Thanh tra Chính phủ: Buýt BRT Hà Nội gây thất thoát, chưa đạt hiệu quả như mong đợi

Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP Hà Nội thu hồi hơn 42 tỉ tiền sai phạm tại một gói thầu trong dự án buýt nhanh BRT, nếu các đơn vị liên quan không thực hiện thì chuyển sang cơ quan điều tra xử lý.

Xe buýt nhanh BRT chở khách trên đường phố Hà Nội – Ảnh: NAM TRẦN

Nội dung trên được nêu trong kết luận thanh tra về một số dự án đầu tư xây dựng nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích trên địa bàn TP Hà Nội, vừa được Thanh tra Chính phủ ban hành.

Lãng phí ngân sách hơn 15 tỉ

Theo kết luận, hợp phần I – xe buýt nhanh BRT – thuộc dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội, tại các gói thầu xây dựng đường trạm xe buýt từ Bộ Y tế đến Khuất Duy Tiến và từ Khuất Duy Tiến đến bến xe Yên Nghĩa, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn khi lập bước thiết kế đường đã thay thế mặt đường bêtông nhựa bằng mặt đường bêtông ximăng.

Trong khi đó, hồ sơ báo cáo khảo sát mặt đường dự án do Công ty cổ phần tư vấn Việt Delta lập cho thấy cường độ mặt đường tốt. “Việc này đã gây lãng phí ngân sách nhà nước hơn 15 tỉ đồng”, cơ quan thanh tra kết luận.

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện phần bổ sung các thiết bị có tổng giá trị trên 17,6 tỉ đồng nhưng chủ đầu tư không tổ chức đấu thầu mà ký hợp đồng bổ sung với nhà thầu là vi phạm Luật đấu thầu và Luật xây dựng.

Về hiệu quả dự án, cơ quan thanh tra cho rằng: “Việc đầu tư chưa đồng bộ, chưa tạo ra các lợi ích nhằm khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang vận tải công cộng”.

Các nhà chờ, cầu vượt cho người đi bộ trên tuyến BRT chưa thuận tiện. Xe buýt BRT được bố trí làn đường riêng chiếm 1/3 các trục đường hiện có nhưng tốc độ chưa đạt yêu cầu, trong khi hiện trạng lưu lượng giao thông trên tuyến rất lớn, nên thường xuyên gây ùn tắc trong giờ cao điểm.

“Như vậy, mặc dù được đầu tư với số tiền rất lớn nhưng dự án chưa đạt được hiệu quả như mong đợi, chưa đạt được mục tiêu đề ra là hạn chế phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông và từng bước nâng cao chất lượng môi trường của thành phố”, kết luận nêu.

Không thu hồi được tiền sai phạm sẽ chuyển cơ quan điều tra

Cơ quan thanh tra còn phát hiện số tiền sai phạm tại hợp phần I – xe buýt nhanh BRT – thuộc Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội hơn 43,5 tỉ đồng.

Trong đó, đáng chú ý việc các bên liên danh nhà thầu thực hiện không đúng khối lượng được phân chia theo hợp đồng đã ký, dẫn đến Công ty cổ phần Thiên Thành An hưởng lợi số tiền 42,4 tỉ nhưng không chứng minh được khối lượng công việc thực hiện.

Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị giao UBND TP Hà Nội xin ý kiến Bộ Kế hoạch và đầu tư và thống nhất với nhà tài trợ để thu hồi số tiền sai phạm trên.

“Nếu liên danh Công ty cổ phần Thiên Thành An và Công ty cổ phần ôtô Trường Hải không thực hiện thì UBND TP Hà Nội chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật”, cơ quan thanh tra kiến nghị.

Đối với dịch vụ kiểm tra xe và vận hành, đào tạo và chuyển giao công nghệ, chủ đầu tư cũng thanh toán cho nhà thầu một số khoản mục chi phí vượt so với hợp đồng đã ký gần 207 triệu đồng, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Chủ đầu tư còn thực hiện một số việc không đúng quy định gây thất thoát hơn 625 triệu đồng.