Thông điệp và MV của ca khúc tỉ view “Smells Like Teen Spirit” (Nirvana)… mông lung như 1 trò đùa!

Mới đây, ca khúc “ Smells Like Teen Spirit” vừa chính thức cán mốc 1 tỷ stream trên nền tảng Spotify.

Đây cũng là bản nhạc gắn liền với tên tuổi của Nirvana và mang về cho ban nhạc nhiều thành tựu đáng chú ý ngay trong những năm đầu sự nghiệp. Tuy nhiên, sự ra đời của ca khúc này thực chất lại không hoành tráng như nhiều người vẫn nghĩ.

Được phát hành vào năm 1991, “Smellls Like Teen Spirit” là track mở đầu cũng như lead single cho album phòng thu thứ hai của Nirvana “Nevermind”. Thành công ngoài mong đợi của ca khúc đã góp phần đưa “Nevermind” dẫn đầu nhiều bảng xếp hạng âm nhạc lúc bấy giờ và làm nên tên tuổi của Nirvana. Vào năm 1992, sản phẩm được đề cử tại 2 hạng mục “Trình diễn Hard Rock xuất sắc nhất” và “Bài hát Rock xuất sắc nhất” tại giải thưởng Grammy. Danh sách “500 ca khúc hay nhất mọi thời đại” do tạp chí Rolling Stone bình chọn năm 2004 đã xếp “Smells Like Teen Spirit” ở vị trí thứ 9. Gần đây nhất, ca khúc đã trở thành bài nhạc đầu tiên của Nirvana đạt 1 tỷ lượt nghe trực tuyến trên nền tảng Spotify. Nhưng khi nói đến khởi nguồn của bản hit huyền thoại này, người hâm mộ không thể phủ nhận rằng hầu hết các câu chuyện đều như… những trò đùa.

“Smells Like Teen Spirit” được công chúng nhớ đến là ca khúc gắn liền với tên tuổi của ban nhạc Nirvana.

“Smells Like Teen Spririt” vô tình giúp một hãng sản phẩm khử mùi “ăn nên làm ra”

Cái tên này được Kurt Cobain lấy cảm hứng từ một hình vẽ của cô bạn Kathleen Hanna (giọng ca của ban nhạc Bikini Kill) với nội dung: “Kurt có mùi như Teen Spirit”. Tuy nhiên, Kurt đã không nhận ra rằng Kathleen thực chất đang ám chỉ về việc anh từng hẹn hò với Tobi Vail (cũng là một thành viên của Bikini Kill) vì Tobi thường dùng một sản phẩm khử mùi có tên là Teen Spirit.

Chuyện thú vị không kém là Kurt Cobain đã nghĩ đó là cụm từ nói ám chỉ buổi trò chuyện giữa anh và Kathleen về một cuộc cách mạng thanh thiếu niên trước đó nên đã “hồn nhiên” xin phép cô bạn của mình lấy dòng chữ này đưa vào ca khúc. “Tôi đã không biết có một thứ gọi là sản phẩm khử mùi cho đến vài tháng sau khi đĩa đơn đó được ra mắt” , nam ca sĩ từng kể. Mặt khác, doanh số bán hàng của hãng Teen Spirit đã tăng vọt khi ca khúc này trở thành một bản hit, mặc dù nó không hề được nhắc đến trong lời bài hát.

Kurt Cobain vô tình đặt tên ca khúc “Smells Like Teen Spirit” theo một sản phẩm khử mùi vì lấy ý tưởng từ hình vẽ của một người bạn.

Ý nghĩa đằng sau ca khúc huyền thoại của Nirvana

Vào ngày album “Nevermind” được phát hành, Kurt Cobain từng trả lời phỏng vấn rằng ca khúc “Smellls Like Teen Spirit” có nội dung nói về chính anh cùng những người bạn của mình với tâm hồn của những thanh thiếu niên trong thân thể của người trưởng thành. Trong quyển sách tiểu sử “Come as You Are: The Story of Nirvana”, nam ca sĩ lại bảo rằng anh đã mô tả những gì mình cảm thấy về môi trường xung quanh, thế hệ của mình và những người ở tuổi mình. Ở một lần khác, anh nói: “Toàn bộ bài hát được tạo ra từ những ý tưởng mâu thuẫn… Ca khúc chỉ là để đùa cợt ý nghĩ về một cuộc cách mạng”.

Sau đó, cứ mỗi khi Kurt Cobain thực hiện một cuộc phỏng vấn, anh lại thay đổi cách giải thích của mình về bài hát và hiếm khi đưa ra ý nghĩa cụ thể. Dave Grohl – tay trống của Nirvana từng cho biết mình không tin rằng “Smells Like Teen Spirit” có bất kỳ thông điệp nào: “Chỉ cần nhìn Kurt viết lời trong năm phút trước khi anh ấy hát chúng, các bạn sẽ cảm thấy khó tin rằng bài hát thật sự nói về một điều gì đó. Các bạn cần âm tiết để lấp đầy khoảng trống, hoặc thứ gì đó có vần điệu thôi” . Như vậy, có thể nói thông điệp đằng sau ca khúc huyền thoại của Nirvana chính là… chẳng có ý nghĩa gì cả!

Đến chính Kurt Cobain cũng nhiều lần thay đổi cách giải thích của bản thân về thông điệp thật sự trong ca khúc “Smells Like Teen Spirit”.

“Cú lừa” không chỉ đến từ ca khúc mà cả MV cũng từng “làm khổ” nhiều người

Tuy đến nay mới có 1 tỷ stream trên Spotify, nhưng MV “Smells Like Teen Spirit” đã vượt qua 1 tỷ lượt xem trên YouTube từ cuối năm 2019. Được phát hành vào 2009, video từng gây tiếng vang lớn trên kênh MTV và cũng chính là MV thứ hai của những năm ’90s đạt 1 tỷ view. Để thực hiện MV này, ban nhạc đã phát nhiều tờ rơi cho khán giả tham gia show diễn của mình trước đó với nội dung: “Nirvana đang cần bạn xuất hiện trong video âm nhạc sắp tới của họ. Bạn phải từ 18-25 tuổi… Hãy đến ủng hộ Nirvana và có một khoảng thời gian tuyệt vời”.

Trong tờ rơi, họ cũng đã ghi chú rất rõ rằng “Hãy chuẩn bị ở lại trong vài giờ” , nhưng có vẻ như ít ai để ý đến điều đó khi đã quá phấn khích với việc được ghi hình cùng Nirvana. Trong khi ai ai cũng nghĩ rằng chỉ cần có mặt vài phút là xong, thì thực tế buổi quay MV đã kéo dài hơn 12 giờ. Đạo diễn của MV – Samuel Bayer kể lại: “Không ai muốn ở đó hơn nửa giờ, và tôi cần họ trong 12 tiếng. Đến giờ thứ 11, bọn trẻ trở nên rất tức giận và hỏi rằng chúng có thể phá huỷ trường quay này luôn không” . Cuối cùng, ông đã đồng ý với đề xuất trên và MV kết thúc đầy ấn tượng với cảnh tượng hỗn loạn của khán giả.

MV “Smells Like Teen Spirit” – Nirvana.

“Smells Like Teen Spririt” – tác phẩm thay đổi một giai đoạn trong lịch sử âm nhạc

Nếu sự thành công của album “Nevermind” là tấm vé dẫn Nirvana đến danh tiếng ở thị trường âm nhạc chính thống, thì ca khúc “Smells Like Teen Spririt” chính là tác phẩm đưa Alternative Rock đến với nhiều khán giả đại chúng hơn. Giai điệu Rock chậm rãi, không quá nặng nề cùng lối truyền đạt nhịp nhàng một cách có tính toán đã giúp bài hát đủ dễ nghe để các đài radio chọn phát và được đông đảo khán giả đón nhận. Ca khúc đã đạt vị trí No.1 trên BXH Alternative Songs tại Mỹ cũng như nằm trong hàng chục bảng xếp hạng hàng đầu ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Thành công của album “Nevermind” và đĩa đơn “Smells Like Teen Spirit” đã khiến công chúng dành nhiều sự quan tâm hơn cho thể loại Alternative Rock. Từ đó, các hãng đĩa lớn cũng chú ý nhiều hơn đến các ban nhạc có phong cách như Nirvana. Pearl Jam, Alice in Chains, Bush… có nhiều khán giả đại chúng hơn và trở nên nổi tiếng. Danh sách phát của các đài radio lớn cũng có sự thay đổi rõ rệt khi xuất hiện nhiều bản Rock hơn so với sự thống trị hoàn toàn của nhạc Pop trước đó. Chỉ với một bài hát dài bốn phút không có thông điệp rõ ràng, Nirvana đã thay đổi cách công chúng nghe Alternative Rock mãi mãi và biến những giai điệu mạnh mẽ từng chỉ len lỏi trong các show diễn nhỏ trở thành một thể loại nhạc quan trọng cho đến ngày nay.