Thú chơi ‘đĩa ngọc, chén vàng” vào dịp tết của người Hà Nội

Hoa thủy tiên là một loài hoa quý phái, được ví như “đĩa ngọc, chén vàng”, khi nở có mùi hương tinh khiết, quyến rũ và rất cao sang.

Mỗi dịp Tết đến xuân về, trong nhiều gia đình người Hà Nội thường có bát hoa thủy tiên để trưng bày, vị trí đặt cũng là một nơi trang trọng nhất để mọi người cùng uống trà, thưởng hoa.

Từ lâu, hoa thủy tiên là một thú chơi tao nhã, lắm công phu của người Hà Nội, đòi hỏi người chơi thực sự hiểu và yêu loài hoa này thì mới có thể gắn bó được.

Người xưa quan niệm rằng, nhà nào có được bát hoa thủy tiên nở đúng thời khắc giao thừa, năm đó sẽ được may mắn, bình an, vạn sự như ý.

Những người có kinh nghiệm chơi hoa cho rằng, để tạo nên giá trị của một bát hoa, ngoài dáng vẻ, hình thức bên ngoài còn là công sức của người chơi, từ lúc gọt củ, chăm dưỡng đến khi cho ra những bông hoa đầu tiên. Người chơi hoa phải dồn tâm huyết, công sức, thời gian mới tạo nên những bát hoa đẹp, đầy giá trị nghệ thuật.

Một bát hoa thủy tiên đẹp phải có sự kết hợp từ nhiều yếu tố, trong đó có bộ rễ, làn lá đến ngồng hoa và hoa. Hoa thuỷ tiên có hương thơm diu, lan toả suốt mấy ngày Tết.

Rễ hoa phải dài, trắng; làn lá xum xuê, mềm mại; ngồng hoa nhiều tầng tán.

Một bông hoa đẹp nhìn phải sáng, khi nở nhụy màu vàng. Cánh hoa phải có màu trắng tinh khôi tức là nhìn thấy độ trong của màu trắng và trên cánh hoa có độ lấp lánh nhất định giống như kim tuyến.

Đối với làn lá xanh mềm mại, ngồng hoa nhiều tầng nhiều tán.

Để có được giò thủy tiên đẹp, trước tiên cần cẩn thận từ khâu chọn củ. Việc gọt củ cũng là cả một sự công phu. Đây cũng là một trong những yếu tố để đảm bảo vẻ đẹp, tạo sự khỏe khắn cho bộ rễ thủy tiên sau này.

Người chơi phải kỹ lưỡng, nhẹ nhàng để không làm tổn thương củ.

Dao để gọt thủy tiên phải là loại dao nhỏ, sắc để vết gọt được ngọt. Chiếc dao dưới cùng đã có tuổi đời 100 năm, đến nay chưa ai có thể tạo ra được

Ngoài kỹ thuật gọt, việc chăm sóc thủy tiên cũng lắm công phu, phải thay nước, chải rễ hàng ngày.

Gọt thủy tiên cầu kỳ, công phu, tốn công sức, tốn cả thời gian, nhưng khi ngắm thủy tiên nở , thấy tràn ngập sắc xuân.

Thú chơi thủy tiên ngày Tết ở Hà Nội tưởng chừng đã mất, nhưng vài năm trở lại đây được một số nghệ nhân khôi phục lại.

Những ngày Tết, nếu trong nhà có bát hoa thủy tiên đang độ nở đẹp nhất, nhiều người coi như một món quà quý trong năm mới.