Thêm một bí ẩn của ngôi đền thiêng Mexico thách thức giới khoa học
Mới đây, các nhà khoa học Mexico lần đầu tiên phát hiện hóa thạch gần như hoàn chỉnh của một cá thể sao biển có tên khoa học là Nidorellia armada tại Templo Mayor – ngôi đền Aztec nổi tiếng thế giới ở thủ đô Mexico City.
Với vị trí nằm sâu trong đất liền, phát hiện này lại làm dày thêm màn sương bí ẩn vẫn đang bao trùm lên ngôi đền thiêng này.
Các nhà khoa học làm việc trong Dự án Templo Mayor (PTM) đã tìm thấy mẫu vật đặc biệt này trong một chiếc hòm hiến tế bằng đá tezontle (một vật liệu phổ biến của các nền văn hóa Trung Bộ châu Mỹ cổ đại) dài 1,4m, rộng gần 1m được đánh số 178. Theo nhà khảo cổ Miguel Báez, ở trung tâm hòm là hóa thạch của một cá thể mèo lớn, giới tính cái, khả năng là một con báo đốm, ngoài ra còn có một bức tượng đồng dài khoảng 20cm đã bị hư hỏng nặng, dường như tượng trưng cho một vị thần nước.
Một yếu tố khiến chiếc hòm 178 thu hút sự chú ý của các nhà khoa học là tàn tích của các loại san hô thuộc họ gorgonian và hóa thạch của nhiều cá thể sao biển, song không có mẫu vật nào có cấu trúc và hình dạng gần như hoàn hảo như cá thể mới được phát hiện. Ông Báez cho biết cá thể đặc biệt này được tìm thấy ở tầng khai quật thứ tư, và ước lượng có khoảng trên 100 mẫu vật sao biển trong chiếc hòm này. Dường như tất cả các cá thể này đều cùng loài, điều này có nghĩa là tại một thời điểm nào đó, người xưa đã đưa toàn bộ đàn sao biển, san hô và con báo đốm đến địa điểm này.
Sau nhiều thập kỉ khai quật, giới khoa học đã tìm thấy mẫu vật của hàng chục nghìn loài sinh vật ở Templo Mayor, được phân thành 6 nhóm chính là bọt biển, động vật có gai, da gai, chân đốt, thân mềm và động vật có dây sống (như cá sụn, cá xương, lưỡng cư, bò sát, chim và thú có vú). Mẫu vật ếch, thỏ, rùa, hươu nai và đặc biệt là hóa thạch của các loài động vật thuần hóa như gà tây và chó cũng rất phổ biến. Tuy nhiên, sự hiện diện của sao biển Nidorelia armata rất đặc biệt, vì loài này có đặc tính sẽ chết chỉ vài phút hoặc vài giờ sau khi rời khỏi môi trường biển. Do đó, câu hỏi đặt ra là làm thế nào người Mexica cổ đại có thể vận chuyển số lượng sao biển khổng lồ từ Thái Bình Dương vào hơn 300km trong đất liền.
Lí giải sự hiện diện của các sinh vật biển bên cạnh báo đốm, nhà khảo cổ Miguel Báez cho rằng điều này liên quan đến vũ trụ quan của người cổ đại. Theo đó, người xưa tin rằng tạo hóa có 3 không gian vĩ đại: một là thế giới ngầm do nước đại diện; mặt đất nơi con người sinh sống, đại diện là các loài động vật trên cạn như rắn và thú có vú; và bầu trời của các loài chim. Trong chiếc hòm 178, các sinh vật biển đại diện cho đại dương hay thế giới ngầm, song các nhà khoa học chưa thể chắc chắn con báo đốm tượng trưng cho điều gì. Thông thường các con thú sẽ được phục sức để hiến tế, nhưng các nhà khảo cổ vẫn chưa có được hình ảnh hoàn chỉnh của con báo, những đồ tạo tác và loại hình biểu tượng được chôn cùng với con vật.
Templo Mayor (nghĩa là Ngôi đền Vĩ đại) là di tích của người Mexica cai trị Đế chế Aztec vào thế kỷ 14 và 15. Templo Mayor là trái tim linh thiêng của Tenochtitlan – thủ đô Aztec, và được cho là nơi diễn ra nhiều vụ hiến tế. Các nhà khảo cổ lần đầu tiên phát hiện dấu tích của Đền Templo Mayor vào năm 1914. Tuy nhiên, công tác khai quật tại di chỉ khảo cổ này chỉ thực sự được tiến hành trong thập niên 70 của thế kỷ trước. Trung tâm lịch sử này của thủ đô Mexico City được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1987.
Mexico, Mỹ thúc đẩy thỏa thuận khu vực về di cư
Theo phóng viên TTXVN tại Mexico City, ngày 14/3, Ngoại trưởng nước này Marcelo Ebrard và Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas đã cam kết xây dựng thỏa thuận khu vực về di cư an toàn và có trật tự nhằm bảo vệ các quyền cơ bản của người di cư.
Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard (phải) và Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas tại cuộc gặp ở Mexico City ngày 14/3/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu tại cuộc hội đàm ở Mexico City, Ngoại trưởng Ebrard nhấn mạnh sự cần thiết phải đẩy mạnh hợp tác quốc tế để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ trong bối cảnh dòng người di cư, đặc biệt là ở các nước Bắc Trung Mỹ (gồm Guatemala, El Salvador và Honduras), tăng mạnh. Trong khi đó, Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas và Đại sứ Mỹ tại Mexico Ken Salazar, đều cho rằng cần tăng cường nỗ lực hợp tác chung về di cư. Các quan chức Washington cam kết đẩy nhanh nỗ lực hiện đại hóa các quy trình và cơ sở hạ tầng biên giới, đặc biệt là dự án ở khu vực Calibaja trong tuyến giao thông quốc tế Otay Mesa II - Otay Mesa East, coi đây là ưu tiên chiến lược của mối quan hệ song phương.
Trước đó, tại buổi tiếp Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Mayorkas, Tổng thống Mexico Lopez Obrador cho rằng cần tôn trọng nhân quyền của người di cư, cũng như tạo cơ hội việc làm cho cộng đồng di cư. Nhà lãnh đạo Mexico cũng đề cập tới việc triển khai và mở rộng những chương trình phúc lợi tại các quốc gia Trung Mỹ (gồm Honduras, Guatemala và El Salvador), trong đó có chương trình "Trồng đời" và "Giới trẻ đóng góp cho tương lai" về trồng rừng, cũng như cấp học bổng cho giới trẻ nhằm tạo việc làm, cải thiện giáo dục và phát triển kinh tế-xã hội, góp phần giải quyết vấn đề người di cư Trung Mỹ.
Theo các tổ chức quốc tế, mỗi năm, hàng trăm nghìn người di cư Trung Mỹ vượt qua Mexico để tìm đường tới Mỹ trong cuộc hành trình dài và nguy hiểm.
Động đất mạnh kích hoạt hệ thống cảnh báo sớm ở thủ đô Mexico Tối 3/3 (giờ Việt Nam), một trận động đất có độ lớn 5,7 đã làm rung chuyển Mexico, kích hoạt hệ thống cảnh báo sớm ở thủ đô Mexico City cách đó vài trăm km. Cơ quan Địa chấn Quốc gia Mexico cho hay tâm chấn của trận động đất ở khu vực cách Isla thuộc thành phố Veracruz 2 km về hướng...