Thị trường ô tô 2016: Tiếp tục vượt đỉnh?

Năm 2015, thị trường ô tô xác lập mốc “lịch sử” khi đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất từ trước đến nay (245.000 xe, tăng 55% so với 2014).

Thị trường ô tô Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng tốt

Năm 2016, liệu thị trường có đạt đỉnh mới khi đây được cho là giai đoạn “vàng” trước năm 2017, năm khách hàng sẽ dừng không mua xe mà chờ đợi “diễn biến” mới khi thuế NK xe nguyên chiếc trong khu vực xuống 0% vào năm 2018? Nhiều ý kiến cho rằng năm 2016 sẽ là một năm nhiều biến động về giá xe và doanh số.

Theo Thông tư 199/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính từ ngày 25-1, tất cả các dòng xe ô tô dưới 7 chỗ sẽ phải nộp thêm phí thử nghiệm khí thải. Theo đó các xe ô tô phải đăng ký thử nghiệm mức tiêu thị nhiên liệu theo phương pháp đo tiêu thụ nhiên liệu trực tiếp, mức phí sẽ là 16 triệu đồng/phép thử/xe đối với xe ô tô sử dụng nhiên liệu xăng và 16,5 triệu đồng/phép thử/xe đối với các dòng xe sử dụng nhiên liệu dòng diezel. Thông tư cũng quy định, mức thu lệ phí cấp giấy chứng nhận dán nhãn năng lượng đối với xe ô tô con từ 7 chỗ trở xuống là 100.000 đồng/giấy/xe.

Tăng vì “chính sách”

Thực hiện Nghị định số 108/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB, từ 1-1-2016 giá tính thuế TTĐB đối với mặt hàng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc sẽ thay đổi đáng kể. Thay vì chỉ tính trên giá CIF thuế nhập khẩu như trước đây, thuế TTĐB đối với xe nguyên chiếc NK sẽ được tính trên giá bán buôn. Như vậy DN sẽ phải tính thêm chi phí vận chuyển nội địa, marketing, lợi nhuận… vào giá vốn để tính thuế TTĐB.

Với sự thay đổi này, ngay từ đầu năm 2016, nhiều hãng xe đã lập tức điều chỉnh giá bán xe, tuy nhiên tỉ lệ tăng của các hãng khá khác nhau.

Mức tăng được cho là gây “sốc” là của Mercedes-Benz Việt Nam. Thương hiệu xe sang này đã điều chỉnh giá bán lẻ các mẫu xe với mức tăng từ gần 2% đến 10% (tăng thấp nhất cũng khoảng 20 triệu, cao nhất lên đến hơn 1,8 tỷ đồng, trung bình là từ 60 triệu đến 400 triệu đồng).

Mặc dù nhà NK chính hãng là Công ty BMW chưa chính thức công bố tăng giá, song giá bán của nhiều dòng xe BMW trên thị trường cũng đã tăng với mức tăng từ 49 triệu đồng đến 650 triệu đồng. Hay các mẫu xe của Porsche như Porsche Macan có mức tăng 290 triệu đồng và Porsche Macan S có mức tăng 250 triệu đồng…

Chưa lập tức tăng trong tháng 1 nhưng ông Bùi Kim Kha – đại diện cho Thaco, đơn vị hiện đang phân phối 3 thương hiệu xe là Peugeot, Mazda, Kia cho biết: Do thay đổi cách tính thuế TTĐB, Thaco sẽ có đợt điều chỉnh tăng giá bán một số dòng xe. Tuy nhiên theo tính toán của ông Kha, mức tăng chỉ từ 2-3%.

Cũng sẽ tăng giá, nhưng theo đại diện của Lexus Việt Nam, các dòng xe Lexus sẽ tăng vào thời điểm tháng 2-2016, và mức tăng của thương hiệu xe sang này cũng chỉ từ 2%-5%.

Theo tiết lộ từ nhà phân phối thương hiệu Audi tại Việt Nam, việc thay đổi cách tính thuế TTĐB này sẽ làm cho giá các dòng sản phẩm của Audi tại Việt Năm tăng từ 5-10%. Đây sẽ là mức tăng rất lớn bởi Audi là dòng xe sang, giá sản phẩm đều từ vài tỷ trở lên.

Tăng theo “ý thích”

Sự thay đổi chính sách tác động tới giá bán xe là điều đương nhiên nhưng trên thực tế nguyên nhân tăng giá không hoàn toàn đến từ lý do chính sách thay đổi.

Tính toán của đại diện một doanh nghiệp NK ô tô cho biết: Nếu chỉ tính riêng thuế TTĐB, theo cách tính của Thông tư 195/2015/TT-BTC (hướng dẫn thi hành Nghị định108/2015/NĐ-CP) do Bộ Tài chính ban hành thì chi phí với ô tô NK có tăng thêm, nhưng không quá cao, trung bình khoảng 2-5%. Như vậy, đối với các dòng xe phổ thông mức tăng chỉ một hai chục triệu đến dưới trăm triệu, chỉ những chiếc xe có giá trị lớn thì mới tăng thêm từ 200-300 triệu đồng, tuy nhiên sẽ không đến cả tỷ đồng.

Còn có những lý do khác.

Đó là việc một số mẫu xe đã được cơ quan Hải quan điều chỉnh tăng giá tính thuế NK; Cùng với đó là tỷ giá ngoại tệ so với nội tệ tăng khiến cho xe NK nguyên chiếc tăng chi phí, cao nhất là với xe sang.

Nhưng không phải là không có yếu tố để giảm giá xe. Đầu năm 2016, thuế suất thuế NK ô tô nguyên chiếc đã giảm. Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo danh mục mặt hàng chịu thuế, từ 1-1-2016 được quy định tại Thông tư số 182/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, ban hành ngày 16-11-2015, có 8 dòng thuế ô tô được cắt giảm từ 2% đến 4%, theo lộ trình cam kết WTO.

Vậy nên có thể thấy việc tăng giá xe được các hãng tính toán trên cơ sở nhu cầu thị trường. Năm 2015, do nhu cầu tăng cao, tất cả hãng xe, các dòng xe đều có đạt mức tăng trưởng rất tốt.

Tăng giá có làm giảm lượng khách mua xe?

Các thương hiệu xe sang như Mercedes-Benz, Lexus, BMW, Audi, Lexus… hoàn toàn có đủ tự tin tăng giá sản phẩm mà không sợ “ế”. Bởi năm 2015, các thương hiệu này đều đạt mức tăng trưởng cao, muốn mua xe thường phải đặt trước từ 3-6 tháng song các khách hàng vẫn sẵn sàng “chờ”. Đơn cử như Mercedes có mức tăng trưởng 55%; hay Lexus, sau hơn 2 năm có mặt tại Việt Nam, đã nhanh chóng có mức tăng trưởng ấn tượng tới 150%; Audi đạt doanh số vượt xa kế hoạch với 700 xe được bán ra…

Hay như chiếc Everest 2016 của Ford Việt Nam. Đầu năm 2016, mẫu xe hoàn toàn mới này của Ford cũng gâ.y số.c cho thị trường khi công bố giá bán cao hơn phiên bản cũ tới 460-768 triệu đồng (phiên bản cao nhất có giá 1,629 tỷ đồng; thấp nhất 1,249 tỷ đồng). Những tưởng với mức giá cao ngất tưởng này khách hàng sẽ “bỏ chạy” song theo tiết lộ của ông Phạm Văn Dũng-TGĐ Ford Việt Nam cho biết: Đơn đặt hàng vẫn rất tốt, hiện Ford Việt Nam không có đủ sản phẩm để cung cấp cho khách hàng. Muốn sở hữu Everest 2016 khách hàng phải đặt cọc và chờ ít nhất 6 tháng.

Thị trường “tốt” như vậy, doanh nghiệp “ngại” gì mà không tăng giá(?!)

2016 sẽ tăng trưởng bao nhiêu?

Không chỉ tăng giá đợt đầu năm nay, nhiều khả năng nửa cuối năm 2016, giá bán lẻ của nhiều loại ô tô (có dung tích xi-lanh động cơ lớn) còn có thể tăng thêm một lần nữa nếu Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt được Quốc hội thông qua.

Với biến động tăng giá liên tiếp như vậy năm 2016 thị trường ô tô Việt Nam sẽ ra sao?

Với lộ trình giảm thuế NK xe nguyên chiếc liệu sản xuất ô tô trong nước có bị thu hẹp?

Trả lời phỏng vấn của Báo Hải quan, ông Yoshihisa Maruta- TGĐ Công ty Toyota Việt Nam cho rằng: năm 2016 thị trường ô tô Việt Nam sẽ vẫn tăng trưởng tốt, thậm chí sẽ tốt hơn năm 2015. Dù có sự thay đổi về chính sách (cách tính giá tính thuế TTĐB và có thể mức thuế TTĐB đối với dòng xe phân khối lớn) song nhìn chung nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng, nhu cầu mua xe vẫn rất cao. Thị trường ôtô Việt Nam hiện đang đứng thứ 5 trong khu vực ASEAN, song vẫn rất nhỏ so với Thái Lan, Indonesia. Do vậy, thị trường còn nhiều dư địa và tiềm năng phát triển.

Tuy nhiên ông Yoshihisa Maruta cũng nhấn mạnh: Thị trường ô tô chỉ có thể tăng trưởng tốt nếu không có sự biến động, thay đổi về chính sách. Mà điều này thì không vị tổng giám đốc nào chắc chắn được.

Cũng đồng quan điểm cho rằng thị trưởng ô tô Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt trong năm 2016, ông Laurent Genet – Tổng giám đốc nhà nhập khẩu chính thức Audi tại Việt Nam dự đoán: Thị trường ôtô Việt Nam sẽ đạt mức 300.000 xe trong năm 2016 bởi khách hàng đang tiếp tục chuyển nhu cầu sử dụng từ xe máy sang ôtô.

Theo ông Laurent Genet, tháng 7-2016 sẽ là thời điểm quan trọng tiếp theo tùy thuộc vào quyết định của Quốc hội có thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB. Nhưng trong tương lai gần, nhu cầu của khách hàng vẫn tiếp tục tăng cao.

Tuy nhiên lại có những ý kiến không lạc quan như vậy khi nhận định về thị trường ô tô Việt Nam 2016.

Theo phân tích của đại diện nhà NK ô tô đến từ Hàn Quốc thì việc giá xe tăng do thay đổi cách tính thuế TTĐB sẽ làm giảm số lượng xe tiêu thụ. Đặc biệt nếu tháng 3 Quốc hội thông qua, thuế TTĐB một số dòng xe có phân khối lớn tăng, thì giá sẽ tiếp tục đẩy cao lên nữa.

Đó là chưa nói đến với mức tăng trưởng nóng của thị trường ô tô năm 2015 trong bối cảnh giao thông Việt Nam chưa phát triển, tình trạng tắc đường, nhất là 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM đang ngày một nghiêm trọng sẽ buộc Chính phủ phải tính đến các giải pháp quyết liệt hơn (như tăng thuế, phí…) để hạn chế xe cá nhân. Các chính sách này, nếu được ban hành sẽ tác động mạnh đến mức tiêu thụ xe trên thị trường.

Cùng với đó có không ít khách hàng kỳ vọng giá xe sẽ giảm vào thời điểm thuế NK xe nguyên chiếc trong khu vực về 0% (năm 2018) nên sẽ “cố” chờ.

Vậy nên năm 2016, thị trường ô tô sẽ có nhiều diễn biến khó đoán.

Theo Bao Hai quan