Thời điểm nào thích hợp nhất khám vú để phát hiện ung thư sớm?

Trong 5 loại ung thư hay gặp nhất ở nữ giới, ung thư vú đứng vị trí đầu bảng với 43,1/100.000 dân, với tỉ lệ tử vong 12,9/100.000 dân. Tiếp đến là ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư phổi, ung thư tử cung.

Cháu đang là sinh viên năm 2 đại học. Mới đây bạn cháu tình cờ phát hiện ung thư vú dù không có triệu chứng gì trước đó. Cháu nghe nói việc tự khám vú phát hiện được nguy cơ. Vậy thời điểm nào tốt nhất để thực hiện khám vú? Bao lâu nên thực hiện một lần, thưa bác sĩ?

(Ngọc Phương, Phú Thọ).

GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện K trả lời:

Ung thư vú là căn bệnh ung thư phổ biến ở phụ nữ Việt Nam và trên thế giới. Tại Việt Nam, năm 2018 có 164.671 số ca mắc mới ung thư, trong đó ung thư vú chiếm 15.229 ca (9,2%).

Trong 5 loại ung thư hay gặp nhất ở nữ giới, ung thư vú đứng vị trí đầu bảng với 43,1/100.000 dân, với tỉ lệ tử vong 12,9/100.000 dân. Tiếp đến là ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư phổi, ung thư tử cung.

Trong các loại ung thư ở nữ giới, ung thư vú, cổ tử cung đều có thể sàng lọc và phát hiện sớm. Đặc biệt là với ung thư vú là bệnh dễ phát hiện sớm nhất, là vì bệnh nhân tự sờ thấy được.

Trước đây ung thư vú là nỗi ám ảnh của nhiều người, nhưng ngày nay ung thư vú có thể sàng lọc, phát hiện sớm và tiên lượng điều trị tốt (tỉ lệ điều trị khỏi đến 75%) nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm.

Thời điểm thích hợp nhất để tự khám vú là sau kỳ kinh nguyệt 5 ngày.

Việc tầm soát, sàng lọc có ý nghĩa vô cùng quan trọng với phát hiện sớm ung thư vú. Trong giai đoạn 2008-2010, qua sàng lọc 70.980 phụ nữ tại 7 tỉnh/thành phố, tỷ lệ phát hiện ung thư vú qua sàng lọc là 59,2/100.000 phụ nữ là khá cao, cho thấy hiệu quả khi triển khai các chương trình này tại cộng đồng.

Tuy nhiên tại cộng đồng, chỉ có 24,2% phụ nữ có thực hành tự khám vú hàng tháng trong số những người tham gia chiến dịch sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú. Tuy nhiên, tín hiệu đáng mừng đó là tỷ lệ phát hiện bất thường ở nhóm phụ nữ thực hành tự khám vú thấp hơn ở nhóm không thực hành cho thấy hiệu quả và ý nghĩa của việc hướng dẫn phụ nữ tự khám vú đối với việc phát hiện sớm tổn thương ung thư vú.

Việc tự khám vú là biện pháp tầm soát quan trọng để kịp thời phát hiện những bất thường ở vú có thể là dấu hiệu sớm của ung thư.

Phụ nữ nên tự khám vú đều đặn mỗi tháng một lần, tốt nhất tự kiểm tra sau kỳ kinh nguyệt khoảng 5 ngày là lúc vú mềm nhất. Trong gia đình có người thân mắc bệnh thì nguy cơ di truyền càng cao. Nếu bạn phát hiện có khối u hay sự thay đổi của vú, nên đến viện khám càng sớm càng tốt.

Chị em cũng cần có thói quen khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư vú khi qua tuổi 40. Với những chị em có nguy cơ cao (trong gia đình có mẹ hoặc chị em gái mắc ung thư vú, đột biến gen BRCA1/BRCA2; có kinh sớm; không sinh con…), nên đi khám, tầm soát ở lứa tuổi sớm hơn.

Những dấu hiệu cảnh báo ung thư vú

- Khối u không đau ở ngực

- Thường xuyên bị ngứa và rát quanh núm vú

- Núm vú bị rỉ máu, tiết dịch khác thường hoặc thụt vào, co lại

- Làn da trên vú bị sần da cam, dày lên hoặc bị lún xuống, có nếp gấp.

- Có hạch ở hố nách.