Thất vọng với Mỹ, Argentina tìm cách xích lại gần Trung Quốc

Việc gia hạn hợp đồng hoán đổi tiền tệ và tiềm năng đầu tư vào các lĩnh vực như xe điện và khai thác lithium đã thúc đẩy Argentina xích lại gần Trung Quốc, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Argentina.

Tổng thống Argentina Javier Milei. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), Tổng thống Argentina Javier Milei, người chỉ trích gay gắt Trung Quốc trong chiến dịch tranh cử của mình, đã công bố kế hoạch thăm Bắc Kinh vào tháng 1/2025, báo hiệu sự thay đổi tiềm tàng trong cách tiếp cận của ông đối với cường quốc châu Á này. Điều này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Milei thất vọng với phản ứng của Mỹ đối với những lời kêu gọi hỗ trợ tài chính từ Argentina.

Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình mới đây, ông Milei mô tả Trung Quốc là một “đối tác thương mại rất thú vị” và cho biết ông “thực sự ngạc nhiên về Trung Quốc” – hoàn toàn trái ngược với lời lẽ trước đó, khi ông gọi Trung Quốc là quốc gia “cưỡng bức kinh tế” trong khi cam kết ưu tiên quan hệ với các đối tác phương Tây.

Sự thay đổi này không chỉ là biểu hiện của một cách tiếp cận mới từ Tổng thống Milei mà còn được thúc đẩy bởi các động thái tài chính cụ thể. Milei đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Trung Quốc vì việc gia hạn hợp đồng hoán đổi tiền tệ giữa hai quốc gia. Khoản hoán đổi tiền tệ trị giá 35 tỷ nhân dân tệ (tương đương 5 tỷ USD) được Bắc Kinh gia hạn vào tháng 6/2023, giúp Argentina duy trì dòng chảy cán cân thanh toán và thực hiện các nghĩa vụ đối với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Tổng thống Milei cho biết, chính động thái này đã giúp cải thiện đáng kể tình hình tài chính của Argentina.

Ông Milei không phải là lãnh đạo duy nhất ở Mỹ Latinh tìm cách củng cố quan hệ với Trung Quốc. Bắc Kinh đã đầu tư hơn 155 tỷ USD vào các dự án cơ sở hạ tầng tại khu vực này kể từ năm 2005, bao gồm các khoản đầu tư đầy tham vọng vào siêu cảng ở Peru nhằm kết nối chặt chẽ nền kinh tế Mỹ Latinh với Trung Quốc. Sự gia tăng hiện diện kinh tế của Trung Quốc ở Mỹ Latinh đã khiến các quan chức Mỹ lo ngại, trong đó có Tướng Laura Richardson, Tư lệnh Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ, người đã cảnh báo các nước Mỹ Latinh về rủi ro khi liên kết với Bắc Kinh.

Chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Milei đến Trung Quốc để tham dự Diễn đàn Trung Quốc – CELAC (Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe) được xem là một điều kiện quan trọng để Bắc Kinh chấp thuận việc gia hạn hoán đổi tiền tệ. Điều này cũng phản ánh tầm quan trọng của mối quan hệ kinh tế giữa hai nước và sự dịch chuyển trong chính sách đối ngoại của Argentina dưới thời Tổng thống Milei.

Theo các chuyên gia, một trong những lý do khiến ông Milei thay đổi lập trường về Trung Quốc có thể là do thất vọng với Mỹ. Patricio Giusto, thuộc Tổ chức Giám sát Trung Quốc-Argentina, nhận định rằng Tổng thống Milei có thể đã không nắm đầy đủ về động lực chính sách đối ngoại của Mỹ. Ông Milei nghĩ rằng việc thể hiện sự liên kết hoàn toàn với Washington sẽ đủ để nhận được hỗ trợ tài chính và đầu tư từ Mỹ, nhưng thực tế lại không như kỳ vọng.

Ông Milei cũng đang đối mặt với những thách thức kinh tế lớn tại quê nhà. Mặc dù ông đã đạt được một số thành công trong việc kiểm soát lạm phát, nhưng tỷ lệ nghèo đói ở Argentina vẫn tiếp tục gia tăng. Theo dữ liệu chính thức từ Viện Thống kê và Điều tra Dân số Quốc gia Argentina, vào tháng 9/2023, hơn 52% dân số nước này sống trong cảnh nghèo đói, tăng mạnh so với cuối năm 2022. Trước áp lực này, ông Milei có lẽ đã phải thực dụng hơn trong các quyết định chính sách, bao gồm cả việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Một khía cạnh quan trọng khác trong quan hệ đang phát triển giữa Argentina và Trung Quốc là tiềm năng đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp. Đại sứ Trung Quốc tại Argentina, ông Wang Wei, đã gợi ý rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc có thể cân nhắc việc thành lập nhà máy tại Cordoba, trung tâm công nghiệp của Argentina. Điều này sẽ giúp Argentina tận dụng lợi thế của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là với trữ lượng lithium phong phú – chiếm 21% trữ lượng thế giới, một thành phần quan trọng trong sản xuất pin xe điện.

Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư từ Trung Quốc sẽ không dễ dàng, và chính quyền Argentina cần phải đưa ra các chính sách ưu đãi để khuyến khích các doanh nghiệp lớn tham gia. Nếu thành công, điều này có thể mở ra cơ hội phát triển kinh tế mới cho Argentina trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp khó khăn.

Có thể nói, sự thay đổi trong lập trường của Tổng thống Milei đối với Trung Quốc phản ánh tình hình kinh tế và chính trị đầy khó khăn mà Argentina đang phải đối mặt.

Trong khi ông từng chỉ trích Trung Quốc, những áp lực về kinh tế đã buộc nhà lãnh đạo Argentina phải tìm kiếm các nguồn lực mới từ bên ngoài, đặc biệt là từ Bắc Kinh.