Thiết bị bay không người lái của Hezbollah có thể thay đổi tiến trình xung đột Trung Đông?

Trong khi quân đội Israel sở hữu nguồn lực vượt xa phong trào Hezbollah , liệu cuộc chiến bằng thiết bị bay không người lái ( UAV ) có thể là một điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Israel?

Thiết bị bay không người lái của lực lượng Hezbollah bay trên khu vực biên giới với Israel ngày 11/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Cuộc tấn công bằng UAV của Hezbollah vào căn cứ quân sự ở phía Nam Haifa đã khiến 4 binh sĩ Israel thiệt mạng. Đây là con số thiệt mạng lớn nhất mà phong trào này gây ra trên lãnh thổ Israel kể từ khi nước này bắt đầu tấn công Liban hồi đầu tháng.

Một lực lượng dân quân có thể chống lại quân đội tiên tiến của một cường quốc khu vực bằng cách nào? Hezbollah đã bị suy yếu đáng kể bởi các cuộc tấn công của Israel vào Liban trong những tuần gần đây, bao gồm cuộc tấn công khiến thủ lĩnh lâu năm của nhóm này, ông Hassan Nasrallah, thiệt mạng.

Nhưng vào ngày 14/10, Hezbollah đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công bất ngờ ở Israel khiến 4 binh sĩ thiệt mạng và ít nhất 60 người bị thương, khi một thiết bị bay không người lái nhắm vào căn cứ quân sự ở thị trấn Binyamina, cách thành phố Haifa ở miền Bắc Israel khoảng 40km về phía Nam.

Đây là cuộc tấn công chết chóc nhất của Hezbollah trên lãnh thổ Israel kể từ khi xung đột giữa hai bên leo thang với cuộc tấn công trên bộ của Israel vào đầu tháng 10.

Tổng tư lệnh quân đội Israel Herzi Halevi mô tả cuộc tấn công trên là “khó khăn và đau đớn”.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ L’Orient-Le Jour của Liban, ông Nicholas Blanford, thành viên cấp cao của Chương trình Trung Đông thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định chiếc UAV này đã xâm nhập lãnh thổ Israel qua vùng biển từ Liban và đã bị quân đội Israel theo dõi trong một thời gian trước khi biến mất khỏi radar.

Quân đội Israel sau đó xác nhận chiếc UAV này là Sayyad 107, mẫu máy bay không người lái của Iran đang được sản xuất tại Liban. Tờ báo của Liban đưa tin chiếc UAV này có phạm vi hoạt động 100km và có thể được lập trình để thay đổi hướng và độ cao thường xuyên, khiến việc theo dõi trở nên rất khó khăn.

Khiến Israel ngạc nhiên

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại Beirut, Liban. Ảnh: IRNA/TTXVN

Ông Pierre Razoux, Giám đốc học thuật của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Địa Trung Hải, cho biết thực tế, việc Hezbollah được trang bị loại thiết bị này có nghĩa là họ “vẫn có khả năng gây bất ngờ cho Israel bất cứ lúc nào”.

Theo ông Razoux, UAV có thể được triển khai sau khi Hezbollah chuyển hướng chú ý của đối phương. Theo đó, phong trào này có thể đã phóng tên lửa, sau đó triển khai UAV theo các tuyến đường phức tạp ở độ cao thấp.

Hezbollah cũng tuyên bố rằng phong trào này đã khai hoả hàng chục tên lửa vào các mục tiêu ở các thành phố Nahariya và Acre của Israel, đồng thời điều UAV vào các khu vực khác nhau “với mục đích đánh lạc hướng các hệ thống phòng thủ của Israel”.

Hệ thống phòng thủ Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel đã chặn được hàng nghìn tên lửa kể từ khi được triển khai vào năm 2011.

“Tuy nhiên, với cuộc tấn công mới nhất này, Israel đã nhận ra rằng họ không hoàn toàn bất khả xâm phạm. Và ngay cả sự hiện diện của các hệ thống chống tên lửa cực kỳ tinh vi cũng không ngăn được thiết bị bay không người lái xâm nhập”, ông Razoux lập luận.

Các cuộc tấn công bằng UAV sẽ còn tiếp diễn

Ông Alexandre Vautravers, Tổng biên tập của tạp chí an ninh và quốc phòng Revue Militaire Suisse bình luận thiết bị bay không người lái thực tế không tồn tại cách đây 10 năm. Nhưng ngày nay, Iran đã cung cấp cho phong trào Hezbollah ở Liban và lực lượng Houthi ở Yemen “một số thiết bị và vũ khí hiện đại nhất”.

Mặc dù vậy, vũ khí tinh vi này chỉ có thể khai thác những điểm yếu nhỏ trong hệ thống phòng thủ của Israel – quốc gia đứng thứ 20 trong danh sách các cường quốc quân sự hàng đầu thế giới .

Song ông Jean-Loup Samaan, chuyên gia về Trung Đông tại Viện nghiên cứu l’Institut Montaigne có trụ sở tại Paris, cho rằng đối với Hezbollah, những cuộc tấn công này đánh dấu một “chiến thắng về mặt tâm lý”. Vì vậy, ông cho rằng những cuộc tấn công bằng UAV có khả năng sẽ tiếp diễn.

Chiến lược phản tác dụng?

Hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel đánh chặn tên lửa phóng từ miền nam Liban ngày 5/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Ông Vautravers nói rằng sẽ là sai lầm nếu đánh giá quá cao mức độ thiệt hại về vật chất mà thiết bị bay không người lái có thể gây ra cho Israel.

“Cán cân quyền lực thông thường rất có lợi cho Israel. Và trong khuôn khổ của một cuộc đối đầu thông thường, sẽ không thể tấn công Israel một cách hiệu quả”, ông nói.

Kể từ ngày 8/10/2023, lực lượng Hezbollah và Houthi đã nhiều lần cố nhắm mục tiêu vào Israel bằng thiết bị bay không người lái, song không gây ra thiệt hại đáng kể. Ông Vautravers cho rằng việc sử dụng UAV thậm chí có thể “phản tác dụng” đối với mục tiêu của Hezbollah.

Các cuộc tấn công gây thiệt hại đáng kể ở Israel sẽ tạo động lực cho các đối tác của Tel Aviv- chẳng hạn Mỹ – cung cấp cho Israel các phương tiện để tăng cường khả năng phòng thủ. Ông cho biết đồng minh này cũng sẽ đoàn kết hơn nữa và điều này cũng sẽ tạo cho quân đội “cái cớ để can thiệp sâu hơn nữa” vào lãnh thổ Liban.

Dọc biên giới với Liban, trên 80.000 người Israel đã phải rời bỏ nhà cửa sau các cuộc giao tranh giữa Israel với Hezbollah, kể từ sau cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Tel Aviv ngày 7/10/2023.

Một trong những mục tiêu chính của Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu trong cuộc xung đột với Hezbollah là cho phép người Israel trở về nhà an toàn.

Ông Netanyahu cũng cam kết Israel sẽ đáp trả cuộc tấn công của Hezbollah ở thị trấn Binyamina.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục tấn công Hezbollah không thương tiếc ở mọi nơi trên khắp Liban – bao gồm cả Beirut. Chúng tôi đã chứng minh điều đó gần đây và chúng tôi sẽ tiếp tục chứng minh điều đó trong những ngày tới”, nhà lãnh đạo Israel tuyên bố.