Thị trường Trung Quốc và Mỹ là động lực chính cho xuất khẩu thuỷ sản quý II

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (Vasep), tháng 4/2022, xuất khẩu thuỷ sản tiếp tục mang về trên 1 tỷ USD với mức tăng trưởng mạnh mẽ 41% so với cùng kỳ năm 2021.

Chế biến cá tra phi lê xuất khẩu tại nhà máy của Công ty CP Đầu tư phát triển đa quốc gia (Tập đoàn Sao Mai) tại khu công nghiệp Vàm Cống, huyện huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Theo đó, ước kết quả xuất khẩu thuỷ sản 4 tháng đầu năm gần chạm mốc 3,6 tỷ USD, cao hơn 44,5% so với cùng kỳ năm trước.

Hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực là tôm và cá tra đều có mức tăng trưởng cao tại nhiều thị trường nhờ nhu cầu tăng và giá xuất khẩu tốt. Xuất khẩu cá tra tháng 4 tăng gấp hơn 2 lần so với tháng trước, đạt 297 triệu USD. Nhờ đó, luỹ kế 4 tháng đầu năm 2022, ngành cá tra thu về nguồn ngoại tệ trên 950 triệu USD, tăng 94%.

Trọng lực chính vẫn nằm ở 2 thị trường Trung Quốc và Mỹ, chiếm tỷ trọng lần lượt là 32% và 24,5%. Cả hai thị trường đều ghi nhận tăng trưởng 3 con số trong 4 tháng đầu năm nay. Cụ thể, thị trường Trung Quốc tăng 161% đạt 306 triệu USD; thị trường Mỹ tăng 128% đạt hơn 232 triệu USD. Mặt hàng tôm vẫn duy trì được đà tăng trưởng xuất khẩu cao với mức 35% trong tháng 4, đạt 406 triệu USD, đưa kim ngạch tôm 4 tháng đầu năm nay lên 1,36 tỷ USD, tăng 41,5% so với cùng kỳ năm 2021.

Bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm đào tạo và xúc tiến thương mại Vasep phân tích, sau 2 năm kiềm chế vì dịch COVID-19, nhu cầu tại các thị trường hồi phục và bùng phát mạnh, nguồn cung tại các thị trường không đủ đáp ứng, lạm phát giá gia tăng. Xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine càng làm cho nguồn cung thuỷ sản toàn cầu thêm bất ổn, nhất là các sản phẩm cá thịt trắng. Các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam đã chớp được những cơ hội vàng để gia tăng xuất khẩu và chốt được những hợp đồng giá cao hơn nhiều so với năm 2021.

Tại thị trường Mỹ, xuất khẩu tôm, cá tra và các mặt hàng chủ lực khác đều ghi nhận tăng trưởng cao vọt so với năm trước, nhất là mặt hàng cá tra. Nguyên nhân là do sản lượng cá da trơn của Mỹ giảm, lạm phát cao. Thêm vào đó, kết quả đánh giá thuế chống bán phá giá giai đoạn POR17 có lợi cho nhiều doanh nghiệp cá tra, số doanh nghiệp cá tra được phép xuất khẩu sang Mỹ tăng.

Cùng đó, giá xuất khẩu cá tra trung bình sang Mỹ đạt đỉnh là những yếu tố chính khiến cho xuất khẩu cá tra sang Mỹ 4 tháng đầu năm nay tăng đột phá. Tổng xuất khẩu thuỷ sản sang Mỹ trong tháng 4 tăng khoảng 79% đạt trên 266 triệu USD. Tính đến hết tháng 4, xuất khẩu thuỷ sản sang Mỹ thu về 842 triệu USD, tăng 74% so với cùng kỳ năm 2021.

Chế biến tôm đông lạnh xuất khẩu tại nhà máy của Công ty Thuỷ sản Minh Phú Hậu Giang (Hậu Giang). Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Với Trung Quốc, chính sách Zero COVID khiến cho xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường này gặp nhiều ách tắc khi nhiều cảng lớn bị đóng cửa và việc kiểm tra COVID trên hàng đông lạnh ngày càng khắt khe. Tuy nhiên, vì nhiều nhà máy tại Trung Quốc bị đóng cửa, sản xuất bị đình trệ, nên thị trường này cũng thiếu hụt nguồn cung thuỷ sản cho tiêu thụ nội địa và chế biến xuất khẩu. Do vậy, nhu cầu nhập khẩu thuỷ sản của Trung Quốc đang gia tăng thu hút nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Theo bà Lê Hằng, việc Trung Quốc kiên định với chính sách Zero COVID, tăng cường kiểm dịch với thủy sản đông lạnh là khó khăn chung của tất cả thị trường xuất khẩu thủy sản, không riêng Việt Nam. Tuy nhiên, việc phong tỏa, kiểm dịch ở Trung Quốc cũng không ảnh hưởng nhiều đến việc xuất khẩu thủy sản vì các doanh nghiệp đã quen và thích nghi với điều này trong hai năm qua.

Hiện các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu sang Trung Quốc đã nhận thức mức độ quan trọng của công tác kiểm soát và phòng chống COVID-19 trong quá trình sản xuất, xuất khẩu thủy sản. Nhờ đó, xuất khẩu thuỷ sản sang Trung Quốc trong tháng 4 tăng gấp hơn 2 lần đạt 216 triệu USD. Luỹ kế tới hết tháng 4/2022. Xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường này đạt 578 triệu USD, tăng 94% so với cùng kỳ năm trước; riêng mặt hàng cá tra chiếm 53% tổng kim ngạch thuỷ sản sang thị trường này.

Trong 4 tháng qua, xuất khẩu thuỷ sản sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều thị trường khác đều ghi nhận tăng trưởng 2 con số . Tuy nhiên, theo nhận định của Vasep, Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục chiếm trọng lực chính, quyết định tốc độ tăng trưởng của xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam trong những tháng tới. Dự báo xuất khẩu thuỷ sản quý II sẽ đạt 2,8 – 3 tỷ USD, tăng khoảng 36-38% so với cùng kỳ năm 2021.