Thứ đặc sản trắng muốt cắt “mỏng như tờ giấy” được phơi sương qua đêm ở đất 2 Vua

Sau khi rửa sạch và thái thành các lát “mỏng như tờ giấy”, củ cải được phơi trong 3 ngày 2 đêm, người dân làng cổ Đường Lâm thường phơi vào ban đêm để củ cải giữ được màu trắng, bán giá cao hơn.

Cách Hà Nội 40 km về phía Tây, nằm cạnh QL32, Đường Lâm là làng cổ đầu tiên ở Việt Nam được trao bằng Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. Đây cũng là đất của hai vua: Phùng Hưng và Ngô Quyền. Hiện nay, tại đây còn lưu giữ khoảng 900 ngôi nhà cổ với niên đại hàng trăm năm.

Không chỉ lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử đến làng cổ Đường Lâm, du khách còn được thưởng thức nhiều đặc sản, món ăn ngon. Trong đó củ cải khô vốn là món ăn dân dã nay được người dân biến tấu thành đặc sản độc đáo.

Từ xa xưa, để bảo quản củ cải được lâu, người dân đã nghĩ ra cách phơi khô và để trong túi nilon buộc kín, khi ăn thì ngâm nước cho củ cải nở ra, rồi xào với thịt, ăn lại giòn và rất lạ miệng.

Ngay từ đầu làng, người dân đã phơi củ cải kín bên lề đường.

Nếu củ cải tươi chỉ thích hợp để làm các món luộc hoặc nấu canh và ăn dễ chán, thì củ cải khô giúp chế biến được thành nhiều món khác nhau, ăn ngon miệng và giòn hơn nhiều.

Làm củ cải khô khá tốn công sức và phụ thuộc nhiều vào thời tiết nắng đẹp vì không sấy khô bằng than hay điện. Ngoài ra, phải chọn những củ không quá già để đảm bảo sau khi phơi, củ cải ngọt, giòn, không bị xốp.

Ông Hà Minh Soan (thôn Mông Phụ, Đường Lâm) cho biết: “Củ cải phơi sương đêm giờ là đặc sản ở làng tôi, trước đây chỉ là món ăn dân dã thôi. Ở đây thường thái theo miếng tròn cho nhanh khô, ngoài ra tôi cũng hay thái hình trụ dài, phơi tái tái rồi ngâm tương, ăn với cơm không biết chán luôn”.

Ông Soan tỉ mẩn dàn đều từng miếng để củ cải không xếp chồng lên nhau, giúp khô nhanh và đều hơn.

Củ cải trắng đúng mùa lạnh sẽ giòn và ngọt, ăn không bị đắng. Còn khi phơi khô củ cải trái mùa sẽ không ngon bằng.

Những miếng củ cải khô được đóng vào túi ni lông cỡ từ 100-200g, có giá từ 30.000-35.000 đồng/100 gam. Sở dĩ, củ cải khô có giá thành cao như vậy là bởi, để có được 1kg củ cải khô thì phải mất đến 20-25 kg củ tươi.

Người dân ở đây cho biết, nếu không có kinh nghiệm thì khó có thể làm được thành phẩm, vì loại củ cải khô này không có chất bảo quản nên rất dễ mốc và hỏng. Sản phẩm dùng trong 3-4 tháng là ngon nhất. Khi để lâu quá, củ cải khô sẽ biến thành màu vàng rồi đen sậm và hỏng.

Người dân còn phơi củ cải kín sân đình làng Mông Phụ.

Củ cải khô đã trở thành đặc sản của làng cổ Đường Lâm, nhiều du khách đặt mua cả vài kg về ăn dần.

Khi mua củ cải khô về, khách có thể chế biến thành nhiều món ăn rất thơm ngon: Củ cải xào thịt, trộn chua ngọt, ngâm mắm ớt, kho thịt… đều rất đưa cơm. Nguyên liệu này cũng là sự lựa chọn tuyệt vời cho các bà, các mẹ ăn chay.

Trước khi chế biến, ngâm củ cải với nước trong khoảng 20 – 40 phút cho các miếng mềm và nở ra, rửa với nước sạch.