Thông qua ‘Tuyên bố TP.HCM’ về an ninh nguồn nước, năng lượng

Mai Hoàng Minh21:31 05/04/2014

Sáng 5.4, Hội nghị thượng đỉnh sông Mekong lần 2 đã diễn ra. Hội nghị đã thông qua “Tuyên bố TP.HCM” về an ninh nguồn nước, năng lượng và lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở lưu vực sông Mekong.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường Nguyễn Minh Quang (giữa) trả lời về vấn đề thủy điện Don Sahong sắp được xây dựng cuối năm nay tại Lào – Ảnh: Khải Đơn

Hội nghị có sự tham dự của đại diện bốn quốc gia thành viên của Ủy hội sông Mekong (MRC) gồm: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Thủ tướng Lào Thongsing Thammavong; Thủ tướng Campuchia Samdec Hunsen; Bí thư thường trực Bộ Ngoại giao, đặc phái viên của Thủ tướng Thái Lan; hai đối tác đối thoại là Trung Quốc, Myanmar và các đối tác phát triển.

Trong tuyên bố TP.HCM có viết: “Chúng tôi ghi nhận việc tiếp tục mở rộng thực hiện thủ tục thông báo, tham vấn trước và thoả thuận (PNPCA) nhằm hỗ trợ việc ra quyết định phù hợp đối với các đề xuất dự án phát triển tài nguyên nước trong lưu vực sông Mekong”.

Tuyên bố được ra trong bối cảnh có thêm nhiều công trình thủy điện đang được đề xuất xây dựng trên dòng chính của sông Mekong khiến các tổ chức môi trường lo ngại.

Trong buổi họp báo sau hội nghị thượng đỉnh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường Nguyễn Minh Quang (Việt Nam) có trả lời về vấn đề thủy điện Don Sahong sắp được xây dựng cuối năm nay tại Lào.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang nói: “Chúng tôi đã được Lào báo là sẽ xây công trình này vào cuối năm. Quan điểm của VN và Campuchia, theo hiệp định 1995, thì các công trình thủy điện trên dòng chính cần có tham vấn của các nước trong Ủy hội. Đây là quy định từ Hiệp định 1995, vì công trình Don Sahong này nằm trên dòng chính của Mekong. Chúng tôi có đề nghị Lào, sau khi có kết quả nghiên cứu về tác động dòng chính trên sông Mekong mà VN chủ trì với sự tham gia của Lào, Campuchia đến hết năm 2015, và có kết luận về các bậc thang trên dòng chính Mekong này thế nào. Sau khi có kết quả cụ thể thì vấn đề xây dựng thủy điện trên dòng chính đó mới được tiến hành… Công trình này là loại công trình cần phải có tham vấn”.

Ông Trần Lôi, Bộ trưởng Tài nguyên nước của Trung Quốc phát biểu tại hội nghị: “Trong quá trình phát triển và sử dụng nguồn nước từ sông Lan Thương, chúng tôi quan tâm đến cả lợi ích của Trung Quốc và lợi ích của các quốc gia hạ nguồn và chú ý song song gữa phát triển và bảo tồn. Chúng tôi chú trọng đến bảo vệ môi trường sinh thái và tác động từ phát triển xuyên biên giới trên dòng sông”.

Theo TNO

Video đang HOT

Nhà làm phim Tom Fawthrop cảnh báo rủi ro của con đập Don Sahong

Nhà làm phim người Anh Tom Fawthrop nổi tiếng ở Đông Nam Á với bộ phim tài liệu khoa học Where have all the fish gone? (tạm dịch: Cá đi đâu hết cả?) nói về hàng loạt các con đập đang được xây dựng trên sông Mekong đang gây ra biến động và thảm họa ra sao với nghề cá và hàng triệu cư dân đang sinh sống dựa vào dòng sông này.

Ông Tom Fawthrop tại hội nghị sông Mekong TP.HCM 2014 - Ảnh: Khải Đơn

Ông có mặt tại Hội nghị thượng đỉnh sông Mekong lần này tại TP.HCM và dành cho Thanh Niên Online một cuộc trò chuyện ngắn về các quan ngại của ông với những con đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong.

* Năm nay ông có quay lại Xayaburi không?

- Ông Tom Fawthrop: Lần gần nhất tôi ghé là khoảng cuối năm ngoái. Thường mỗi năm đều có đến.

* Bây giờ ở đó ra sao rồi thưa ông?

- Như một báo cáo tôi đọc, Xayaburi đã xây được 30% rồi. Vào khoảng cuối tháng 12 năm rồi, có một thời điểm việc xây dựng bị ngắt quãng vì nước lụt dâng cao. Lúc đó Xayaburi ngừng xây khoảng 2 - 3 tuần.

* Ông có đến thăm những ngôi làng bên cạnh Xayaburi không?

- Có, họ dẫn chúng tôi đến một ngôi làng. Một số gia đình đã đi tái định cư, vẫn còn nhiều người chờ tái định cư.

* Xayaburi vấp phải sự phản đối nhưng vẫn được xây dựng. Vậy còn với đập Don Sahong, chủ đề nóng đang được nhiều người quan tâm, thì sao rồi thưa ông?

- Tôi chưa quay lại đó. Nhưng lần đầu tiên tôi đến Don Sahong vào năm 2007. Đó là lần đầu tiên người ta muốn tung dự án đó ra giới thiệu. Một lý do khiến thời điểm đó họ không tiếp tục với dự án này là vì các chuyên gia hàng đầu của MRC (Mekong River Commission - Ủy hội sông Mekong) đã đưa ra những cảnh báo rất nghiêm trọng.

Những công ty đã đề xuất dự án Don Sahong không hề có những đánh giá chi tiết về tác hại. Đến tận bây giờ, hầu hết những nhà nghiên cứu vẫn phản đối việc xây dựng Don Sahong. Nếu Don Sahong được xây, đó sẽ là một "thảm họa"...

Thang cá tại thủy điện Pak Mun, Thái Lan, đã không đem lại kết quả như mong đợi - Ảnh: International River

* Thưa ông, "thảm hoạ" nghĩa là thế nào, nếu Don Sahong được xây dựng?

Ông Tom FawThrop cho biết như với Tonle Sap, các con đập thủy điện có thể dễ dàng làm thay đổi và phá hủy hệ sinh thái kỳ diệu và mong manh này. Và rằng, Tonle Sap quay vòng nước ngập mỗi năm, nó cân bằng tất cả như một điều kỳ diệu. Tất cả những sự phong phú này đang bị đe dọa. "Một chuyên gia người Việt Nam tôi từng gặp nói nếu 11 con đập được xây dựng trên dòng chính sông Mekong, ông ấy không biết liệu Đồng bằng sông Cửu Long có sống sót nổi không trong 30 - 50 năm tới. Và Việt Nam có thể phải đối mặt với sự khan hiếm lương thực bởi vì đồng bằng này là nơi sản xuất lương thực chính của Việt Nam", Tom FawThrop nói.

- Bởi vì dòng Hou Shahong là đường đi duy nhất để hầu hết các loài cá đang sống ở khúc sông đó di cư từ Campuchia lên trên Lào trong mùa sinh nở. Đây là vòng quay sinh sản tự nhiên đã được thành lập có lẽ từ hàng ngàn năm trước và đa số cá ở đây đều chỉ sử dụng quãng sông này để đi lên trên.

Những người muốn xây dựng Don Sahong cho rằng họ có thể, bằng cách nào đó, huấn luyện, chỉ vẽ cho đàn cá sử dụng một dòng nước khác thay thế để di cư thay vì đi qua Hou Shahong. Nhưng, như tôi biết, chưa từng có một chứng cứ nhỏ nhất nào cho thấy đàn cá muốn "hợp tác" với phương pháp này.

* Về chuyện tạo đường cho cá đi, như một số thủy điện trên sông Mekong từng làm, ông đã từng nghe nói về "thang cá" chưa?

- Vâng, tôi biết chứ. Thang cá là một ý tưởng và kỹ thuật, có khi được gọi là thang cá, vài chỗ gọi là "hệ thống đường đi cho cá". Dù có gọi là gì, trong quá trình tôi thực hiện bộ phim tài liệu Where have all the fish gone? và phỏng vấn các chuyên gia về nghề cá, thì hóa ra, tất cả những công nghệ để di chuyển cá đã được áp dụng, đều hầu hết đến từ các quốc gia ở nơi nào khác trên thế giới chứ không phải ở đây.

Các chuyên gia đã mang thang cá đến đây đều đến từ Thụy Sĩ, Na Uy, vùng Scadinavia, Bắc Mỹ. Tất cả thí nghiệm trên thang cá đều chỉ thành công với cá hồi. Thang cá có thể có hiệu quả với cá hồi, nhưng cá hồi chỉ là một loài, và là loài rất nổi tiếng vì biết nhảy ngược nguồn nước. Thang cá đã được "đo ni đóng giày" cho cá hồi.

Nhưng hầu hết các loại cá khác lại không nhảy, và hầu hết các sông ở Bắc Mỹ hay Bắc Âu không có quá nhiều loài cá, chỉ vài ba loại, hay 10 loài. Trong khi đó, Mekong có hơn 900 loài cá. Đây là chi tiết quan trọng nhất, bởi cho dù Mekong chỉ là dòng sông lớn thứ 12 thế giới, nhưng Mekong, cùng với Amazon, lại là những dòng sông có hệ sinh thái đa dạng nhất thế giới, từ hàng trăm đến cả ngàn loài.

Một ngư dân đánh được loại cá khổng lồ rất hiếm trên biển hồ Tonlé Sap, Campuchia - Ảnh: National Geographic

Những nhà đại diện Trung Quốc nói nhiều về nước sạch, nhưng chất lượng nước sạch không phải là thứ các loài cá cần. Cá tìm nguồn nước có phù sa, có thức ăn, dưỡng chất. Nếu ta khiến nước sạch, ta đã lấy đi tất cả những chất dinh dưỡng quý nhất trong nước.

* Từ khi ông bắt đầu đi làm phim về Mekong, dòng sông có thay đổi nhiều không?

- Rất nhiều thay đổi, đặc biệt là ở khu vực phía bắc của dòng sông. Tất cả những ngư dân sống cạnh dòng sông đều kể với tôi mực nước lên xuống liên tục, thất thường từ khi các con đập được xây. Cả nông nghiệp và nguồn cá đều phải chịu tác động.

* Xin cảm ơn ông đã dành cho Thanh Niên Online cuộc trao đổi này!

Nước và các quan ngại trên dòng Mekong Trong ngày thảo luận đầu tiên (2.4), các diễn giả của Hội nghị thượng đỉnh sông Mekong 2014 đã bàn nhiều đến nước và các quan ngại trên dòng Mekong. Nội dung tham luận của ông Fritz Holzwarth, chuyên gia về chính sách về nước, từng làm việc cho Bộ Môi trường, Bảo tồn tự nhiên, Xây dựng và An ninh hạt nhân Liên bang Đức, thu hút khá nhiều sự quan tâm. Ông Fritz nhận định: "Nước và năng lượng là những yêu cầu tiên quyết nhằm đảm bảo an ninh lương thực, phát triển kinh tế, tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị". Ông Zhong Yong, Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc, khi nói về việc sử dụng nguồn nước sông Lan Thương, vẫn bảo lưu quan điểm trước kia của Trung Quốc về việc xây dựng thủy điện trên dòng chính Mekong. Tiến sĩ Trần Thục, Viện Khoa học khí tượng thủy văn và môi trường Việt Nam, cảnh báo về nguy cơ mà biến đổi khí hậu có thể tác động đến Đồng bằng sông Cửu Long. Theo kịch bản mà ông Thục đề cập, vụ đông xuân ở Đồng bằng sông Cửu Long có thể giảm sút 495 kg/ha vào năm 2030 và tiếp tục giảm thu hoạch 680 kg/ha vào năm 2050, dẫn đến sự thiệt hại 756 nghìn tấn lúa vào năm 2030 và 1 triệu tấn vào năm 2050. Ông Thục khẳng định kéo theo đó là các biến đổi khắc nghiệt về khí hậu như nhiệt độ tăng, các đợt không khí nóng thường xuyên đổ vào miền Nam Việt Nam hơn.

Theo TNO

Vụ máy bay Malaysia mất tích: Phóng viên Tân Hoa xã quyết bám trụ Phú Quốc Hàng chục phóng viên quốc tế đã đổ về Phú Quốc để tác nghiệp trong vụ máy bay của hãng Malaysia Airlines mất tích. Nhiều nhóm phóng viên đi với thiết bị máy móc đồ sộ và tác nghiệp liên tục. Phóng viên Tân Hoa xã tác nghiệp tại Phú Quốc Đặc biệt, Tân Hoa xã - hãng thông tấn chính thức của...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc00:46

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng501:27

Tiết lộ về nữ doanh nhân ở Hải Dương nhảy xuống hồ cứu 3 cháu bé02:38

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

Thông tin về ô tô 'tự di chuyển' ở sân bay Tân Sơn Nhất09:00

Lọ Lem diện áo nhỏ xíu, nhún nhảy hút triệu view, còn được bố ruột làm điều này!03:16

Mới sinh con 3 tháng, người mẹ trẻ không có đối thủ trên sới vật02:34

Đi ngược chiều trên cao tốc, nữ tài xế bị phạt 19 triệu đồng01:30

Drama Bộ Tứ Báo Thủ nghi thuê 2 tỷ dàn dựng, người tiết lộ xuất hiện công khai?03:15

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Lái xe "lố" 4 giờ nhưng không thể dừng vì ùn tắc, thiếu trạm nghỉ

08:54:04 09/02/2025

Hiệp hội Logistics TPHCM phản ánh tình huống tài xế lái xe liên tục quá số giờ quy định, nhưng không thể dừng vì kẹt xe hoặc cao tốc thiếu trạm dừng nghỉ.

Vụ trâu chết la liệt trong rừng: Phát hiện thêm 9 xác trâu

08:51:39 09/02/2025

Lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị phát hiện thêm 9 con trâu bị chết. Tất cả đều có các biểu hiện như những con trâu chết trước đó.

Nữ sinh Sơn La 17 tuổi mất tích: Gia đình nhận tin con gái ở Cần Thơ

13:58:17 08/02/2025

Theo mẹ cháu G., sáng 7/2, gia đình nhận được thông tin từ một chủ quán ăn tại TP Cần Thơ về việc nhìn thấy con gái chị đi ăn cùng một nam thanh niên.

Lật xe khách tại Phú Yên khiến 3 người chết, nhiều người bị thương

08:33:16 08/02/2025

Các cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên đang triển khai cứu hộ, cứu nạn, giải quyết hiện trường vụ lật xe khách trên QL1A, hiện đã xác định 3 người tử vong

Bốn trận động đất liên tiếp trong sáng nay ở Kon Tum

22:10:18 07/02/2025

Theo thông tin từ Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý địa cầu, huyện Kon Plông vừa xảy ra 4 trận động đất trong sáng 7/2. Các trận động đất có độ lớn từ 2.5 đến 3.2.

Vụ khe co giãn cao tốc bị bung, nhiều xe nổ lốp: Cục Đường bộ chỉ đạo nóng

22:07:30 07/02/2025

Cục Đường bộ Việt Nam vừa có văn bản đề nghị Ban quản lý dự án 2 và nhà thầu khẩn trương khắc phục, sửa chữa khe co giãn bị bung bật trên cao tốc qua tỉnh Thanh Hóa.

Thứ trưởng Bộ Công an: Tội phạm trên không gian mạng là vấn đề nan giải

20:00:38 07/02/2025

Theo Thứ trưởng Bộ Công an, tội phạm trên không gian mạng là vấn đề nan giải, mang tính chất toàn cầu, đặc điểm của loại tội phạm này là sử dụng công nghệ cao, thủ đoạn đa dạng...

Tai nạn chết người ở đường sắt tại Đồng Nai, tàu hỏa tê liệt gần một giờ

19:52:08 07/02/2025

Tai nạn giao thông giữa xe container và xe máy tại điểm giao cắt đường sắt ở Đồng Nai khiến người phụ nữ tử vong tại chỗ, tàu hỏa qua khu vực bị gián đoạn gần một giờ.

Vụ nam shipper bị đánh tử vong: Gia đình nhận được cuộc gọi nghi lừa đảo

19:47:21 07/02/2025

Ngày 7/2, chị Đinh Thị Đào (vợ anh Trần Thành, 31 tuổi, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng là nam nhân viên giao hàng bị đánh tử vong) cho biết, gia đình nhận được một số tin nhắn, cuộc gọi nghi lừa đảo.

Lý do căn nhà cháy thiệt hại 50 triệu, chủ trình báo 400 triệu đồng

18:46:27 07/02/2025

Trưa nay (7/2), thông tin từ Công an xã Tân Bằng (huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau) cho biết, nguyên nhân vụ cháy căn nhà xảy ra trên địa bàn do chập điện tại vị trí máy giặt.