Thỏa thuận con tin cản trở cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn mới giữa Israel và Hamas

Giới chuyên gia cho rằng Israel và Hamas đã sẵn sàng chấp thuận một thỏa thuận ngừng bắn mới, bao gồm việc trả tự do cho các con tin bị Hamas bắt giữ kể từ cuộc tấn công bất ngờ vào Israel hôm 7/10.

Gia đình của các con tin bị Hamas bắt giữ ở Gaza và những người ủng hộ tham dự một cuộc biểu tình ở Tel Aviv, Israel ngày 16/12. Ảnh: AP

Trong báo cáo ngày 17/12, hai nguồn tin Ai Cập nói với hãng tin Reuters rằng Hamas đang nhất quyết đơn phương trả tự do cho các con tin tiếp theo và muốn quân đội Israel rút về các phòng tuyến được định sẵn. Theo các nguồn tin, Israel bác bỏ điều kiện phía sau và yêu cầu được xem danh sách con tin trước khi xác định thời gian và thời điểm ngừng bắn.

Theo thỏa thuận ngừng bắn tạm thời hồi cuối tháng 11 do Qatar và Ai Cập làm trung gian, Hamas đã trả tự do cho 105 dân thường trong số 240 con tin Israel, đổi lấy việc tạm ngừng giao tranh, tăng cường viện trợ nhân đạo cho Dải Gaza, trả tự do các tù nhân Palestine theo tỷ lệ 3:1.

Phần lớn các con tin được phóng thích trong khoảng thời gian từ ngày 24/11 đến ngày 1/12 là phụ nữ và trẻ em Israel, theo nhóm từ 10 đến 12 người/ngày. Hamas cũng đã trả tự do cho các công dân nước ngoài, đa số là người Thái, trong một phần của các thỏa thuận riêng không liên quan đến Israel.

Trong thời gian ngừng bắn kéo dài một tuần, Hamas sẽ gửi danh sách các con tin được trả tự do để Israel chấp thuận. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn đã sụp đổ trước ngày thứ 8 sau khi Hamas không đề xuất được danh sách con tin được trả tự do mà Israel có thể chấp thuận, như quy định trong thỏa thuận phóng thích tất cả phụ nữ và trẻ em. Thay vào đó, họ gửi một thông điệp qua Qatar và các nước khác. Các nhà hòa giải Ai Cập cho biết nước này đang chuẩn bị trả tự do cho các con tin là nam giới. Hamas cũng đề xuất bàn giao thi thể của các con tin đã thiệt mạng trong quá trình bị giam giữ.

Trong khi đó, Israel cáo buộc Hamas vi phạm thỏa thuận vì từ chối thả thêm ít nhất 10 con tin nữ và hai trẻ em – những con tin nhỏ tuổi nhất.

Các cuộc thảo luận đầu tiên

Giám đốc Mossad David Barnea. Ảnh: Flash90

Những ngày gần đây, có nhiều thông tin cho rằng nỗ lực về thỏa thuận con tin khác đang được tiến hành. Giám đốc Người đứng đầu cơ quan tình báo Mossad của Israel, ông David Barnea, đã gặp Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani vào cuối ngày 15/12, để thảo luận về khả năng đạt thoả thuận ngừng bắn mới ở Gaza, cùng một thỏa thuận trao đổi con tin và tù nhân giữa Israel và lực lượng Hamas.

Trích dẫn hai nguồn tin, tờ Wall Street Journal cho biết các cuộc đàm phán này chỉ là bước khởi đầu và quá trình đó sẽ kéo dài, khó khăn và phức tạp. Một trong những nguồn tin cho biết thêm rằng Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ Bill Burns và Bộ trưởng Tình báo Ai Cập, Tướng Abbas Kamel đã được thông báo ngắn gọn về cuộc gặp và đang hỗ trợ thúc đẩy một thỏa thuận mới.

Tối 15/12, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và một số quan chức đã tổ chức một cuộc họp để thảo luận về khả năng thúc đẩy một thỏa thuận mới.

Đài truyền hình Kan hôm 17/12 đưa tin bất kỳ cuộc đàm phán nào giữa người đứng đầu Mossad và Thủ tướng Qatar sẽ rất sơ bộ. Trích dẫn các nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, báo Haaretz của Israel đưa tin Tel Aviv không đặt nhiều hy vọng vào một thỏa thuận con tin mới nhưng điều đó có thể thay đổi.

Một nguồn tin quen thuộc với các cuộc đàm phán nói: “Cả Israel và Hamas hiện không ở trong tình thế cho phép quay lại đàm phán. Khi mọi thứ ổn định, một thỏa thuận có thể hoàn tất chỉ sau vài tuần nữa. Nhưng điều quan trọng là trong những vấn đề như vậy, lịch trình đàm phán rất linh hoạt và có thể được rút ngắn nếu có những diễn biến mới”.

Các nhà lãnh đạo Israel đã khẳng định kể từ khi thỏa thuận trả tự do cho các con tin trước đó sụp đổ vào ngày 1/12, không có đề xuất thực tế nào từ Hamas về việc thả thêm con tin và lực lượng này đang này đưa ra những yêu cầu mà Israel không thể chấp thuận. Các quan chức quốc phòng khẳng định chiến lược tốt nhất để đưa Hamas vào bàn đàm phán là tăng cường áp lực quân sự lên nhóm này thông qua cuộc tấn công ở Gaza.

Hamas cũng bày tỏ quan điểm cứng rắn hơn, khi một số quan chức của phong trào này cho biết xung đột cần phải kết thúc trước khi họ đưa ra ý tưởng trả tự do cho bất kỳ người nào.

Con đường đàm phán còn kéo dài, rắc rối và phức tạp

Quân đội Israel hoạt động tại Dải Gaza trong ảnh công bố ngày 17/12. Ảnh: Lực lượng Phòng vệ Israel

Một trong những nguồn tin cho biết bất kỳ cuộc đàm phán nào với Hamas thông qua trung gian hòa giải sẽ còn kéo dài, rắc rối và phức tạp, không giống với thỏa thuận trước đó.

Trong khi đó, Israel không loại trừ khả năng đề nghị trả tự do cho thêm nhiều tù nhân Palestine quan trọng hơn, nếu điều này dẫn đến một thỏa thuận quan trọng.

Giới chức cho biết Ai Cập và Qatar đã đưa ra một thỏa thuận mới với Hamas trong những ngày gần đây. Theo đó, Hamas sẽ trả tự do cho những người già và đàn ông ốm đau cũng như những phụ nữ và trẻ em còn lại để đổi lấy việc trả tự do cho các tù nhân cấp cao người Palestine. Song không rõ liệu lời đề nghị này có được đưa ra sau khi tham vấn với Israel hay không.