Thời điểm giao mùa, bệnh viêm đường hô hấp cấp có xu hướng gia tăng

Ngày 18/11, Bộ Y tế cho biết các bệnh viêm đường hô hấp cấp đang có xu hướng gia tăng trên toàn cầu và tại Việt Nam, khi mùa thu – đông bắt đầu, thời tiết thất thường và các hoạt động tụ tập đông người tăng mạnh vào cuối năm.

Điều dưỡng hỗ trợ người bệnh sử dụng máy oxy tự tạo . Ảnh: Mai Trang/TTXVN

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng một tỷ ca cúm mùa, với 290.000 đến 650.000 trường hợp không qua khỏi. Dữ liệu giám sát cho mùa cúm 2025-2026 cho thấy hoạt động của virus cúm đang tăng lên tại nhiều khu vực, đặc biệt là chủng A(H3N2) đang chiếm ưu thế ở Bắc Âu, Tây Á, Nam Á và Đông Nam Á.

Bên cạnh cúm mùa, virus hợp bào hô hấp (RSV) tiếp tục là một trong những tác nhân gây viêm đường hô hấp cấp phổ biến ở trẻ em và có thể tạo biến chứng nặng ở người cao tuổi. Ước tính mỗi năm có khoảng 3,6 triệu trẻ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới phải nhập viện vì RSV, trong đó khoảng 100.000 trẻ không qua khỏi.

Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 300.000 đến 500.000 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp. Trong năm 2025, số ca mắc giảm vào giữa năm nhưng đã tăng trở lại trong ba tháng gần đây với mức 8.500-11.000 ca mỗi tháng.

Tính từ đầu năm, cả nước đã ghi nhận hơn 132.000 ca cúm mùa, trong đó có ba ca thiệt mạng. So với cùng kỳ năm 2024 với hơn 267.000 ca mắc và sáu ca ảnh hưởng đến tính mạng, số mắc giảm 54,8% và số ca không qua khỏi giảm ba trường hợp. Các chủng virus cúm lưu hành chủ yếu vẫn là A(H1N1), A(H3N2) và cúm B, chưa ghi nhận sự thay đổi về độc lực.

Bộ Y tế nhận định thời điểm giao mùa khiến nhiệt độ và độ ẩm thay đổi liên tục, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh phát triển và lan rộng. Cùng với đó, cuối năm là thời điểm gia tăng giao lưu, di chuyển, tổ chức hội nghị, lễ cưới và nhiều sự kiện đông người, dẫn đến nguy cơ lây lan cao từ môi trường công cộng về gia đình, đặc biệt đe dọa trẻ em và người già.

Hệ thống giám sát dịch tễ cũng ghi nhận sự gia tăng cục bộ các ca cúm mùa, RSV và tay chân miệng tại một số địa phương, với nhiều trường hợp phải nhập viện tại các bệnh viện tuyến cuối, nhất là khu vực miền Bắc như Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Người dân cần chủ động phòng bệnh

Trước diễn biến này, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần chủ động phòng bệnh bằng cách: Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho, hắt hơi. Không đưa tay lên mắt, mũi, miệng khi chưa rửa sạch.

Đeo khẩu trang khi đến nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng, hoặc khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh để bảo vệ bản thân và người xung quanh.

Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

Vệ sinh môi trường sống, thường xuyên vệ sinh, lau chùi các bề mặt hay tiếp xúc (như tay nắm cửa, bàn phím, điện thoại…).

Thường xuyên thực hiện các biện pháp làm thông thoáng và đón ánh sáng tự nhiên vào phòng học, phòng làm việc, phòng hội nghị, hội thảo, nhất là sau giờ học, sau giờ làm việc, sau các buổi tổ chức sự kiện để tiêu diệt mầm bệnh, giảm nguy cơ lây bệnh.

Nâng cao thể trạng, thực hiện lối sống lành mạnh; có chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất dinh dưỡng; tăng cường vận động thể lực để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

Khi có các triệu chứng như ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, người dân cần liên hệ ngay với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời. Không tự ý mua thuốc, đặc biệt là thuốc kháng virus để điều trị tại nhà nếu không có chỉ định của cán bộ y tế.