Thổ Nhĩ Kỳ gây sức ép với châu Âu

Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ không ngăn cản người tị nạn Syria tìm đường đến châu Âu, trong bối cảnh hàng chục binh sĩ nước này thiệt mạng trên chiến trường Idlib.

Khói bốc lên sau một cuộc ném bom của quân Chính phủ Syria tại Idlib. Ảnh: AFP

Một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng trọng trách tiếp nhận người tị nạn là “quá nặng để một quốc gia gánh vác”. Do đó, ông nhấn mạnh Ankara quyết định sẽ không ngăn cản người tị nạn Syria đến châu Âu bằng đường bộ hoặc đường biển. Nếu vậy, hành động này sẽ đảo ngược thỏa thuận đạt được giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Liên minh châu Âu (EU) hồi năm 2016. Theo đó, EU viện trợ nhiều tỉ euro, đổi lại Ankara đồng ý kiềm chế dòng người di cư đổ sang “lục địa già”. Trong đó, những trường hợp vượt Biển Aegean trái phép sẽ bị trả về Thổ Nhĩ Kỳ. Do vậy, tính đến nay quốc gia thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) này đã tiếp nhận khoảng 3,7 triệu người tị nạn Syria, nhưng cũng nhiều lần nêu rõ quan điểm Ankara không thể kiểm soát được nữa.

Cùng ngày, truyền thông đưa tin nhiều người di cư ở Thổ Nhĩ Kỳ đang đổ về các khu vực biên giới với châu Âu sau khi có tin “mở cửa” biên giới. Trong đó, gần 300 người đã tới tỉnh Edirne giáp với Hy Lạp nhằm tiến vào các nước châu Âu khác. Báo Guardian nhận định việc Thổ Nhĩ Kỳ quyết định “mở cửa” cho người tị nạn Syria là nhằm tìm kiếm sự ủng hộ từ EU và NATO cho chiến dịch quân sự của nước này tại tỉnh Idlib ở Tây Bắc Syria.

Cũng tại Idlib, gần 1 triệu dân thường Syria đã phải lánh nạn tới biên giới Thổ Nhĩ Kỳ kể từ tháng 12-2019 khi quân đội Syria được Nga hậu thuẫn giành quyền kiểm soát một số khu vực từ tay các nhóm nổi dậy thân Ankara, đánh dấu cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong cuộc chiến kéo dài 9 năm qua tại Syria. Trong những tuần gần đây, phía Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã đưa hàng ngàn binh sĩ và khí tài hạng nặng vào Idlib nhằm tiếp ứng cho phe nổi dậy trước cuộc tấn công của quân chính phủ. Điều này cũng đã dẫn đến những cuộc giao tranh trực tiếp đầu tiên giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.

Hôm 27-2, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã tổ chức vòng đàm phán thứ ba tại Ankara, sau khi không đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong hai vòng đàm phán trước đó. Tuy nhiên, trước đó cùng ngày, kênh truyền hình Nga Rossiya 24 tố “các chuyên gia quân sự Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng tên lửa vác vai để bắn hạ các chiến đấu cơ của Nga và Syria trên vùng trời Idlib”. Do vậy, theo Rossiya 24, các máy bay của quân đội Nga và Syria buộc phải có hành động đáp trả bằng cách ném bom vào các vị trí của phiến quân.

Sáng 28-2, Rahmi Dogan – tỉnh trưởng tỉnh Hatay thuộc Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ – cho biết cuộc không kích do quân đội Syria thực hiện tại Idlib đã khiến ít nhất 33 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Nhiều nguồn tin tại Idlib thì tiết lộ vụ tấn công trong đêm là do “không quân Nga tiến hành”. Đáp lại, các lực lượng trên bộ và trên không Thổ Nhĩ Kỳ đã nã pháo vào các mục tiêu của quân Chính phủ Syria làm 16 binh sĩ thiệt mạng. Trong khi đó, Tổng thống Erdogan triệu tập cuộc họp khẩn sau vụ tấn công vốn đã nâng tổng số binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ chết tại chiến trường Idlib trong tháng này lên 54. Trước đó, ông Erdogan cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mở chiến dịch quân sự quy mô lớn để đẩy lùi quân đội Syria nếu lực lượng này không rút lui trước cuối tháng 2. Cùng ngày, hãng thông tấn Interfax cho biết Nga đang triển khai 2 tàu chiến trang bị tên lửa hành trình Kalibr tới Địa Trung Hải, hướng về phía bờ biển Syria.

Diễn biến tại Idlib đánh dấu bước leo thang nghiêm trọng trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát thành trì cuối cùng của phe nổi dậy ở Syria. Trước tình hình trên, Liên Hiệp Quốc đã lên tiếng kêu gọi cần có hành động khẩn cấp tại đây.

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters)

Theo Cantho online