Thị trường ô tô Mỹ khép lại một năm đầy biến động
2009 là một năm có nhiều biến cố và xáo trộn lớn trên thị trường ô tô Mỹ, trong đó nổi bật nhất là sự kiện GM và Chrysler đệ đơn xin bảo hộ phá sản, kế đến là đợt thu hồi xe lớn nhất trong lịch sử Toyota.
Giờ đây, sau một năm đầy biến động, họ, cùng với các nhân viên, các nhà cung cấp và các đại lý đang dần ổn định lại hoạt động.
Trước khi bước sang năm mới 2010, hãy cùng điểm lại 10 câu chuyện đáng nhớ nhất tại Mỹ, thị trường ô tô mang tính định hướng toàn cầu, trong năm 2009, do ban biên tập tờ Automotive News tổng hợp:
GM và Chrysler nộp đơn xin bảo hộ phá sản
Sau nhiều thập kỷ chìm trong những quyết định sai lầm và trải qua một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong lịch sử, hai “đại gia” ô tô Mỹ là Chrysler và General Motors (GM) đã phải đệ đơn xin bảo hộ phá sản theo Chương 11 của luật phá sản Mỹ để tài sản không bị các trái chủ trưng thu trừ nợ.
Nhờ t.iền cứu trợ khẩn cấp của chính phủ, lấy từ t.iền thuế của người dân, hai nhà sản xuất ô tô Mỹ đã ra khỏi tình trạng bảo hộ phá sản. Nhưng hơn 2.000 đại lý đã phải đóng cửa. Lương, thưởng của ban lãnh đạo công ty phải tạm dừng. Lương và phúc lợi của lao động thời vụ bị cắt giảm. Các chủ nợ mất hàng tỷ USD.
GM và Chrysler giờ đây đã có cơ hội thứ hai, và có thể là cuối cùng. Chính quyền tổng thống Obama tuyên bố sẽ không chi thêm t.iền cứu trợ cho các nhà sản xuất ô tô.
Fiat nắm giữ cổ phần Chrysler
Chrysler đã đem đến cho CEO Sergio Marchionne nhiều điều phải cân nhắc trong năm 2009.
Chỉ t.iền cứu trợ của chính phủ Mỹ thì không đủ giúp Chrysler tồn tại. Nhà sản xuất ô tô lớn thứ 3 nước Mỹ còn cần một đối tác nước ngoài hỗ trợ quản lý và cung cấp động cơ dành cho xe cỡ nhỏ và cơ sở gầm bệ. Trong nỗ lực mở rộng hoạt động tại thị trường Bắc Mỹ, tập đoàn Fiat trở thành đối tác đáp ứng được cả 3 nhu cầu này của Chrysler.
Tuy nhiên, CEO Sergio Marchionne của Fiat đưa ra một đề xuất khá “rắn”: Fiat không bơm thêm t.iền cho Chrysler mà chỉ cung cấp công nghệ và kinh nghiệm quản lý. Nhà sản xuất ô tô Mỹ không thể không chấp thuận đề xuất này, vì nếu không có Fiat, chính quyền tổng thống Obama có thể sẽ phải giải tán Chrysler hoặc sáp nhập công ty vào với GM. Giờ đây ông đã kiêm luôn vị trí CEO của Chrysler.
Nhiều đại lý bị đóng cửa
Các đại lý có nguy cơ bị đóng cửa của GM và Chrysler đã cầu cứu sự can thiệp của chính phủ.
Trong năm 2009, Chrysler đã loại bỏ 789 đại lý trong thủ tục bảo hộ phá sản, còn GM cho đóng cửa 1.350 đại lý. Hai tập đoàn yêu cầu các đại lý còn lại ký thỏa thuận mới, từ bỏ nhiều quyền lợi được bảo vệ bởi luật pháp.
Tuy nhiên, 3 đại lý bị đóng cửa cửa hàng – Tammy Darvish, Jack Fitzgerald và Alan Spitzer — đã thành lập Ủy ban khôi phục quyền lợi đại lý. Mục tiêu của họ là khôi phục lại các đại lý đã bị tập đoàn hủy bỏ. Kiến nghị của họ đã được Hạ viện thông qua, nhưng bị ách lại ở Thượng viện, dẫn đến các cuộc thương lượng với GM và Chrysler về một thỏa thuận riêng.
Tháng 12/2009, các nhà sản xuất dừng các cuộc đàm phán. Vì vậy, sau 6 tháng vận động của ủy ban và các nhóm đại lý, Quốc hội Mỹ đã thông qua điều luật cho phép một số đại lý giành lại cửa hàng của mình thông qua phân xử trọng tài.
Chương trình kích cầu xe mới
Chương trình kích cầu xe mới trị giá 3 tỷ USD của chính phủ Mỹ được triển khai nhằm thúc đẩy tiêu thụ ô tô và giảm mức tiêu thụ nhiên liệu. Theo đó, những người bỏ xe cũ mua xe mới tiết kiệm nhiên liệu hơn sẽ được hỗ trợ từ 3.500 USD đến 4.500 USD/xe. Chương trình nhận được sự hưởng ứng ngoài dự kiến, nên đã hoàn tất chỉ trong 1 tháng, khiến tiêu thụ ô tô trên thị trường Mỹ tăng khoảng 300.000 xe.
Doanh số sụt giảm mạnh
Video đang HOT
Thị trường ô tô Mỹ cực kỳ ảm đạm trong năm 2009, với mức tiêu thụ chỉ đạt khoảng 10,3 triệu xe, giảm gần 25% so với năm 2008 và hơn 30% so với năm 2007. Trên thực tế, đây là năm doanh số thấp nhất kể từ năm 1982, dù đã có chương trình kích cầu xe mới của chính phủ.
Năm khó khăn của Toyota
Trong năm 2009, doanh số của Toyota tại Mỹ hầu như luôn trong tình trạng sụt giảm.
Thập kỷ vừa qua có quá nhiều xáo trộn với Toyota. Họ đã trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, là thương hiệu bán chạy nhất tại Mỹ. Nhưng cùng với đó là một năm 2009 nhiều chuyện buồn.
Doanh số tại Mỹ của tập đoàn sụt giảm mạnh và sản lượng tại Bắc Mỹ cũng phải cắt giảm. Toyota đã phải gác lại kế hoạch sản xuất xe Prius hybrid tại Tupelo, tiểu bang Mississippi, và công bố đóng cửa nhà máy NUMMI liên doanh với GM vào năm 2010.
Cũng trong năm 2009, ông Akio Toyoda đã lên thay chủ tịch Katsuaki Watanabe. Akio Toyoda là cháu nội người sáng lập tập đoàn Toyota. Ngay sau khi tiếp nhận cương vị mới, ông đã đưa cựu giám đốc Toyota Mỹ, ông Yoshi Inaba, trở lại ban lãnh đạo, sau một thời gian nghỉ hưu, để dẫn dắt Toyota tại Mỹ. Ngay khi trở lại, ông Inaba đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng của tập đoàn: hàng loạt đợt thu hồi xe lớn nhỏ và những lời cáo buộc bưng bít thông tin.
Ford trụ vững trong bão
Mẫu Fusion bán chạy đã giúp Ford phần nào vượt qua khó khăn.
Chỉ riêng việc không phải ra trước tòa án phá sản trong năm 2009 đã là một thành công lớn của Ford về mặt quan hệ công chúng. Trong khi chính phủ phải chi hàng tỷ USD để cứu GM và Chrysler, thì Ford vẫn trụ vững và tạm ổn.
Thêm vào đó, trong quý III, Ford đã thông báo đã có lợi nhuận trước thuế đầu tiên – 1,1 tỷ USD – kể từ quý I/2008. Và các sản phẩm của công ty đang dần đi đúng hướng trở lại. Ví dụ, Ford đã thiết kế lại mẫu Fusion cho model 2010 và bổ sung một phiên bản hybrid. Tính đến hết tháng 11, doanh số của Fusion đã tăng 18%.
GM có 3 CEO trong 9 tháng
CEO của GM, trong suốt nhiều thập kỷ, đây là đỉnh cao danh vọng trong giới kinh doanh Mỹ, và ai nắm giữ vị trí này thường tại vị nhiều năm. Giờ mọi thứ đã khác.
Tháng 3/2009, chính phủ Mỹ đã yêu cầu CEO Rick Wagoner từ chức. Đến tháng 12, Ed Whitacre, chủ tịch GM mới cho chính phủ bổ nhiệm, đã “tống tiễn” người kế nhiệm ông Wagoner là Fritz Henderson.
Hội đồng quản trị GM đã bổ nhiệm ông Whitacre vào vị trí CEO tạm thời của tập đoàn. Ông lập tức có một số thay đổi nhân sự cấp cao. Rõ ràng GM đang có một cuộc “thay m.áu”. Hiện chưa rõ ai sẽ chính thức ngồi vào ghế CEO của GM trong năm 2010, nhưng ứng viên sáng giá nhất hiện nay có vẻ là Chris Liddell, giám đốc tài chính (CFO) của Microsoft vừa được GM chiêu mộ về vị trí tương đương từ năm 2010.
Chính phủ siết tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu
Sức ép chính trị đối với tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu của ô tô tại Mỹ đã có từ nhiều năm nay. Giá xăng 4 USD/gallon (khoảng 1 USD/lít) của năm 2008 đã tạo động lực mạnh cho chính quyền tân tổng thống Obama xúc tiến nhanh việc siết tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu của xe hơi tại Mỹ. Theo đó, mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của toàn bộ xe của một nhà sản xuất ô tô được ấn định ở mức 35,5 dặm/gallon (khoảng 6,6 lít/100km) từ model 2016 trở đi. Năm 2009, mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của ô tô tại Mỹ là 25,3 dặm/gallon (9,3 lít/100km).
Để đạt được tiêu chuẩn trên, các hãng phải hạn chế sử dụng động cơ V8 và giảm trọng lượng xe. Sức ép cắt giảm chi phía sẽ “thúc” các nhà sản xuất ô tô sử dụng ứng dụng tiết kiệm nhiên liệu, như bộ tăng áp và hệ thống hybrid.
Vấn đề quan trọng là liệu các nhà sản xuất ô tô có thể thuyết phục được khách hàng Mỹ – những người lâu nay vẫn quan niệm nhỏ là rẻ – chịu trả thêm t.iền cho ô tô cỡ nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu.
Khủng hoảng tín dụng
Khi lực lượng đặc trách ngành ô tô của chính quyền tổng thống Obama chỉ định công ty GMAC Financial Services thay thế Chrysler Financial làm đơn vị hỗ trợ tài chính cho các đại lý của Chrysler, nhiều đại lý lâm vào khó khăn.
Những người đã vay hàng triệu USD của Chrysler Financial để trang trải chi phí nâng cấp cửa hàng và mở rộng mạng lưới không thể sử dụng dịch vụ của GMAC nếu chưa hoàn trả t.iền cho Chrysler Financial. Điều đó có nghĩa là một số cửa hàng cuối cùng cũng đi đến kết cục phải đóng cửa vì họ không tìm được nguồn tài chính khác.
Theo Automotive News
6 vấn đề đáng chú ý trên thị trường ô tô, xe máy năm 2009
Giữa lúc thị trường và ngành công nghiệp ô tô - xe máy thế giới trải qua nhiều biến động, thị trường Việt Nam năm 2009 đã có những tín hiệu vượt khủng hoảng. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều vấn đề cần suy ngẫm.
Trước thềm năm mới 2010 hứa hẹn nhiều biến động trên thị trường ô tô, xe máy trong nước - khi dòng xe chiến lược cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ được xác định, những ưu đãi về thuế giá trị gia tăng (GTGT) và lệ phí trước bạ kết thúc, trong khi thuế nhập khẩu ô tô giảm nhẹ theo lộ trình Việt Nam đã cam kết với WTO - hãy cùng Dân trí điểm lại những vấn đề đáng chú ý trong năm 2009:
1. Những thay đổi về thuế, phí
Khởi đầu là quyết định của Bộ Tài chính giảm 50% thuế GTGT, từ mức 10% xuống còn 5%, đối với 19 nhóm hàng, trong đó có ô tô các loại, áp dụng từ ngày 1/2 đến 31/12/2009. Lập tức, hàng loạt các hãng xe và nhà phân phối ô tô đã công bố bảng giá mới hấp dẫn khách hàng hơn.
Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi từ ngày 1/5 đến hết 31/12/2009. Cũng trong thời gian này, 4 nhóm hàng sẽ được bổ sung giảm 50% mức thuế suất thuế GTGT, trong đó có xe mô-tô hai bánh, xe mô-tô ba bánh có dung tích xi-lanh trên 125 cm3. Thị trường bắt đầu có dấu hiệu khởi sắc sau một thời gian dài ảm đạm.
Một thay đổi nữa về thuế đối với mặt hàng ô tô là theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) chính thức có hiệu lực từ tháng 4/2009, xe ô tô từ 5 chỗ ngồi trở xuống có dung tích xi-lanh từ 3.000 cm3 trở xuống được giữ nguyên hoặc giảm thuế suất. Trong khi đó, ô tô 5 chỗ ngồi trở xuống có dung tích trên 3.000 cm3 và ô tô 6-9 chỗ phải chịu thuế suất cao hơn.
Vào tháng cuối cùng của năm 2009, Bộ Tài chính đã công bố biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi mới, áp dụng từ ngày 1/1/2010 theo đó, ô tô dưới 9 chỗ ngồi chạy bằng xăng và xe 4 bánh 2 cầu có dung tích xi-lanh trên 2,5 lít có mức thuế suất 80%, giảm 3% so với hiện nay. Dòng xe 4 bánh 2 cầu chủ động khác áp dụng thuế suất 77% (bằng mức trần cam kết với WTO).
2. Thị trường khởi sắc
Thị trường ô tô trong nước uể oải từ giữa năm 2008 chỉ sôi động trở lại từ giữa năm 2009 trước những thay đổi về thuế, phí nói trên. Tiêu thụ ô tô lắp ráp trong nước và nhập khẩu liên tục lập kỷ lục.
Mặc dù chưa có con số thống kê cho cả năm 2009, nhưng với doanh số lũy kế 11 tháng đạt 104.395 xe, tăng 2% so với cùng kỳ 2008, nhiều khả năng tổng doanh số năm của các thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) sẽ đạt mức 120.000 xe, vượt kế hoạch và cao hơn doanh số năm 2008.
Trong khi đó, ô tô nhập khẩu, dù phải chịu thuế suất cao, đang thực sự trở thành đối trọng của xe lắp ráp trong nước.
Theo ước tính của Tổng cục Thống kê, năm 2009, có khoảng 76.300 chiếc ô tô cũ, mới nguyên chiếc các loại được nhập khẩu về Việt Nam, với tổng kim ngạch đạt 1,171 tỷ USD. Như vậy, so với con số 50.400 chiếc và kim ngạch 1,034 tỷ USD của năm 2008 thì lượng ô tô nhập khẩu vào Việt Nam dự kiến tăng tới 50% và kim ngạch tăng 13% trong năm 2009.
Đáng chú ý nhất trên thị trường xe máy Việt Năm năm 2009 là việc hãng Piaggio của Ý đã chính thức khai trương nhà máy tại Việt Nam, sau 2 năm xây dựng, với mẫu xe "nội" đầu tiên là Vespa LX 125. Tiếp đó, Piaggio công bố quyết định chuyển trụ sở của hãng tại châu Á từ Singapore về Việt Nam.
Cũng trong năm 2009, thêm nhiều thương hiệu ô tô, xe máy ngoại có nhà nhập khẩu, liên doanh và phân phối chính thức tại Việt Nam, như Subaru từ Nhật Bản, Chrysler từ Mỹ, Fiat và Alfa Romeo từ Ý, Chery từ Trung Quốc, và thương hiệu mô-tô Ducati từ Ý.
3. Vụ thu hồi xe đầu tiên tại Việt Nam
Toyota Fortuner
Thu hồi xe là hoạt động phổ biến ở hầu hết các thị trường ô tô, xe máy trên thế giới. Theo đó, một hay nhiều mẫu xe bị phát hiện lỗi kỹ thuật thì nhà sản xuất sẽ phải có trách nhiệm thu hồi sản phẩm để khắc phục. Tại Việt Nam, hoạt động này còn khá mới mẻ.
Toyota Việt Nam là nhà lắp ráp ô tô đầu tiên tại Việt Nam công khai tiến hành thu hồi 662 chiếc xe Fortuner để kiểm tra và thay bu-lông cam chỉnh góc đặt bánh xe bị lỗi trong quá trình sản xuất. Sự việc có thể được nhìn nhận như một động thái tích cực của hãng và kỳ vọng tạo một t.iền lệ tốt cho các nhà sản xuất khác.
4. Luật Giao thông đường bộ mới bắt đầu có hiệu lực
Những điểm đáng chú ý nhất trong Luật Giao thông đường bộ 2008, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2009, là quy định tất cả người ngồi trên xe mô-tô, xe gắn máy 2 bánh, xe đạp điện phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy định (kể cả t.rẻ e.m từ 6 t.uổi trở lên) và quy định người điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải mang 4 loại giấy tờ: Giấy đăng ký xe Giấy phép lái xe Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.
Tuy nhiên, hơn 2 tháng sau khi quy định về quản lý, gắn biển đối với xe máy, xe đạp điện theo Luật Giao thông đường bộ mới có hiệu lực, tại TP.HCM vẫn chưa có người dân nào đến đăng ký xe máy điện tại các cơ quan chức năng. Nguyên nhân chủ yếu do Nghị định 146 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông vẫn chưa bổ sung các trường hợp xe máy điện không đăng ký, nên cơ quan chức năng không thể tiến hành xử phạt. Do đó, nhiều tỉnh, thành phố đã phải tăng cường công tác tuyên truyền.
5. Đề xuất dòng xe chiến lược
Đây là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất trong ngành công nghiệp ô tô Việt Nam năm 2009.
Theo đề xuất của Bộ Công thương trình Thủ tướng Chính phủ hồi tháng 11, dòng xe chiến lược trong phân khúc xe du lịch tại Việt Nam là xe đa dụng từ 6-9 chỗ ngồi với dung tích động cơ nhỏ hơn 1,5 lít và đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 2. Dòng xe chiến lược sẽ được nhiều ưu đãi về thuế GTGT, thuế TTĐB và lệ phí trước bạ.
Mẫu xe Toyota Avanza ra mắt ngay sau đó, hoàn toàn phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật của dòng xe chiến lược do Bộ Công thương đề xuất
Nội dung đề xuất của Bộ Công thương lập tức nhận được nhiều ý kiến phản hồi từ phía người tiêu dùng, giới chuyên gia, và các doanh nghiệp hoạt động trong ngành, với đa số ý kiến là phản đối vì cho rằng lựa chọn này là chưa hợp lý, ở chỗ xe đa dụng nhiều chỗ ngồi (6-9 chỗ) mà dung tích động cơ nhỏ (1,5 lít). Đến nay, những tranh cãi vẫn chưa có hồi kết và đề xuất này cũng chưa nhận được ý kiến đồng thuận từ chính các nhà sản xuất ô tô.
Trong một diễn biến khác nhưng cũng xoay quanh chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô trong nước là việc thanh tra Bộ Tài chính công bố kết quả thanh tra 6 công ty, gồm: Toyota Việt Nam, Honda Việt Nam, Công ty ô tô Việt Nam Daewoo, Công ty TNHH Việt Nam Suzuki, Công ty TNHH Ford Việt Nam, Công ty TNHH Liên doanh sản xuất ô tô Ngôi Sao. Theo đó, Bộ Tài chính cho rằng nguyên nhân khiến giá bán ô tô tại nước ta cao là tỉ lệ nội địa hóa thấp, chịu thuế cao từ đó đẩy chính sách nội địa hóa ô tô của Việt Nam đến sát bờ vực phá sản.
6. Điều tra gian lận thuế ô tô
Năm 2009, vấn đề gian lận thuế ô tô được nhắc đến nhiều lần trên các phương tiện truyền thông và đưa ra thảo luận tại các bộ, ngành liên quan, xoay quanh định nghĩa xe tải VAN và xe chở t.iền.
Từ tháng 5/2009, xe Kia Morning và Daewoo Matiz bị nghi ngờ gian lận thương mại, bằng việc đăng ký dưới hình thức xe tải VAN. Nếu kê khai là xe tải VAN được chấp nhận, doanh nghiệp chỉ phải đóng thuế suất nhập khẩu 60%, và được ưu đãi các loại thuế khác như tiêu thụ đặc biệt và GTGT.
Bộ Tài chính đã có công văn yêu cầu Tổng cục Hải quan xử lý, truy thu thuế đối với các xe đã vi phạm trên với thuế suất áp cho xe ô tô 5 chỗ chở người. Tuy nhiên, vướng mắc nằm ở chỗ Cục Đăng kiểm, thuộc Bộ Giao thông vận tải, đã cấp giấy chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, xác nhận các xe trên là ô tô tải VAN, loại 2 chỗ ngồi.
"Xung đột" này vẫn chưa được các bên thống nhất giải quyết, thì đến tháng 12/2009, theo nguồn tin từ Tổng cục Hải quan, tại một số cửa khẩu thuộc địa bàn TP. Hải Phòng có hiện tượng một số doanh nghiệp nhập khẩu ô tô Hyundai hiệu Veracruz và Santa Fe 7 chỗ ngồi, nhưng khai là xe chở t.iền, nhằm trốn thuế.
Câu chuyện một lần nữa cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan quản lý, để một mặt tránh tình trạng thất thu thuế cho ngân sách nhà nước, mặt khác giảm thiểu những phiền phức không đáng có cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Theo Dân Trí
Những vụ tai nạn siêu xe đắt nhất năm 2009 (1) Thế giới siêu xe ngày càng có thêm nhiều thành viên nhanh và độc đáo hơn, nhưng lại có rất ít bằng chứng cho thấy các tay lái có ý thức hơn khi cầm vô-lăng những cỗ máy tốc độ ấy. Hãy cùng điểm lại 30 vụ tai nạn siêu xe đắt nhất trong năm 2009 do trang Jalopnik tổng hợp, bắt đầu...
