Thổ Nhĩ Kỳ tung động thái có thể gây bất lợi cho Nga
Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, tuyên bố cấm tàu chiến di chuyển qua 2 eo biển chiến lược Bosphorus và Dardanelles, động thái có thể sẽ gây bất lợi cho chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu (Ảnh: Diyadinnet).
Al Jazeera đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ đã ban hành lệnh cấm tàu chiến đi qua 2 eo biển Bosphorus và Dardanelles, trong bối cảnh chiến sự giữa Nga và Ukraine đang diễn ra căng thẳng.
Động thái của Ankara được công bố hôm 28/2, sau khi Ukraine yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ kích hoạt hiệp ước 90 năm để ngăn tàu chiến Nga đi từ Địa Trung Hải vào Biển Đen.
Bosphorus và Dardanelles kết nối biển Aegean, Marmara và Biển Đen. Từ Biển Đen, tàu chiến Nga được xem đã thực hiện các hành động quân sự nhằm vào Ukraine từ hôm 24/2, ngày Moscow công bố chiến dịch đặc biệt nhằm vào nước láng giềng.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu phát biểu rằng, Ankara quyết định kích hoạt Công ước Montreux và cảnh báo tất cả các nước giáp Biển Đen và không giáp Biển Đen không cho tàu chiến đi qua các tuyến đường thủy của Thổ Nhĩ Kỳ.
Hiệp ước ký năm 1936 cho phép Thổ Nhĩ Kỳ quyền cấm các tàu chiến sử dụng eo biển Dardanelles và Bosporus trong thời chiến, hoặc khi Ankara bị đ.e dọ.a.
Hiện chưa rõ tác động từ quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ảnh hưởng tới tình hình chiến sự ra sao. Ít nhất 6 tàu chiến Nga và một tàu ngầm đã đi qua 2 eo biển của Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian qua.
Hai eo biển Bosphorus và Dardanelles được xem là cửa ngõ để tàu Nga di chuyển từ Địa Trung Hải vào Biển Đen (Đồ họa: Al Jazeera).
Theo Reuters, động thái này sẽ có thể hạn chế tàu chiến Nga di chuyển vào khu vực Biển Đen và có thể làm ảnh hưởng tới kế hoạch tác chiến của quân đội Nga.
Video đang HOT
Trước đó, Ukraine cáo buộc Nga hôm 25/2 đã phóng tên lửa hành trình Kalibr từ Biển Đen vào các thành phố Sumy, Poltava và Mariupol.
Thông báo của ông Cavusoglu đến sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết, chính phủ của ông sẽ áp dụng Công ước Montreux để ngăn cuộc khủng hoảng leo thang. Ông Erdogan nhấn mạnh rằng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không cắt quan hệ với cả Nga hay Ukraine.
Là một thành viên của NATO, Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian đã tìm cách cân bằng giữa quan hệ với phương Tây và Nga. Dù các nước NATO đã trừng phạt Nga, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn có nhiều yếu tố phải cân nhắc, vì bất cứ động thái nào đi quá xa cũng có thể ảnh hưởng tới ngành năng lượng vốn phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga, cũng như thương mại và du lịch trong lúc kinh tế của Ankara cũng đang gặp khó khăn.
Trước khi tuyên bố áp Công ước Montreux, Thổ Nhĩ Kỳ từ chối mô tả tình hình ở Ukraine là “cuộc chiến”. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ hôm qua đã thừa nhận tình hình hiện tại là “thời chiến”. “Đó không phải chỉ là một vài vụ không kích, tình hình ở Ukraine hiện nay đã chính thức là chiến sự”, Ngoại trưởng Cavusoglu cho biết.
Nỗi tuyệ.t vọn.g chờ tàu di tản của người Ukraine
Một không khí hỗn loạn và đông đúc tại nhà ga đường sắt ở Lviv, Ukraine, gần biên giới Ba Lan, khi hầu hết mọi người không thể mua được vé.
Những người sơ tán khỏi Ukraine đang chờ đợi để được đưa tới trung tâm tị nạn tại Medyka, Ba Lan (Ảnh: Reuters).
Guardian đưa tin, trên các cửa sổ bán vé bên trong ga đường sắt ở Lviv, miền tây Ukraine , cách biên giới Ba Lan 60 km, có hai loại vé dành cho những người muốn rời đi.
Đầu tiên, vé miễn phí cho các chuyến tàu di tản. Nhưng vấn đề là, những tấm vé này hầu như rất khó để có được. Lựa chọn thay thế là một tấm vé dịch vụ thông thường.
Điều đáng chú ý lần này là vé đã hết cho đến tận tháng 3. Và ngay cả khi có vé, những người đàn ông trong độ tuổ.i nhập ngũ từ 18-60 cũng không được phép đi du lịch do yêu cầu của chính phủ Ukraine.
Alexei Lutaev, 43 tuổ.i, một quản lý địa điểm xây dựng từ Dnipro, đang đợi để lấy vé tàu đi Ba Lan cho con trai 16 tuổ.i của anh. Anh này đang đợi trên xe gần đó với mẹ.
"Tôi không thể rời đi vì tôi là một người khỏe mạnh và không được phép rời đi", Lutaev nói. "Dù sao thì con trai tôi cũng đang đi học ở Ba Lan nhưng chúng tôi muốn đưa cháu lên tàu. Vợ tôi sẽ không đi nếu tôi không thể đi. Vì vậy, chúng tôi quyết định ở lại. Nhưng tôi có niềm tin rằng quân đội Ukraine có thể bảo vệ chúng tôi", anh Lutaev nói thêm.
Nếu quân đội Ukraine không thể làm điều đó, Lutaev nói bản thân sẽ làm bất cứ điều gì để vượt qua biên giới.
"Tôi đã ở Berdyansk (một thị trấn bên cạnh Mariupol trên Biển Azov) khi xung đột bùng nổ. Tôi nghe tin Nga không kích và quyết định về thẳng nhà đến Dnipro để đón gia đình mình", Lutaev nói.
Những người đi sơ tán tại Siret, Romania (Ảnh: Reuters).
Những người trong phòng soát vé đông đúc đang ngồi bất cứ nơi nào có chỗ trống. Một số đang ngủ trên sàn. Tuy nhiên, hầu hết đều chen lấn ở các cửa sổ bán vé, nơi hầu như không còn vé để mua.
Đứng xếp hàng dài đợi là Tony Frazier từ Tampa, Florida (Mỹ), người đã bay đến Kiev một tuần trước khi giao tranh xảy ra để đón người vợ Ukraine của mình. Anh nói chỉ thấy còn đúng một vé cho ngày 4/3.
"Thật là kinh khủng. Khi các vụ nổ bắt đầu ở Kiev, chúng tôi chạy nhanh đến nhà ga. Mọi người tranh nhau lên tàu, xô đẩy phụ nữ để chạy thoát thân. Chúng tôi đổi chuyến tàu ở Zhitomyr (đi về phía tây của Kiev), nơi chúng tôi đã đán.h nha.u để có được một chuyến tàu khác. Thật là khủng khiếp nhưng không còn lựa chọn nào khác", anh nói.
Anh cho biết, đại sứ quán Mỹ đã nói họ có thể trợ giúp nhưng trước tiên anh phải vượt qua biên giới. Tuy nhiên, đám đông chật ních đã chặn các cầu thang lên sân ga, nơi mọi người đang xếp hàng kéo dài.
Những lời hò hét tuyệ.t vọn.g
Một phụ nữ khóc nức nở khi dắt 2 con băng qua biên giới Ukraine - Romania hôm 28/2(Ảnh: Reuters).
Khi 3 hành khách cuối cùng chen chúc lên chuyến tàu đến Uzhgorod, phía nam Lviv, gần biên giới Hungary, người soát vé thông báo tàu đã hết chỗ. Đáp lại là những lời hò hét tuyệ.t vọn.g.
Yulia Anosova, 30 tuổ.i, làm việc cho một tổ chức vì quyền phụ nữ và đã thoát khỏi Kiev trên một chuyến tàu sơ tán với máy tính xách tay, tài liệu và một bộ quần áo thay đổi, đã đứng chờ đợi bên ngoài nhà ga từ hôm 27/2.
"Tôi đang cố gắng đến Ba Lan", cô nói. "Tôi có những người bạn và họ hàng có thể giúp đỡ tôi ở đó. Tôi rời thủ đô Kiev vào ngày 25/2 trên một chuyến tàu sơ tán nhưng nó thực sự quá đông. Tôi đã phải đứng suốt 8 tiếng đồng hồ".
Anosova sống ở ngoại ô Kiev gần căn cứ không quân Hostomel, nơi đã xảy ra giao tranh dữ dội vào cuối tuần trước.
"Tôi đã ở lại Kiev trong 27 giờ", cô nói. "Không có bất kỳ tiếng còi nào để cảnh báo những gì sắp xảy ra, chỉ có những tiếng nổ chát chúa. Tôi đã xuống hầm trú ẩn nhiều lần trong đêm và sau đó quyết định rời đi", cô nói.
Ngay lúc đó, một người đàn ông đi qua đám đông chào mời mọi người sử dụng dịch vụ ô tô để đi qua biên giới. Gần như ngay lập tức một gia đình có trẻ nhỏ lên xe cùng anh ta.
Liên Hợp Quốc ước tính, khoảng 368.000 người đã chạy từ Ukraine sang các nước láng giềng trong những ngày gần đây. Và đối với nhiều người, tàu hỏa vẫn là lối thoát đáng tin cậy nhất, đặc biệt là đến Przemysl, nhà ga đầu tiên ở Ba Lan qua biên giới.
Ông Filippo Grandi, người đứng đầu cơ quan tị nạn của Liên Hợp Quốc, cho biết: "Xin chân thành cảm ơn chính phủ và người dân các nước luôn mở rộng biên giới và chào đón những người tị nạn".
Tuy nhiên, khó khăn đặt ra là dòng người di tản ngày càng nhiều. Ông Grandi nói: "Số người di tản ở Ukraine cũng đang tăng lên, nhưng tình hình giao tranh khiến việc ước tính số người và cung cấp viện trợ trở nên khó khăn".
Một tòa nhà dân cư ở Kiev, Ukraine bị trúng hỏa lực (Ảnh: Reuters).
Trong khi một số người đã vượt biên sang Hungary, phần lớn những người di tản đã đến Ba Lan, nơi cho phép bất kỳ ai từ Ukraine nhập cảnh, kể cả những người không có hộ chiếu hợp lệ. Ba Lan ước tính rằng có thể tiếp nhận 1,5 triệu người Ukraine trong trường hợp xấu nhất.
Lựa chọn thay thế cho tàu hỏa, đối với những người có quyền sử dụng ô tô, là phải xếp hàng 2 ngày trở lên để đi qua cửa khẩu Medyka. Nếu không, mọi người phải đi bộ 5 km từ điểm đón taxi gần biên giới, mang theo hành lý, tr.ẻ e.m và thậm chí cả vật nuôi. Đó là một cảnh tượng quá sức đối với nhiều người.
Tình hình đặc biệt khó khăn đối với nhiều người nước ngoài đã đến Ukraine để làm việc và học tập.
Desmond Alfred là một sinh viên 23 tuổ.i đến từ Nigeria, đang theo học ngành y ở Odessa. "Ban đầu chúng tôi được cho là sẽ được đưa đón bằng xe buýt đến Moldova", anh nói. "Nhưng kế hoạch đã bị hủy bỏ vì vậy chúng tôi đã đi đến đây. Đại sứ quán Nigeria sẽ giúp chúng tôi khi chúng tôi qua được bên kia biên giới, nhưng cho đến lúc đó thì tôi không có tiề.n".
Căn cứ quân sự bị pháo kích, 70 lính Ukraine thiệ.t mạn.g Quan chức Ukraine cho biết hơn 70 binh sĩ nước này đã thiệ.t mạn.g khi lực lượng Nga nã pháo vào một căn cứ quân sự. Hiện trường vụ pháo kích căn cứ quân sự tại Okhtyrka, Ukraine (Ảnh: Reuters). Hơn 70 binh sĩ Ukraine đã thiệ.t mạn.g sau khi pháo binh Nga bắ.n trúng một căn cứ quân sự ở Okhtyrka, thành...