Thế giới tuần qua: Đánh bom khủng bố đẫm máu ở Afghanistan; Tranh cãi chiến lược ‘không COVID-19′
Trong tuần qua, vụ đánh bom liều chết tại sân bay Kabul, Afghanistan khiến 170 người chết và tình hình dịch COVID-19 tại những nước có lệnh phong tỏa nghiêm ngặt là vấn đề được truyền thông thế giới quan tâm.
Chuyển người bị thương trong vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay quốc tế Kabul của Afghanistan, ngày 26/8/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 28/8, Mỹ đã tiến hành không kích nhằm vào một kẻ lên kế hoạch đánh bom của ISIS-K, nhóm liên kết của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Pakistan và Afghanistan. ISIS-K đã gây ra vụ đánh bom liều chết gần sân bay Kabul ngày 26/8 khiến trên 170 người thiệt mạng, trong đó có 13 binh sĩ Mỹ.
Phát biểu trên truyền hình chiều 26/8, Tổng thống Biden nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ không tha thứ, sẽ không quên, sẽ săn lùng và khiến chúng phải trả giá”. Vụ việc tác động mạnh mẽ đến giai đoạn cuối sơ tán công dân Mỹ và hàng nghìn người Afghanistan được lên kế hoạch hoàn tất vào ngày 31/8.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki ngày 27/8 cho biết đội ngũ anh ninh quốc gia đã cảnh báo Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris rằng một cuộc tấn công khủng bố khác có thể xảy ra ở thủ đô Afghanistan và họ đã tăng cường các biện pháp bảo vệ tại sân bay Kabul. Tối 27/8, Bộ Ngoại giao Mỹ đã khuyến cáo các công dân nước này tránh xa các cửa ra vào sân bay Kabul.
Tướng Kenneth “Frank” McKenzie, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ ngày 26/8 cảnh báo rằng có những mối đe dọa mới từ ISIS-K, có thể liên quan đến tên lửa hoặc bom tự sát trên xe. Điều đó đồng nghĩa với việc những ngày sắp tới sẽ là một trong những thời gian căng thẳng và nguy hiểm nhất đối với quân đội Mỹ.
Nhà Trắng cho biết tính đến sáng 27/8, khoảng 12.500 người đã lên máy bay rời Kabul trong 24 giờ gần đó. Trong 12 giờ tiếp theo, 4.200 người nữa đã được sơ tán. Bà Psaki cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đang làm việc với khoảng 500 người nữa muốn rời đi. Chính quyền Tổng thống Biden dự kiến đẩy mạnh và hoàn thành cuộc không vận bất chấp các mối đe dọa khủng bố.
Dấu hỏi lớn với chiến lược “không COVID-19″
Một điểm xét nghiệm COVID-19 tại Christchurch, New Zealand. Ảnh: AP
Khi mới chỉ ghi nhận một trường hợp mắc COVID-19 vào tuần trước, New Zealand đã lập tức áp dụng biện pháp mà họ đã sử dụng nhiều lần kể từ khi đại dịch bắt đầu: phong tỏa nghiêm ngặt để xử lý virus SARS-CoV-2.
Tờ Strai Times (Singapore) dẫn lời Thủ tướng Jacinda Ardern khẳng định chính phủ New Zealand đã thành công khi nhanh chóng áp dụng phong tỏa và điều này giúp quốc gia này không có ca COVID-19 nào trong 170 ngày trước đó.
Tuy nhiên, khi nhận ra biến thể Delta đã xâm nhập vào New Zealand, Thủ tướng Ardern thừa nhận “cuộc chơi đã thay đổi”.
Kể từ ca mắc đầu tiên trong tuần trước, đến nay New Zealand ghi nhận 210 trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2 mới. Riêng trong ngày 25/8, New Zealand có tới 62 ca mắc mới COVID-19.
Theo Strai Times, Trung Quốc và Australia đang phải xem xét đến việc liệu có duy trì chiến lược “không COVID-19″ hay chuẩn bị sống chúng với COVID-19.
Nội bộ Australia đang chia rẽ về vấn đề này. Bang New South Wales, vốn trong tình trạng bùng phát dịch ngày càng nghiêm trọng, gần đây đã từ bỏ chiến lược “không COVID-19″. Trong khi những bang khác, chẳng hạn như Western Australia, quyết tâm giữ ca mắc COVID-19 ở con số 0.
Các chuyên gia y tế đều cùng quan điểm rằng tăng tốc tiêm chủng là cách hiệu quả nhất để đối phó với biến thể Delta, đặc biệt nếu chính quyền Australia và chính quyền bang muốn mở cửa biên giới.
Ông Paul Griffin tại trường Đại học Queensland (Australia) ngày 25/8 nhận định: “Chúng ta có tỷ lệ xét nghiệm tuyệt vời và cần phải duy trì điều này, việc sử dụng khẩu trang cũng rất tốt. Nhưng … tiêm vaccine COVID-19 cho nhiều người là điều mấu chốt”.
Một người đàn ông đeo khẩu trang đọc báo trên đường phố Melbourne, Australia. Ảnh: AP
Ngược lại, Trung Quốc lại có xu hứng tiếp tục chiến lược “không COVID-19″, kể cả sau đợt bùng phát gần đây liên quan đến biến thể Delta. Trường hợp đầu tiên được xác định tại một sân bay ở Nam Kinh ngày 20/7 và lan ra nhiều tỉnh thành khác của Trung Quốc. Các biện pháp phong tỏa, cách ly, xét nghiệm diện rộng và truy vết nhanh chóng được tiến hành. Đến 22/8, Trung Quốc tuyên bố không có ca mắc COVID-19 trong cộng đồng. Giới chức Trung Quốc có chủ trương duy trì chiến lược hiện tại và vaccine vẫn đóng vai trò quan trọng.
Tuy nhiên, Thủ tướng Thủ tướng Australia Scott Morrison cho rằng nỗ lực của New Zealand hoặc các quốc gia khác nhằm nhổ tận gốc COVID-19 trong thời gian dài là “vô lý”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ứng phó COVID-19 của New Zealand ngày 25/8 cho biết vẫn còn quá sớm để phản đối: “Chúng tôi cũng muốn một thời điểm khi phong tỏa không còn là giải pháp khi có ca mắc COVID-19 trong cộng đồng. Tuy nhiên, chúng tôi chưa đến giai đoạn đó”.
Giây phút định mệnh phần tử khủng bố đánh bom rung chuyển sân bay Kabul
Dù đã cảnh giác trước mối đe dọa khủng bố, nhưng tình hình hỗn loạn ở sân bay Kabul, Afghanistan khiến quân đội Mỹ không thể chặn được phần tử ISIS-K đánh bom liều chết làm hơn 170 người thiệt mạng.
Vụ đánh bom đã làm hơn 170 người thiệt mạng (Ảnh: AFP).
Ngày 26/8, đám đông đến sân bay quốc tế Hamid Karzai để di tản đã tập trung tại cổng Abbey, một lối vào chính do lực lượng thủy quân lục chiến và các quân nhân Mỹ kiểm soát. Các binh sĩ Mỹ hiểu rõ là họ có thể trở thành mục tiêu của một vụ tấn công vì chỉ một ngày trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cảnh báo về mối đe dọa tại 3 cổng vào sân bay Kabul, nơi 5.000 quân nhân đang giúp di tản hơn 100.000 người trong 2 tuần. Cổng Abbey nằm trong danh sách cảnh báo.
An ninh sân bay đã đóng 2 cổng lại, nhưng vẫn quyết định mở cổng Abbey. Trước đó một ngày, các tay súng Taliban triển khai dọc tuyến đường ra sân bay đã nỗ lực chặn đám đông đổ về ngày càng đông đúc. Tuy nhiên, dòng người vẫn cố gắng đi qua các trạm kiểm soát và đổ về với số lượng lớn. Trong lúc đó, một kẻ đã trà trộn vào đám đông.
Vào 17h48 ngày 26/8, phần tử đánh bom liều chết, mặc một chiếc áo gắn 11 kg thuốc nổ giấu dưới lớp quần áo bình thường, tiến về phía nhóm quân nhân Mỹ đang kiểm tra những người vào sân bay. Hắn chờ đợi cho tới lượt mình được các binh sĩ khám xét, rồi kích nổ chiếc áo gắn thuốc nổ khiến hắn chết ngay tại chỗ và kéo theo hơn 170 người khác thiệt mạng. Quân đội Mỹ ghi nhận 13 người thiệt mạng.
Phía Lầu Năm Góc cho biết, họ vẫn đang nỗ lực kết nối các chi tiết của vụ việc vào nhau. Sẽ có một cuộc điều tra và hàng loạt câu hỏi được đặt ra, ví dụ như: Vì sao một số lượng lớn quân nhân lại tập hợp lại rất gần với nhau khi vụ nổ xảy ra? Tại sao phần tử ISIS-K đánh bom liều chết lại lách qua được chốt kiểm soát của Taliban? Liệu có ai cho hắn đi qua hay không?
Quân nhân Mỹ được triển khai ở sân bay Kabul trong những ngày qua để kiểm soát an ninh và hỗ trợ di tản hàng trăm nghìn người rời Afghanistan (Ảnh: New York Times).
Với 11 kg thuốc nổ mang trên người, kẻ đánh bom liều chết đã gây ra thiệt hại vô cùng nghiêm trọng về người. Theo các tài liệu của lục quân, những kẻ đánh bom liều chết thường chỉ mang dây lưng gắn 4,5 kg thuốc nổ trở xuống, hoặc mặc những chiếc áo gắn 4,5-9 kg thuốc nổ.
Ngoài ra, chiếc áo của kẻ đánh bom liều chết còn được gắn thêm các mảnh kim loại và khi bom nổ, chúng sẽ văng ra và gây sát thương nghiêm trọng tới những người xung quanh. Nhiều người cũng bị thương, trong đó có 14 quân nhân Mỹ.
Sau khi vụ đánh bom xảy ra, hàng loạt phát súng đã vang lên. Lầu Năm Góc cho biết, một số người Mỹ và người Afghanistan ở cổng Abbey khi đó có thể đã bị trúng đạn. Sự rối loạn bao trùm sân bay Kabul tới mức quân đội Mỹ ban đầu cho rằng đã có một vụ đánh bom liều chết thứ 2 xảy ra ở gần khách sạn Baron. Tuy nhiên, thông tin đó không đúng sự thật và Mỹ sau đó đã đính chính.
Hiện trường vụ nổ bom như "ngày tận thế" tại sân bay Kabul
Các quân nhân kiểm soát cổng Abbey hôm 26/8 mới tới Afghanistan một tuần trước để làm nhiệm vụ đưa được càng nhiều người đi càng tốt. Sự sụp đổ của chính quyền Afghanistan thân phương Tây hôm 15/8 và việc Taliban lên nắm quyền đã gây nên một làn sóng di tản bùng nổ ở sân bay Kabul. Hàng nghìn người tới khu vực này mỗi ngày, gây nên cảnh hỗn loạn thường trực.
Giờ đây, tại sân bay Kabul, đám đông vẫn đổ xô tới, nhưng số lượng đã giảm so với thời điểm trước vụ tấn công khủng bố ngày 26/8. Phần lớn khu vực sân bay đang trong tình trạng phong tỏa dù các chuyến bay di tản vẫn đang tiếp tục. Vào 14h ngày 27/8, một chiếc máy bay của Mỹ cất cánh mang theo quan tài của 13 quân nhân được phủ cờ Mỹ hồi hương.
Người chết trong vụ đánh bom sân bay Kabul tăng lên hơn 90 Số người chết trong hai vụ đánh bom tự sát tại sân bay Kabul tăng lên hơn 90, giữa lúc các nước gấp rút hoàn thành chiến dịch sơ tán. Thông tin về số thương vong được một quan chức giấu tên thuộc Bộ Y tế Công cộng Afghanistan cung cấp hôm nay. Quan chức này cho hay số người bị thương trong...