Thiết lập vùng xanh an toàn, duy trì hoạt động xuất nhập khẩu tại cửa khẩu

Tỉnh Quảng Ninh đang thiết lập các “vùng xanh” an toàn, khép kín, đồng thời đẩy mạnh hội đàm quốc tế giữa Việt Nam với Trung Quốc nhằm sớm mở lại và duy trì ổn định các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa ở các cửa khẩu, lối mở trên tuyến biên giới Việt – Trung trong bối cảnh dịch COVID-19 có những diễn biến phức tạp và các biện pháp phòng, chống dịch ở mỗi bên là khác nhau.

“Vùng xanh” an toàn, hay khép kín là khu vực an toàn về dịch, nằm trong các cửa khẩu, lối mở sẽ ngăn chặn người từ bên ngoài vào trong khu vực thông quan; hàng hóa sẽ được tiếp nhận thông qua đại lý hải quan. Bên cạnh đó, công tác bốc xếp, trung chuyển phương tiện sẽ được đội ngũ lái xe, công nhân bốc xếp trong vùng an toàn, khép kín đó thực hiện. Người ra vào giữa 2 khu vực được hạn chế, có nghĩa sẽ ngăn chặn dịch bệnh lây nhiễm chéo.

Hàng hóa được thông quan tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái (ảnh tư liệu).

Biên mậu gián đoạn vì dịch

Từ cuối năm 2021, thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ, Việt Nam đã chuyển trạng thái phòng, chống dịch sang thích ứng an toàn, linh hoạt. Tuy nhiên, Trung Quốc hiện vẫn duy trì chính sách “Zero COVID”. Hai quốc gia, 2 chính sách phòng, chống dịch khác nhau đã khiến hoạt động thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, lối mở dọc biên giới Việt – Trung bị ngưng trệ.

Đặc biệt, từ cuối tháng 2 trở lại đây, phía Trung Quốc liên tiếp xuất hiện các ca mắc mới COVID-19, nên nhiều địa phương của Trung Quốc đang thực hiện các biện pháp chống dịch mạnh mẽ như phong tỏa, giới nghiêm khiến các hoạt động xuất nhập khẩu ở các cửa khẩu cũng buộc tạm dừng.

Theo thống kê của Cục Hải quan Quảng Ninh, từ khi dịch COVID-19 xuất hiện, tại các cửa khẩu dọc biên giới Việt Trung thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã hơn 20 lần tạm dừng thông quan hàng hoá bởi các bên thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch. Tình trạng này đã khiến hoạt động giao thương tại các cửa khẩu, lối mở ngắt quãng, hàng hóa ùn tắc, ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, nhân dân.

Chỉ tính riêng từ thời điểm ngày 24/2 đến đầu tháng 4 này, tại các cửa khẩu, lối mở của Quảng Ninh đang tồn trên 1.100 container và xe hàng hóa, ước tính gần 36.000 tấn hàng, chủ yếu là nông sản, hoa quả tươi và thuỷ hải sản đông lạnh. Hoạt động biên mậu ở các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh vẫn đang tạm đóng băng.

Chủ động tạo vùng xanh an toàn

Chủ tịch UBND thành phố Móng Cái Hồ Quang Huy cho biết, do các biện pháp phòng, chống dịch ở 2 nước khác nhau nên giải pháp hiện nay để duy trì hoạt động xuất nhập khẩu bền vững, đó là phải thống nhất về thực hiện công nhận 1 lần đối với kết quả xét nghiệm COVID-19 và khử khuẩn hàng hóa. Xác định rõ những tiêu chí, điều kiện “vùng xanh”, “luồng xanh” và các nội dung khác có liên quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải, người xuất nhập cảnh… Có như vậy, hoạt động xuất nhập khẩu mới không bị tạm dừng, gián đoạn.

Bên cạnh việc đẩy mạnh việc hội đàm với phía Đông Hưng (Trung Quốc) để sớm đưa hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa trở lại, từ ngày 2/4, UBND thành phố Móng Cái yêu cầu các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho “vùng xanh” trong khu vực cửa khẩu cầu Bắc Luân II, lối mở Km3 4 phường Hải Yên.

Theo đó, tất cả các cá nhân vào trong khu vực cửa khẩu cầu Bắc Luân II (từ Barie số 2), cổng vào lối mở Km3 4 phường Hải Yên (kể cả cán bộ, nhân viên làm nhiệm vụ trong khu vực cửa khẩu) đều phải thực hiện lấy mẫu xét nghiệm nhanh kháng nguyên (test nhanh) COVID-19 và tự trả phí, có kết quả âm tính, mới được vào khu vực cửa khẩu, lối mở.

Thành phố duy trì thực hiện nghiêm túc việc xét nghiệm virus SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR/RT-LAMP đối với tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa, nhân viên, người làm việc trong khu vực cửa khẩu, lối mở…

Những đơn vị kinh doanh kho bãi phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trên địa bàn như Công ty cổ phần Thành Đạt, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Tân Đại Dương thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 trong khu vực theo phương án đã xây dựng; bố trí, đảm bảo cơ sở vật chất chỗ ăn, nghỉ cho các lực lượng làm nhiệm vụ, lao động, lái xe trong khu vực công ty quản lý khai thác hoạt động. Bố trí nhân lực hỗ trợ việc lấy mẫu xét nghiệm, phối hợp cung cấp vật tư, sinh phẩm xét nghiệm (từ nguồn tiền thu test của các cá nhân theo nguyên tắc không lợi nhuận) cho Tổ công tác thực hiện.

UBND thành phố Móng Cái yêu cầu Chỉ huy Đồn Biên phòng Bắc Sơn, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Móng Cái chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm soát chốt chặt cổng vào, nếu lọt người chưa test nhanh mà vào trong khu vực cửa khẩu, lối mở, thì xử lý nghiêm toàn bộ cán bộ, nhân viên ca trực theo quy định của ngành.

Thành phố giao Ban Quản lý Cửa khẩu quốc tế Móng Cái chịu trách nhiệm, chủ trì với các đơn vị, doanh nghiệp trong khu vực cửa khẩu tổ chức thực hiện nghiêm việc kiểm soát, thực hiện test nhanh đối với tất cả các trường hợp vào trong khu vực cửa khẩu, lối mở. Đồng thời chỉ đạo tiếp tục thực hiện xét nghiệm với tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa, nhân viên, người làm việc trong khu vực cửa khẩu, lối mở theo chỉ đạo của UBND thành phố tại Văn bản số 455/UBND-VP ngày 30/01/2022.

Vì mục tiêu lưu thông hàng hóa biên mậu

Mục đích của việc thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 nêu trên nhằm để thiết lập “vùng xanh”, “luồng xanh”, khu vực an toàn phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa ổn dịnh trong thời gian tới khi hoạt động thương mại biên mậu mở trở lại.

Theo UBND thành phố Móng Cái, thành phố sẽ xử lý nghiêm các trường hợp không chấp hành theo quy định; trong đó, áp dụng biện pháp thu hồi Thẻ ra vào khu vực cửa khẩu; đình chỉ Thủ tục thông quan từ 15-30 ngày; đưa vào khu cách ly y tế 7 ngày (theo quy định về cách ly nghi nhiễm).

Ở các địa phương có cửa khẩu như Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu, các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm khắc phục tình trạng ùn ứ hàng hóa.

Cụ thể, thực hiện hội đàm với các địa phương phía Trung Quốc trong việc tạo điều kiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu; thống nhất biện pháp giao nhận hàng hóa; bố trí đủ phương tiện vận tải, công nhân bốc xếp và thống nhất các điều kiện, quy trình, tiêu chuẩn phòng, chống dịch tại các khu vực cửa khẩu, lối mở để triển khai “vùng xanh”, “luồng xanh”.

Để chuẩn bị cho đợt kết nối lại thông quan sắp tới, hiện các địa phương, đơn vị đang đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp như: Tổ chức các hội nghị đối thoại, tham vấn hải quan – doanh nghiệp, gặp gỡ, tiếp xúc doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn; hình thành “vùng xanh” an toàn, khép kín để tạo vùng đệm an toàn cho hoạt động xuất nhập khẩu; lập chốt danh sách đăng ký nhân viên, lái xe, thống nhất tiêu chuẩn xét nghiệm PCR theo đề nghị từ phía Trung Quốc và hàng ngày, các bên cửa khẩu có thông tin trao đổi, rút kinh nghiệm thực hiện phương án đã thống nhất để điều chỉnh cho phù hợp.

Việc áp dụng các biện pháp mạnh trong phòng, chống dịch COVID-19 ở khu vực biên giới như kể trên là sự ứng phó linh hoạt, thích ứng với tình hình thực tiễn nên chính quyền các địa phương có cửa khẩu, lối mở mong muốn người dân, doanh nghiệp đồng thuận, ủng hộ để các hoạt động thương mại biên mậu sớm mở lại, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh ở trong nước.

Với sự chủ động, chuẩn bị tốt các biện pháp, phương án linh hoạt, thích ứng với tình hình kết hợp với đẩy mạnh công tác hội đàm quốc tế, tỉnh Quảng Ninh kỳ vọng các cửa khẩu, lối mở với Trung Quốc của Quảng Ninh sẽ sớm được mở cửa hoạt động trở lại, hàng hóa xuất nhập khẩu được lưu thông thông suốt, không còn hiện tượng ùn tắc hàng hóa ở vùng biên như hiện nay.