tên là “gạo gexian” được cho là vào thời nhà Tấn, một thầy thuốc có tên Ge Hong đã sử dụng nó để chữa bệnh cho Hoàng đế. Sau đó, nó được Hoàng để đổi tên thành “gạo gexian” như một cách để cảm ơn. Vào thời điểm đó, “gạo gexian” được cống nạp cho hoàng gia và được sử dụng cho đến bây giờ.

Tại Trung Quốc ngày nay, ở các tỉnh sản xuất lúa gạo như Hồ Bắc thường là nơi có thể tìm thấy loài tảo này. Người lớn nói dối với trẻ em rằng đây là phân chuột ngâm trong nước. Nhưng thực tế đây chính là loài tảo thủy sinh thuộc họ tảo Cyanophyceae đơn bào, nó không có rễ và lá có màu xanh đậm. Chúng có nhiều hình dạng, một số trông giống như viên ngọc trai đen rất đẹp mắt.

Ngoài ra, giá trị dinh dưỡng của loại tảo này rất phong phú, nó chứa một lượng lớn protein, tinh bột, các loại đường khác nhau, hàm lượng vitamin C cao và chứa đến 15 loại khoáng chất như phốt pho, canxi, kali, sắt, đồng… Trong đó có 8 loại axit amin thiết yếu. Theo tính toán hàm lượng protein của loại tảo này đạt 52,7%, cao gấp 23 lần so với quả kiwi – được mệnh danh là “vua các loại trái cây”.

Có rất nhiều phương pháp chế biến loại tảo này. Nó có thể đem chiên, làm súp, ướp lạnh… hương vị thực sự rất ngon.

Nhiều thập kỷ trước, vì phân bón hóa học hiếm khi được sử dụng trên các đồng lúa nên loại tảo này phát triển rất mạnh. Tuy nhiên, ngày nay việc sử dụng phân bón khiến cho chất lượng môi trường nước sinh trưởng của nó bị hạn chế. Khí hậu, đất, ánh sáng mặt trời… đều có liên quan trực tiếp đến sự phát triển của loại tảo này.

Nhu cầu tiêu thụ loại tảo này rất lớn nhưng sản lượng thu hoạch lại không cao, khiến cho giá cả của nó không ngừng tăng lên. Hiện nay, giá của nó dao động ở mức từ 400 – 700 tệ/kg (1.3 triệu – 2.3 triệu VNĐ/kg) nếu mua trực tiếp từ người nông dân. Sau khi bán cho các mối lái khác thì giá có thể lên hơn 1000 tệ/kg (khoảng 3.3 triệu VNĐ/kg). Đặc biệt, ở một số khách sạn Hồng Kông, giá sau khi chế biến thành các món ăn rất đắt đỏ.

Phan Hằng