Tháo “nút thắt” để hợp tác xã hoạt động hiệu quả
Thành lập – giải thể như một lẽ đương nhiên đối với các doanh nghiệp khi bước chân vào thị trường. Tuy nhiên, đối với kinh tế tập thể, điều đó đã diễn ra như một vòng luẩn quẩn, chưa tìm được lối ra. Xu hướng thị trường hiện nay buộc nông dân phải liên kết lại, nhưng sự liên kết này còn quá mờ nhạt.
Bên cạnh những thành quả kinh tế tập thể mang lại trong thời gian qua, hầu như ai cũng nhận thấy hoạt động yếu kém của đại đa sô hợp tác xã (HTX) trên địa bàn hiện nay. Điều đó thể hiện rất rõ qua con số thống kê hằng năm của Liên minh HTX.
Còn nhiều “ nút thắt”
Toàn tỉnh có 161 HTX, riêng 6 tháng đầu năm 2017 thành lập mới 18 HTX, nhưng giải thể 95 HTX. Trong đó có một số HTX bắt buộc phải giải thể vì hoạt động kém hiệu quả, sai luật.
Xã viên HTX Kinh Dớn, ấp Kinh Dớn, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời phấn khởi vì giá lúa hè thu năm nay được bao tiêu với giá cao hơn thị trường.
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Cà Mau Đỗ Văn Sơ cho biết: “Hoạt động của HTX có 3 cái khó. Về khách quan là do hiện nay lực lượng làm công tác này còn thiếu khoảng 1/3 biên chế; các chủ trương hỗ trợ cũng khá nhiều nhưng việc hiện thực hoa, hỗ trợ những chính sách này vẫn chưa được triển khai đồng bộ. Về xúc tiến thương mại, vốn vay vẫn chưa được tiếp cận. Nhưng khó nhất chính là chất lượng nguồn nhân lực, trình độ quản lý, điều hành của HTX còn hạn chế”.
Thật vậy, hầu hết ban điều hành HTX đều là người lớn tuổ.i, trình độ tiếp cận những thông tin từ thị trường chậm, vấn đề tạo liên kết, đầu ra với các doanh nghiệp còn hạn chế, năng lực điều hành chỉ ở mức độ nhất định.
Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau Phạm Thanh Hải trăn trở: “Để vực dậy kinh tế tập thể phải cải tổ lại bộ máy hoạt động của HTX, kêu gọi tri thức trẻ với những chế độ đãi ngộ phù hợp. Đây là lực lượng có thể tiếp cận công nghệ thông tin, nắm bắt thị trường”.
Video đang HOT
Cũng theo ông Sơ, đa phần các HTX được thành lập do nhu cầu người dân thấy cần thiết phải liên kết lại với nhau để cùng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, sau thời gian đi vào hoạt động phát sinh nhiều vấn đề ngoài “tầm với”, ngoài năng lực, trình độ. Đây cũng là lý do khiến nhiều HTX phai giải thể.
Tìm giải pháp gỡ khó
Môt HTX được xem là hoạt động hiệu quả nhất trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay là HTX Kinh Dớn, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời. Được thành lập hồi tháng 9/2014, chỉ có 27 thành viên với diện tích 49,5 ha, đến nay HTX đã thu hút 47 thành viên với 72 ha. Lợi nhuận mỗi thành viên thu về từ 20-30 triệu đồng/năm.
Giám đốc HTX Kinh Dớn Nguyễn Trường Đời cho biết: “Ban đầu gia đình chỉ có 5 công đất ruộng, khi được khi thất, mỗi năm đến vụ thu hoạch là chạy đôn chạy đáo đi kiếm thương lái, nhưng họ đều không chịu thu mua vì lúa ít quá, chi phí đi lại tốn kém. Thấy vậy, tôi rủ thêm vài người trong xóm hùn lại để bán lúa chung cho thương lái. Rồi từ đó, ý tưởng thành lập HTX nhen nhóm trong đầu, lần mò tìm công ty thu mua lúa gạo ở Cà Mau rồi đến nhiều nơi để ký kết hợp đồng. May mắn mim cười với chúng tôi, HTX đã thành công với việc ký kết bao tiêu lúa giống RVT cho năng suất khá cao và đầu ra đảm bảo. Cụ thể như vụ hè thu năm nay, tôi đã ký hợp đồng bao tiêu với giá 5.700 đồng/kg lúa tươi”.
Ông Đời cười khoe: “Bây giờ nông dân ở đây đâu còn sợ thương lái ép giá nữa. Giá lúa hiện giờ đang xuống còn 5.400 đồng/kg lúa tươi, nhưng xã viên đều bán được với giá 5.700 đồng”.
Nhờ chịu khó nắm bắt cơ hội, đến nay HTX đã mở ra nhiều dịch vụ: kinh doanh phân bón, giống, thu mua bao tiêu lúa cua bà con ngoài HTX. HTX còn mở thêm dịch vụ vận chuyển, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho khoảng 30 xã viên.
Chia sẻ về kinh nghiệm, ông Đời cho rằng: “Cũng nhờ con trai tôi lên mạng xem tình hình kinh tế thị trường thế nào mới biết mà kinh doanh này nọ với người ta, chứ già cả rồi có biết mang internet là thế nào đâu. HTX hiện nay cũng chưa có kế toán, phai nhờ kế toán của UBND xã trợ giúp”.
Theo ông Đời, để HTX hoạt động hiệu quả va duy trì lâu dài, điều quan trọng là phải tạo được niềm tin với xã viên, để xã viên thấy được lợi ích, trách nhiệm của mình khi tham gia HTX và để họ tự nguyện gia nhập. Ngoài ra, bản thân mỗi người trong hội đồng quản trị phải không ngừng cập nhật thông tin, nâng cao hiểu biết, trình độ để tuyên truyền, vận động người dân, phát triển HTX.
Ông Đỗ Văn Sơ trần tình: “Thật ra cái khó của HTX chúng tôi đã nhìn thấy, nhưng để gỡ khó không phải chuyện một sớm một chiều. Đã qua, cũng đã tổ chức rất nhiều lớp tập huấn nhưng nhìn chung chưa đem lại hiệu quả cao. Thiết nghĩ, cần phải “mềm hoa” các chính sách hỗ trợ để tạo điều kiện thuận lợi cho HTX vươn lên”./.
Theo Hồng Nhung (Báo Cà Mau)
Loay hoay xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu
Sau khi đạt chuẩn xã nông thôn mới (NTM), nhiều địa phương đang phải loay hoay tìm nguồn lực để phát triển, nâng cao chất lượng các tiêu chí, cũng như xây dựng NTM kiểu mẫu...
"Chúng tôi đang nỗ lực, tạo cú huých mới để sớm đạt NTM kiểu mẫu", Chủ tịch UBND xã Nghĩa Sơn (Tư Nghĩa) Phạm Văn Sơn cho biết. Để hoàn thành mục tiêu này, bên cạnh việc nâng cao chất lượng 19 tiêu chí, xã Nghĩa Sơn phải xây dựng vườn mẫu và khu dân cư (KDC) NTM kiểu mẫu.
Đây được xem là rào cản lớn đối với xã Nghĩa Sơn, địa phương có hơn 98% người dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Bởi, ngoài lợi thế về đất đai, việc xây dựng vườn mẫu, KDC kiểu mẫu phải đảm bảo một số tiêu chuẩn về diện tích, thiết kế, cách bố trí và tổ chức sản xuất theo hướng vừa hiệu quả, vừa đảm bảo mỹ quan.
"Vì không có điều kiện, nên bà con cũng không bố trí, sắp xếp cảnh quan trong nhà, ngoài vườn. Do đó, việc xây dựng vườn mẫu, KDC kiểu mẫu chắc chắn sẽ mất thời gian, kinh phí cải tạo", ông Sơn bày tỏ.
Xác định khó khăn, nên dù Ban Chỉ đạo Chương trình NTM tỉnh chưa ban hành và hướng dẫn các tiêu chí về vườn mẫu, KDC kiểu mẫu, nhưng hiện nay chính quyền xã Nghĩa Sơn đã "đi trước một bước".
Đó là vận động, tuyên truyền người dân thay đổi thói quen, nếp nghĩ trong cách làm; mạnh dạn vay vốn đầu tư, áp dụng khoa học kỹ thuật để hình thành những khu vực sản xuất hiệu quả, thân thiện với môi trường; trồng các loại cây, cải tạo cảnh quan quanh nhà...
Xây dựng vườn mẫu là một trong những tiêu chuẩn của NTM kiểu mẫu.
Đặc biệt, để việc phát triển chăn nuôi, nhất là đàn bò lai không ảnh hưởng đến quá trình xây dựng vườn mẫu, KDC kiểu mẫu, xã Nghĩa Sơn cũng xây dựng và chuyển giao các mô hình trồng cỏ, thu gom và tái chế chất thải chăn nuôi. Cách làm này đã giúp Nghĩa Sơn gìn giữ môi trường, đường sá luôn sạch đẹp.
Trong khi đó, xã Tịnh Khê (TP.Quảng Ngãi) cũng là địa phương có nhiều lợi thế trong quá trình xây dựng NTM kiểu mẫu, với điểm nhấn là du lịch-dịch vụ. Bên cạnh kết cấu hạ tầng nông thôn cơ bản hoàn thiện, Tịnh Khê cũng xây dựng và phát triển các mô hình sản xuất hiệu quả. Việc liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp từng bước hình thành. Đời sống người dân ngày càng nâng cao...
Song, để hoàn thành các tiêu chí của vườn mẫu, KDC kiểu mẫu, xã Tịnh Khê cũng loay hoay tìm nguồn lực. Bởi, các nguồn lực đã được huy động để tập trung xây dựng và hoàn thành NTM giai đoạn 2010-2015. Trong khi hiện nay, ngân sách các cấp hầu như rất ít hỗ trợ cho các xã đã đạt chuẩn NTM. Vì vậy, việc xây dựng NTM kiểu mẫu cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn đối với Tịnh Khê.
Nhất là khi, NTM kiểu mẫu phải thay đổi từ phương thức tự cung, tự cấp sang tư duy sản xuất hàng hóa, khai thác phát huy tối đa tiềm năng đất vườn. Vì vậy, thành bại của NTM kiểu mẫu phụ thuộc rất lớn vào sự nỗ lực và cách làm của chính quyền, người dân.
Chủ tịch UBND xã Tịnh Khê Trương Thanh Thảo cho rằng, bên cạnh nguồn lực thì một trong những vấn đề đặt ra trong quá trình xây dựng vườn mẫu, KDC kiểu mẫu là tái tạo lại những "hàng rào xanh". Bởi, sau thời gian thực hiện phong trào bê tông đường làng ngõ xóm, những "hàng rào xanh" là các loại cây ăn quả, cây thực phẩm, cây cảnh quan... đã được thay bằng kẽm gai.
"Trong khi đó, "hàng rào xanh" là một trong những tiêu chuẩn trọng tâm của vườn mẫu, KDC kiểu mẫu, vì nó không chỉ mang lại thu nhập cho nông dân, mà còn tạo môi trường thông thoáng, cảnh quan sạch đẹp", ông Thảo cho biết.
Tuy nhiên, dù Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình NTM đã phát động, nhiều địa phương trong cả nước cũng đã tổ chức triển khai thực hiện, nhưng Ban Chỉ đạo Chương trình NTM tỉnh vẫn chưa hướng dẫn thực hiện các tiêu chí của việc xây dựng NTM kiểu mẫu, nhất là vườn mẫu và KDC kiểu mẫu. Trong khi đó, để tiếp tục tạo cú huých cho phong trào NTM, một số địa phương đã cử cán bộ, nhân dân đi tham quan, học hỏi các mô hình vườn mẫu, KDC kiểu mẫu, nhưng vì... chưa có hướng dẫn, nên cũng chưa có cơ hội vận dụng vào thực tế.
Theo Mỹ Hoa (Báo Quảng Ngãi)
"Trái ngọt" xứ tràm Nhìn những cánh đồng lúa trĩu vàng vào mùa thu hoạch, những cánh rừng tràm bạt ngàn xanh tốt, xa xa lại thấp thoáng một vài căn nhà tường khang trang, hay nghe chuyện về gia đình vượt khó, nuôi con học hành thành tài mà bà con xứ rừng Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời thường hay kể nhau nghe...