Thấy gì sau chuyến công du Trung Quốc của Joe Biden?

Mấy ngày nay, chuyến công du Đông Bắc Á (Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc) của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden được dư luận thế giới hết sức quan tâm.

Chủ tịch Tập Cận Bình tiếp Joe Biden tại Bắc Kinh

Trong bối cảnh Bắc Kinh vừa đơn phương thiết lập vùng nhận dạng phòng không mới (ADIZ) trên biển Hoa Đông, làm dấy lên những căng thẳng trong khu vực, chuyến thăm Trung Quốc của Joe Biden được các đồng minh trong khu vực gửi gắm với nhiều kỳ vọng.

Tuy nhiên, tại Bắc Kinh, ông Biden không công khai thách thức Trung Quốc về ADIZ – vấn đề mà cả Washington và các đồng minh của họ ở Đông Bắc Á lo ngại. Mỹ và Trung Quốc ngả sang bàn về phân chia tầm ảnh hưởng trong thế kỷ XXI.

Thất bại của Joe Biden

Ngày 4/12, Joe Biden đến Bắc Kinh từ Tokyo, nơi ông vừa có cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhằm giảm bớt những lo ngại của người Nhật sau khi Trung Quốc đơn phương thiết lập ADIZ trên biển Hoa Đông. Chuyến thăm Trung Quốc của Joe Biden diễn ra theo đúng kịch bản định sẵn. Sau lễ chào đón tại sân bay, Joe Biden bất ngờ đến thẳng Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh.

Tại đây, Joe Biden nói về những khác biệt trong đường lối phát triển của Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, giới phân tích đều hiểu việc về thẳng Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh đã giúp Joe Biden có thời gian nắm bắt tình hình để đối phó với những chỉ trích của Bắc Kinh trước những tuyên bố của ông tại Tokyo trước đó.

Biden được coi là người có quan hệ tốt với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từ khi ông Tập còn là Phó Chủ tịch Trung Quốc, chính vì vậy, người Mỹ có lý khi giao sứ mệnh hòa giải cho ông.

Tại Bắc Kinh, cuộc đàm đạo kín giữa Joe Biden và Tập Cận Bình kéo dài tới 2 giờ đồng hồ (quá 45 phút so với dự kiến). Theo AFP, đây là cuộc đàm đạo “không hề suôn sẻ”. Tuy nhiên, trong buổi họp báo chung sau đó, cả Joe Biden và Tập Cận Bình đều không nhắc tới cái gọi là “vùng nhận dạng phòng không”.

Vậy là những kỳ vọng của các đồng minh như Nhật Bản, Hàn Quốc vào chuyến thăm Bắc Kinh của Joe Biden chẳng khác gì quả bóng xì hơi. Vẫn biết sứ mệnh hòa giải của Joe Biden là hết sức nặng nề. Phó Tổng thống Mỹ vừa phải tìm cách tháo gỡ ngòi nổ căng thẳng trên biển Hoa Đông, vừa không được phép làm tổn hại đến quan hệ Trung – Mỹ. Tuy nhiên, việc không đề cập đến ADIZ trong buổi họp báo tại Bắc Kinh chiều 4/12 có thể coi là thất bại của Biden.

Trung, Mỹ bàn gì?

Kết quả chính của cuộc hội đàm giữa Joe Biden và các nhà lãnh đạo Trung Quốc là “để xác định mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ – yếu tố quan trọng trong nền chính trị thế giới”.

Theo Tân Hoa Xã thì “các bên đã thảo luận sâu sắc về quan hệ Trung – Mỹ cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực mà họ cùng quan tâm. Các bên cùng nhất trí quan điểm cho rằng Mỹ và Trung Quốc cần tăng cường đối thoại, trao đổi và hợp tác, cùng nhau thúc đẩy sự phát triển của loại hình quan hệ mới giữa các nước lớn”.

Trong cuộc đàm đạo, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định Mỹ và Trung Quốc cùng chia sẻ trách nhiệm duy trì hòa bình và ổn định trên toàn thế giới, thúc đẩy phát triển và tiến bộ của nhân loại. Chính vì vậy, cần phải tăng cường đối thoại và hợp tác là sự lựa chọn đúng đắn của hai nước.

Theo ông Tập, Trung Quốc và Mỹ cần tôn trọng lợi ích cốt lõi và các mối quan tâm lớn của nhau, tích cực mở rộng hợp tác hiệu quả, xử lý đúng đắn các vấn đề nhạy cảm và khác biệt cho sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ Trung – Mỹ.

Joe Biden cho rằng, quan hệ Trung – Mỹ sẽ “xác định toàn bộ lộ trình của thế kỷ 21″. Phía Mỹ đánh giá cao tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận thực tiễn của Tập Cận Bình trong việc thúc đẩy quan hệ Trung – Mỹ – Joe Biden nói.

Chuyến công du Bắc Kinh của Joe Biden thể hiện ý tưởng quản trị toàn cầu bởi hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc. Điều quan trọng nhất trong kế hoạch này là các bên phải bình đẳng với nhau.

Theo chuyên gia Alexandr Lomanov, Viện Viễn Đông (Nga), đã từ lâu Trung Quốc muốn Mỹ đi theo hướng này và chuyến công du Bắc Kinh của Joe Biden vừa rồi đã tạo điều kiện để Trung Quốc tiến thêm một bước trong việc hoàn thiện ý tưởng – Trung Quốc và Mỹ chia nhau cai trị thế giới.

Theo GDTĐ