Thế kẹt của Thủ tướng Israel

Nội các chiến tranh của Thủ tướng Netanyahu muốn ngừng bắn để đảm bảo sự trao trả con tin, nhưng đảng Likud của ông lại muốn tiếp tục chiến đấu chống Hamas.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (giữa) chủ trì cuộc họp nội các ở Tel Aviv. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo trang Politico.eu ngày 21/1, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang rơi vào thế khó bởi những yêu cầu trái ngược nhau về phương hướng cho cuộc chiến ở Gaza. Trong khi Nội các chiến tranh của Thủ tướng Netanyahu ngày càng hối thúc đạt được một thỏa thuận ngừng bắn với Hamas – để đảm bảo sự phóng thích các con tin người Israel, thì các nghị sĩ trong đảng Likud của ông đang đi theo hướng ngược lại và gây sức ép nhằm duy trì các hoạt động quân sự ở Gaza.

Không thể giải quyết được thế tiến thoái lưỡng nan này, nhà lãnh đạo Israel dường như đã chọn cách trì hoãn các quyết định về hướng đi của cuộc chiến. Một làn sóng công chúng đang bắt đầu được huy động nhằm tạm dừng các hoạt động quân sự và đạt được lệnh ngừng bắn với Hamas để thả hơn một trăm người Israel vẫn đang bị giam giữ ở Gaza.

Ngày càng có nhiều báo động về cách đối xử với những người bị bắt làm con tin và tình trạng mà họ phải chịu đựng. Hàng nghìn người Israel đã xuống đường vào cuối tuần qua kêu gọi ưu tiên các con tin trong chiến dịch quân sự. Và trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình hôm 18/1, Bộ trưởng nội các chiến tranh, Gadi Eisenkot, cựu Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) rất nổi tiếng, đã cảnh báo cách duy nhất để cứu con tin trong thời gian tới là thông qua một thỏa thuận ngay cả khi điều đó phải trả giá cao.

Ông Eisenkot, người có con trai 25 tuổi và cháu trai 19 tuổi chết khi chiến đấu ở Gaza vào tháng 12 vừa qua, cũng dường như chỉ trích cách Thủ tướng Netanyahu chỉ đạo cuộc chiến với Hamas, cho thấy giới lãnh đạo Israel không thông báo cho công chúng Israel biết sự thật về cuộc xung đột và việc tiêu diệt Hamas đã bị thổi phồng quá mức. Ông Eisenkot cho rằng, một chiến thắng hoàn toàn trước Hamas là không thực tế.

“Bất cứ ai nói về sự thất bại tuyệt đối [của Hamas ở Gaza] và về việc lực lượng này không còn ý chí hay khả năng [tấn công Israel], đều không nói sự thật. Đó là lý do tại sao chúng ta không nên kể những câu chuyện hoang đường”, ông Eisenkot thừa nhận.

Bộ trưởng Eisenkot cũng cho biết các cuộc bầu cử nên được tổ chức sớm để khôi phục niềm tin của công chúng vào Chính phủ Israel sau cuộc tấn công tàn khốc ngày 7/10 năm ngoái vào miền Nam Israel của Hamas. Ông Eisenkot được một số người coi là ứng cử viên thủ tướng tương lai, thậm chí được ủng hộ hơn cả Benny Gantz, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel. Hai người đều là lãnh đạo của Đảng Thống nhất Quốc gia và đồng ý gia nhập nội các chiến tranh của Thủ tướng Netanyahu sau ngày 7/10 như một minh chứng cho tinh thần đoàn kết dân tộc.

Cuộc phỏng vấn với Eisenkot, được phát sóng bởi Kênh 12 của Israel, đặc biệt gây chú ý vì nó được phát sóng vài giờ sau khi Thủ tướng Netanyahu bác bỏ trong một cuộc họp báo về ý tưởng tổ chức bầu cử giữa lúc có xung đột. Thủ tướng Netanyahu cho biết ông có thể tiếp tục nắm quyền cho đến năm 2025 và cam kết sẽ “mang lại chiến thắng hoàn toàn” trước Hamas.

Nhưng sự lưỡng lự của Thủ tướng Netanyahu như đề cập ở trên lại đang khiến các nghị sĩ trong đảng của ông tức giận – họ lo lắng rằng thiếu các mục tiêu xác định ngoài khẩu hiệu “tiêu diệt Hamas” và lo sợ thủ tướng sẽ nhượng bộ trước áp lực ngừng bắn. Họ cũng phàn nàn về việc hạn chế các hoạt động quân sự, khiến IDF phải giảm cường độ các hoạt động trên bộ và không kích quy mô lớn để thực hiện các nhiệm vụ có mục tiêu hơn.

Cảnh sát Israel khống chế một người biểu tình đòi bầu cử vào ngày 22/1/2024. Ảnh: Times of Israel

Chuyển đổi chiến thuật

Các quan chức quân sự cấp cao của Israel lần đầu tiên xác nhận vào ngày 8/1 về quá trình chuyển đổi chiến thuật, với phát ngôn viên quân sự Daniel Hagari nói rằng IDF sẽ giảm số lượng quân ở Gaza.

Được mô tả là Giai đoạn 3 trong chiến dịch quân sự của IDF, các quan chức Israel đã coi quá trình chuyển đổi là cần thiết để cho quân dự bị nghỉ ngơi trong một thời gian dài trong cuộc chiến mà họ cho rằng sẽ kéo dài hơn nữa và để những người khác quay lại làm việc nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang căng thẳng vì xung đột của Israel. Các quan chức Israel cũng cho biết một số binh sĩ cần được tái triển khai tới biên giới căng thẳng phía Bắc của Israel, nơi các cuộc tấn công của Hezbollah đã khiến Israel đe dọa một chiến dịch trên bộ ở Liban.

Nhưng những lý do đưa ra cho việc điều chỉnh này đang bị một số nghị sĩ thuộc đảng Likud tranh cãi, trong đó có cả Danny Danon, cựu đại diện thường trực của Israel tại Liên hợp quốc. Ông Danon và những người khác ho rằng sự thay đổi này là một nỗ lực nhằm xoa dịu chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden và các chính phủ châu Âu đang lo lắng về vấn đề thương vong dân sự.

“Hầu như ngày nào chúng tôi cũng nghe thấy rất nhiều tuyên bố từ cả Thủ tướng và [Bộ trưởng Quốc phòng] Yoav Gallant về cách chúng tôi sẽ tiêu diệt Hamas. Nhưng khi nhìn vào những gì đang xảy ra hiện nay, tôi không chắc nó sẽ đi theo hướng đó. Nếu ông ấy (Thủ tướng Netanyahu) không giành chiến thắng trong cuộc chiến thì tôi chắc chắn sẽ có một nhà lãnh đạo khác sẽ thay thế”, ông Danon nói trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với Politico.

Theo ông Danon, đảng Likud đang ngày càng lo lắng và kết quả duy nhất có thể chấp nhận được đối với cuộc chiến là “Hamas đầu hàng hoặc bị tiêu diệt”, đồng thời thừa nhận “chúng tôi đã thay đổi cách tiến hành hoạt động vì áp lực từ Mỹ”.

Với các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đảng Likud đã mất 1/3 tỷ lệ ủng hộ kể từ ngày 7/10 năm ngoái, nghị sĩ Danon cho rằng chiến thắng có thể khôi phục vận mệnh của đảng cũng như cần thiết cho an ninh của Israel.

Với việc các thành viên của đảng Likud ngày càng trở nên bất an, Thủ tướng Netanyahu ngày càng tập trung hơn vào việc cố gắng xoa dịu những bất đồng ​​trong nội bộ đảng. Điều này được giải thích phần nào từ sự phản đối của ông Netanyahu về giải pháp hai nhà nước đối với người Palestine mà Tổng thống Biden cùng một số nhà lãnh đạo châu Âu đang thúc đẩy. Theo Politico, giải pháp hai nhà nước là điều không phù hợp với phe cánh hữu của đảng Likud.