Thiết bị bay không người lái của Hezbollah có thể thay đổi tiến trình xung đột Trung Đông?
Trong khi quân đội Israel sở hữu nguồn lực vượt xa phong trào Hezbollah, liệu cuộc chiến bằng thiết bị bay không người lái ( UAV) có thể là một điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Israel?
Thiết bị bay không người lái của lực lượng Hezbollah bay trên khu vực biên giới với Israel ngày 11/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Cuộc tấ.n côn.g bằng UAV của Hezbollah vào căn cứ quân sự ở phía Nam Haifa đã khiến 4 binh sĩ Israel thiệ.t mạn.g. Đây là con số thiệ.t mạn.g lớn nhất mà phong trào này gây ra trên lãnh thổ Israel kể từ khi nước này bắt đầu tấ.n côn.g Liban hồi đầu tháng.
Một lực lượng dân quân có thể chống lại quân đội tiên tiến của một cường quốc khu vực bằng cách nào? Hezbollah đã bị suy yếu đáng kể bởi các cuộc tấ.n côn.g của Israel vào Liban trong những tuần gần đây, bao gồm cuộc tấ.n côn.g khiến thủ lĩnh lâu năm của nhóm này, ông Hassan Nasrallah, thiệ.t mạn.g.
Nhưng vào ngày 14/10, Hezbollah đã nhận trách nhiệm về vụ tấ.n côn.g bất ngờ ở Israel khiến 4 binh sĩ thiệ.t mạn.g và ít nhất 60 người bị thương, khi một thiết bị bay không người lái nhắm vào căn cứ quân sự ở thị trấn Binyamina, cách thành phố Haifa ở miền Bắc Israel khoảng 40km về phía Nam.
Đây là cuộc tấ.n côn.g chế.t chóc nhất của Hezbollah trên lãnh thổ Israel kể từ khi xung đột giữa hai bên leo thang với cuộc tấ.n côn.g trên bộ của Israel vào đầu tháng 10.
Tổng tư lệnh quân đội Israel Herzi Halevi mô tả cuộc tấ.n côn.g trên là “khó khăn và đa.u đớ.n”.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ L’Orient-Le Jour của Liban, ông Nicholas Blanford, thành viên cấp cao của Chương trình Trung Đông thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định chiếc UAV này đã xâm nhập lãnh thổ Israel qua vùng biển từ Liban và đã bị quân đội Israel theo dõi trong một thời gian trước khi biến mất khỏi radar.
Quân đội Israel sau đó xác nhận chiếc UAV này là Sayyad 107, mẫu máy bay không người lái của Iran đang được sản xuất tại Liban. Tờ báo của Liban đưa tin chiếc UAV này có phạm vi hoạt động 100km và có thể được lập trình để thay đổi hướng và độ cao thường xuyên, khiến việc theo dõi trở nên rất khó khăn.
Khiến Israel ngạc nhiên
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại Beirut, Liban. Ảnh: IRNA/TTXVN
Video đang HOT
Ông Pierre Razoux, Giám đốc học thuật của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Địa Trung Hải, cho biết thực tế, việc Hezbollah được trang bị loại thiết bị này có nghĩa là họ “vẫn có khả năng gây bất ngờ cho Israel bất cứ lúc nào”.
Theo ông Razoux, UAV có thể được triển khai sau khi Hezbollah chuyển hướng chú ý của đối phương. Theo đó, phong trào này có thể đã phóng tên lửa, sau đó triển khai UAV theo các tuyến đường phức tạp ở độ cao thấp.
Hezbollah cũng tuyên bố rằng phong trào này đã khai hoả hàng chục tên lửa vào các mục tiêu ở các thành phố Nahariya và Acre của Israel, đồng thời điều UAV vào các khu vực khác nhau “với mục đích đán.h lạc hướng các hệ thống phòng thủ của Israel”.
Hệ thống phòng thủ Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel đã chặn được hàng nghìn tên lửa kể từ khi được triển khai vào năm 2011.
“Tuy nhiên, với cuộc tấ.n côn.g mới nhất này, Israel đã nhận ra rằng họ không hoàn toàn bất khả xâm phạm. Và ngay cả sự hiện diện của các hệ thống chống tên lửa cực kỳ tinh vi cũng không ngăn được thiết bị bay không người lái xâm nhập”, ông Razoux lập luận.
Các cuộc tấ.n côn.g bằng UAV sẽ còn tiếp diễn
Ông Alexandre Vautravers, Tổng biên tập của tạp chí an ninh và quốc phòng Revue Militaire Suisse bình luận thiết bị bay không người lái thực tế không tồn tại cách đây 10 năm. Nhưng ngày nay, Iran đã cung cấp cho phong trào Hezbollah ở Liban và lực lượng Houthi ở Yemen “một số thiết bị và vũ khí hiện đại nhất”.
Mặc dù vậy, vũ khí tinh vi này chỉ có thể khai thác những điểm yếu nhỏ trong hệ thống phòng thủ của Israel – quốc gia đứng thứ 20 trong danh sách các cường quốc quân sự hàng đầu thế giới.
Song ông Jean-Loup Samaan, chuyên gia về Trung Đông tại Viện nghiên cứu l’Institut Montaigne có trụ sở tại Paris, cho rằng đối với Hezbollah, những cuộc tấ.n côn.g này đán.h dấu một “chiến thắng về mặt tâm lý”. Vì vậy, ông cho rằng những cuộc tấ.n côn.g bằng UAV có khả năng sẽ tiếp diễn.
Chiến lược phản tác dụng?
Hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel đán.h chặn tên lửa phóng từ miền nam Liban ngày 5/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Ông Vautravers nói rằng sẽ là sai lầm nếu đán.h giá quá cao mức độ thiệt hại về vật chất mà thiết bị bay không người lái có thể gây ra cho Israel.
“Cán cân quyền lực thông thường rất có lợi cho Israel. Và trong khuôn khổ của một cuộc đối đầu thông thường, sẽ không thể tấ.n côn.g Israel một cách hiệu quả”, ông nói.
Kể từ ngày 8/10/2023, lực lượng Hezbollah và Houthi đã nhiều lần cố nhắm mục tiêu vào Israel bằng thiết bị bay không người lái, song không gây ra thiệt hại đáng kể. Ông Vautravers cho rằng việc sử dụng UAV thậm chí có thể “phản tác dụng” đối với mục tiêu của Hezbollah.
Các cuộc tấ.n côn.g gây thiệt hại đáng kể ở Israel sẽ tạo động lực cho các đối tác của Tel Aviv- chẳng hạn Mỹ – cung cấp cho Israel các phương tiện để tăng cường khả năng phòng thủ. Ông cho biết đồng minh này cũng sẽ đoàn kết hơn nữa và điều này cũng sẽ tạo cho quân đội “cái cớ để can thiệp sâu hơn nữa” vào lãnh thổ Liban.
Dọc biên giới với Liban, trên 80.000 người Israel đã phải rời bỏ nhà cửa sau các cuộc giao tranh giữa Israel với Hezbollah, kể từ sau cuộc tấ.n côn.g bất ngờ của Hamas vào Tel Aviv ngày 7/10/2023.
Một trong những mục tiêu chính của Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu trong cuộc xung đột với Hezbollah là cho phép người Israel trở về nhà an toàn.
Ông Netanyahu cũng cam kết Israel sẽ đáp trả cuộc tấ.n côn.g của Hezbollah ở thị trấn Binyamina.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục tấ.n côn.g Hezbollah không thương tiếc ở mọi nơi trên khắp Liban – bao gồm cả Beirut. Chúng tôi đã chứng minh điều đó gần đây và chúng tôi sẽ tiếp tục chứng minh điều đó trong những ngày tới”, nhà lãnh đạo Israel tuyên bố.
Liệu Trung Đông đã tránh được chiến tranh toàn diện khu vực?
Căng thẳng gia tăng mới nhất giữa Israel và Hezbollah đã đưa Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện.
Dù hiện tại tình hình có vẻ tạm thời được kiểm soát, Trung Đông vẫn ở trong trạng thái bất ổn và có khả năng bùng phát xung đột bất cứ lúc nào.
Lực lượng Hezbollah tại Liban phóng hàng trăm UAV và tên lửa về phía Israel. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo kênh CNN của Mỹ, căng thẳng giữa Israel và Hezbollah đã tăng cao sau khi Hezbollah vào sáng 25/8 đã thực hiện một cuộc tấ.n côn.g lớn, phóng hàng trăm thiết bị bay không người lái (UAV) và tên lửa Katyusha nhắm vào các mục tiêu quân sự của Israel ở miền Bắc nước này và Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát.
Mặc dù Hezbollah hy vọng các hệ thống phòng không của Israel sẽ bị áp đảo, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết tất cả các UAV của Hezbollah đều đã bị đán.h chặn. Để đáp trả, Israel đã tấ.n côn.g phủ đầu các bệ phóng tên lửa của Hezbollah ở Liban, khiến 3 người thiệ.t mạn.g, bao gồm cả dân thường và thành viên của phong trào này.
Cuộc xung đột xuyên biên giới trên, dù đán.h dấu sự leo thang nghiêm trọng sau 11 tháng thù địch, nhưng lại giúp giảm bớt lo ngại về một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện. Sau các cuộc tấ.n côn.g, Israel đã dỡ bỏ các hạn chế an ninh ở miền Bắc nước này, trong khi Hezbollah tuyên bố kết thúc các cuộc tấ.n côn.g vào Israel trong ngày. Điều đó báo hiệu rằng tình hình đã tạm thời được kiểm soát, ít nhất là trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, sự ổn định tạm thời này không đồng nghĩa với việc mối đ.e dọ.a về cuộc chiến tranh khu vực toàn diện ở Trung Đông đã biến mất. Hezbollah vẫn chưa từ bỏ ý định tấ.n côn.g Israel, và Iran cũng tuyên bố sẽ "đáp trả" cho vụ á.m sá.t thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran, mà họ cho rằng Israel là thủ phạm. Những tuyên bố này cho thấy xung đột có thể bùng phát trở lại bất cứ lúc nào.
Trong những tháng gần đây, Hezbollah đã chứng minh rằng họ sẵn sàng duy trì một cuộc xung đột cường độ thấp với Israel, trong đó họ có thể quyết định nhịp độ, thời gian và địa điểm của các cuộc tấ.n côn.g.
Mặc dù nhóm này đã phải chịu tổn thất đáng kể, họ vẫn tiếp tục chứng tỏ sự kiên định và quyết tâm trong việc duy trì áp lực lên Israel.
Về phần mình, Israel phải đối mặt với một tình thế khó khăn: làm thế nào để ngăn chặn Hezbollah mà không gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện? Chính sách tấ.n côn.g phủ đầu của Israel, mặc dù hiệu quả trong việc kiểm soát tình hình trong ngắn hạn, lại không thể giải quyết triệt để thách thức từ Hezbollah và Iran.
Nguy cơ chiến tranh toàn diện: Thấp nhưng vẫn hiện hữu
Theo tờ Jerusalem Post của Israel, mặc dù nguy cơ về một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Israel và Hezbollah đã giảm xuống sau cuộc tấ.n côn.g "ăn miếng trả miếng" ngày 25/8, nhưng mối đ.e dọ.a vẫn còn. Hezbollah đã nhiều lần tuyên bố sẽ tấ.n côn.g các trung tâm đô thị lớn của Israel nếu Beirut bị tấ.n côn.g. Tuy nhiên, các cuộc tấ.n côn.g của Hezbollah vẫn chủ yếu tập trung vào khu vực biên giới, nơi đã chứng kiến nhiều cuộc giao tranh trong suốt từ tháng 10/2023. Điều này cho thấy Hezbollah có thể đang cố gắng tránh một cuộc xung đột lớn hơn, nhưng vẫn sẵn sàng tấ.n côn.g Israel nếu cần thiết.
Hezbollah có ít thứ để mất hơn Israel trong cuộc xung đột này. Liban, nơi Hezbollah hoạt động, đã gần như phá sản, và nhóm vũ trang này dường như không gặp phải hậu quả chính trị nội bộ nào do các hành động của mình. Ngược lại, Israel phải đối mặt với những thiệt hại đáng kể về dân cư và cơ sở hạ tầng ở miền Bắc, gây ra sự bất ổn lớn cho các cộng đồng tại đây.
Tóm lại, Trung Đông, với những xung đột phức tạp và các mối quan hệ quyền lực đan xen, vẫn là một khu vực đầy bất ổn. Cuộc đối đầu giữa Israel và Hezbollah có thể đã tạm thời lắng dịu, nhưng mối đ.e dọ.a từ Hezbollah và Iran vẫn tồn tại, và khả năng bùng phát một cuộc chiến tranh toàn diện trong tương lai vẫn là điều không thể loại trừ.
Israel sẽ được hưởng lợi từ việc cải thiện quan hệ với Ukraine? Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine sẽ gây căng thẳng cho sự hợp tác của Iran với Nga, làm giảm khả năng thể hiện sức mạnh của Tehran ở Trung Đông. Kết quả này phù hợp với lợi ích lâu dài của Israel. Israel đã từ chối đề nghị cung cấp hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt cho Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN...