Thế giới nghĩ gì về hai ứng viên tổng thống Mỹ?

Khi tổng thống Obama và thông đôc Romney sắp đôi mặt lân thứ ba và kêt quả các thăm dò cho thây Romney đang có cơ hôi thực sự đê giành Nhà Trắng, thê giới như chợt giât mình: Khoan đã, chuyên gì đang xảy ra thê?

Từ châu Âu đến Trung Quốc và Trung Đông, thê giới dường như nhân thức châm chạp hơn thực tê vê cuôc đua cực kỳ căng thẳng và sít sao giữa hai ứng viên. Tông thông Obama còn đang rât nôi tiêng ở nước ngoài, và có nhiêu dâu hiêu cho thây các nhà lãnh đạo quôc tê chưa chuân bị đê đón môt tông thông Mỹ Mitt Romney.

Ứng viên tông thông đảng Công hòa Mỹ Mitt Romney bên cạnh phó tướng Paul Ryan trong môt buôi vân đông tranh cử. Ảnh: AP

Tại Tây Âu, ít người tưởng tượng ông Romney nắm quyền. Tại Trung Quốc, các quan chức đang tập trung vào quá trình chuyển giao quyên lãnh đạo sắp tới, mặc dù nhiều người lo lắng rằng cả hai ứng viên Mỹ đang nhằm đánh vào nước họ thay vì tìm cách hại nhau. Còn ở Trung Đông, hỗn loạn chính trị đã làm cho nhiều nhà hoạt động và các quan chức không thể chú tâm theo dõi được cuộc bầu cử.

Các nhà lãnh đạo châu Âu có lý do để lảng tránh vấn đề. Từ vùng đôi núi Scotland ở phía bắc, cho đên gót của chiêc ủng Italy ở cực nam, người ta đêu ủng hô Obama. Môt cuôc thăm dò tháng trước do Quỹ Marshall Đức cho thấy người châu Âu phá vỡ kỷ lục, dành tới 75% sự ủng hô cho Obama, trong khi chỉ 8% cho Romney

Ngay cả các nhà lãnh đạo các đảng bảo thủ Âu châu cũng cố gắng tỏ ra gần gũi hơn với Tổng thống Mỹ bởi làm như vây họ sẽ kiêm được nhiêu phiêu của cử tri hơn, cho dù cơn sôt Obama nay đã giảm nhiêt nhiêu so với sự cuông nhiêt của năm 2008.

Qua ba năm nêm trải khủng hoảng kinh tê – thứ từng đe dọa tràn cả sang Mỹ, các nhà lãnh đạo khu vực đông eurro đã xây dựng môt thứ liên minh vững chắc với ông Obama. Họ lo ngại rằng nêu ông Romney đắc cử, thì liên minh mà họ đã mât công xây dựng đó sẽ trở vê con sô không. Đại diên của phe Công hòa Mỹ từng tuyên bô rằng châu Âu nay chính là biêu tượng của môt nhà nước xã hôi chủ nghĩa với môt chính phủ lớn, thứ ông Obama đang muôn xây nên.

Tại Đức, thành trì về thắt lưng buộc bụng ở châu Âu, các nhà phân tích nói rằng, Thủ tướng Angela Merkel có lẽ sẽ thích Obama chiến thắng, mặc dù Ronald Reagan từng là thân tượng thời bà còn trẻ. Đảng Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo của bà, trong lịch sử đã đứng vê phía đảng Cộng hòa, nhưng Merkel đã tập trung vào một tầm nhìn về sự bền vững tài chính, bao gồm các loại thuế cao cùng với chi tiêu chính phủ ít hơn.

Một cuộc thăm dò dư luận giữa tháng 10 của hãng Emnid cho tờ báo Bild cho thấy 82% người Đức dự đoán Obama sẽ thắng, so với 11% dự kiến Romney thắng.

Stefan Kornelius, chủ bút đối ngoại tờ nhật báo Sueddeutsche Zeitung ở Đức nói: “Còn nhiều thứ đang dang dở” giữa Mỹ và thế giới bên ngoài. Bà Merkel “sợ rằng những người Cộng hòa sẽ phải bắt đâu lại quá trình tìm hiêu vê cuôc khủng hoảng đông eurro”.

Các quan chức cấp cao của đảng Liên đoàn Dân chủ Thiên chúa giáo khi đến thăm Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa tại Tampa mùa hè vừa qua đã thận trọng nói với báo giới Đức là họ cũng thân thiện với những người Dân chủ ở Mỹ. Tình cảm tương tự có thể thấy rõ ở hầu hết các thành phố khác ở châu Âu do phe bảo thủ nắm quyền.

Tại Anh, Romney được coi như là đại diện cho một đảng đang ngày càng nghiêng về phía hữu trong các vấn đề xã hội, do đó không có nhiều điểm đồng với các người đồng cấp của ông ở bên kia bờ Đại Tây Dương, nêu so với các ứng cử viên của đảng Cộng hòa trước đây. Chính phủ liên hiệp do Thủ tướng David Cameron dẫn đầu, một chính phủ bảo thủ, đã chấp nhận hôn nhân đồng tính và thề sẽ mạnh dạn đấu tranh với biến đổi khí hâu toàn cầu.

Hố sâu ngăn cách giữa đảng Công hòa ở Mỹ và những người bảo thủ ở Anh đã được thể hiện rõ nét trong chuyến thăm London của Romney ngay trước Thế vận hội Olympic, khi ông nhận xét là thành phố chưa thật sự sẵn sàng để tổ chức Thế vận hội. Bình luận đó đã gây ra các phản ứng chua cay từ Cameron và Thị trưởng London, Boris Johnson, một người theo chủ nghĩa bảo thủ.

Trung Quốc lo lắng về ngôn từ

Tại Trung Quốc, năm nay nhiều người tỏ ra quan tâm đến cuộc bầu cử ở Mỹ hơn năm 2008. Số lượng người sử dung Internet đã bùng nổ từ lúc đó, và giới truyền thông phi nhà nước đã trở nên mạnh mẽ hơn. Trên báo chí đã có những bài viêt vê các khoản đâu tư của ông Romney vào Trung Quôc, cùng với các bình luân vê tiên trình dân chủ đang diên ra ở Mỹ.

Kêt quả thăm dò gân 10.000 lượt đôc giả của VnExpress đên ngày 22/10, ngay trước tranh luân trực tiêp lân ba giữa hai ứng viên, cho thây có hơn 68% dự đoán ông Obama tái đắc cử, so với 30% dành cho ông Romney.

Tuy nhiên Trung Quốc đang chuẩn bị chuyển giao quyền lực một thập kỷ một lần, sẽ diễn ra chỉ vài ngày sau ngày bầu cử ở Mỹ. Đại hôi đảng lân thứ 18 của Trung Quôc sẽ khai mạc cũng trong tháng 11. Các nguôn thông tin chính của Trung Quốc đang được tập trung vào tương lai của nước này nhiêu hơn, chứ không dành nhiêu đê nói vê khả năng Romney thắng cử.

Hầu hết việc đưa tin về chiến dịch tranh cử tổng thống ở Mỹ đều tập trung vào ngôn từ chống Trung Quốc của các ứng viên hơn là về khả năng ai sẽ trở thành tông thông. Obama và Romney đã có các cuộc tranh luận gay gắt về những cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ, hoạt động thương mại không công bằng và mất công ăn việc làm của người dân Mỹ. Hai ứng viên đều buộc tội đối thủ mềm yếu về những vấn đề này. Vì thê người Trung Quôc lo rằng dù là Obama hay Romney cũng khó mà rút lại những lời lẽ cứng rắn của họ nhằm vào Trung Quôc sau bâu cử.

Bộ Ngoại giao Trung Quôc và Tân Hoa Xã tuần trước đã có một bước đi khác thường khi bình luận về bầu cử Mỹ và kêu gọi hai ứng viên hạ giọng về Trung Quốc. Xã luận của Tân Hoa đầu tuần trước nói: “Cuộc chạy đua quyết liệt cho chức tổng thống dường như đã biến thành một cuộc thi trong đó ai đóng vai trò cứng rắn hơn với Trung Quốc sẽ là người chiến thắng.”

Môt cuôc thăm dò trong tháng này ở Hàn Quôc cho thây đa phân dân chúng, tới 82%, muốn Tổng thống Mỹ Barack Obama tái đắc cử, bởi ông chủ trương phát triển mối quan hệ gần gũi hơn với người đồng nhiệm Lee Myung-bak của Hàn Quốc.

Những người trông chờ Romney

Có một số nhà lãnh đạo và người dân muốn Romney thắng cử. Đông Âu từ lâu cho rằng ứng viên Cộng hòa có cảm tình hơn đối với cuộc đấu tranh của họ chông Nga, và cựu tổng thống Ba Lan Lech Walesa mùa hè vừa qua đã ủng hộ Romney.

Tại Israel, chính sách Trung Đông của Obama bị nghi ngờ. Rất nhiều người đã lặng lẽ trông chờ một chiến thắng cho Romney. Mặc dù Thủ tướng Benjamin Netanyahu cố gắng thể hiện lập trường phi đảng phái, ông đã từ lâu là bạn của Romney và quan hệ của ông với Obama lâu nay thường lạnh nhạt.

Các nơi khác tại Trung Đông, nhiều nước tập trung vào vấn đề nội bộ như khó khăn kinh tế và việc chuyển giao dân chủ đang bị lung lay sau Mùa Xuân Arab. Ngoài ra tại Trung Đông lâu nay vẫn còn phổ biến việc lo ngại rằng bất kể ai lên làm tổng thống, chính sách đối ngoại của Mỹ vẫn không có gì thay đổi.

Khaled Heba, một nhà văn viết cho tờ báo nhà nước là al-Youm al Sabaa nói rằng tại Ai Cập, không mấy người để ý theo dõi cuộc tranh luận tổng thống Mỹ. Vấn đề Romney đấu với Obama hiên nhiên chẳng phải là một ưu tiên của họ.

“Người Ai Cập nói chung hiện nay không thiêt gì đến tình hình Mỹ. Tất cả mọi quan tâm của họ là cuộc xung đột giữa các lực lượng chính trị trong nôi bô quốc gia. Ở Ai Cập, tình hình kinh tế của chúng tôi đang xấu đi. Những vấn đề nội bộ của chúng tôi quan trọng hơn tình hình thế giới bên ngoài”.

Kêt quả thăm dò khả năng thắng cử của hai ứng viên tông thông Mỹ trước tranh luân lân ba, do The Fix tiên hành. Các bang màu xanh đâm chắc chắn dành phiêu cử tri đoàn cho Obama. Bang xanh nhạt nhiêu khả năng ủng hô Obama. Bang đỏ đâm chắc chắn, đỏ nhạt nhiêu khả năng ủng hô Romney. Các bang màu vàng là chiên trường quan trọng nhât, nơi khả năng vê tay ai chưa ngã ngũ.

Theo thăm dò này, Obama hiên dân trước với tông sô phiêu cử tri đoàn của các bang xanh là 255. Sô phiêu của các bang đỏ dành cho Romney là 206. Tông công có 538 phiêu cử tri đoàn. Ứng viên nào có được 270 phiêu hoặc hơn sẽ trở thành tông thông tiêp theo của Mỹ.

Theo VNE