Thẩm phán Mỹ chặn sắc lệnh của ông Trump

Tuấn Trần09:11 30/01/2025

Thẩm phán liên bang Loren AliKhan hôm 28/1 (giờ Mỹ) đã yêu cầu chặn sắc lệnh đóng băng tài trợ liên bang được Tổng thống Mỹ Donald Trump phê duyệt gần đây.

CNN dẫn lời Thẩm phán AliKhan cho biết, lý do bà chặn sắc lệnh đóng băng tài trợ liên bang được ông Trump phê duyệt là bởi sắc lệnh trên “gây ra sự bối rối và lo lắng cho các tổ chức từ thiện và nhiều nhà giáo dục, ngay cả khi Nhà Trắng đã ra thông cáo nói rằng nội dung sắc lệnh đó không giống với vẻ bề ngoài”.

Ông Trump ký một sắc lệnh. Ảnh: The White House

“Chính phủ (Mỹ) không bao quát được toàn bộ những chương trình chịu ảnh hưởng bởi sắc lệnh đó”, bà AliKhan nói.

Theo kênh CBS News, động thái trên được thẩm phán AliKhan đưa ra sau khi Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng (OMB) hôm 27/1 đã công bố bản ghi nhớ về đóng băng chi tiêu viện trợ liên bang trước 17h ngày 28/1.

Cụ thể, quyền giám đốc của OMB Matthew J. Vaeth đã ra chỉ thị cho các cơ quan liên bang dừng tất cả hoạt động liên quan đến giải ngân mọi khoản hỗ trợ tài chính. Đồng thời, bản ghi nhớ của OMB cũng kêu gọi mỗi cơ quan cần thực hiện việc “phân tích toàn diện, nhằm đảm bảo những chương trình tài trợ và cho vay phù hợp với các sắc lệnh từ Tổng thống Trump”.

Dù Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt ngay trong ngày 28/1 đã trấn an rằng sắc lệnh trên không phải là lệnh ngừng chi tiêu toàn diện, nhưng nhiều người vẫn bày tỏ sự lo ngại.

CNN dẫn lời ông Joel Berg, người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận Hunger Free America đặt trụ sở tại thành phố New York, nói rằng sắc lệnh đóng băng tài trợ liên bang của ông Trump có thể tác động tiêu cực tới hàng chục nghìn nhân viên của tổ chức này.

“Có một sự bối rối và hoảng sợ ở đây, khi những chương trình được đưa ra để hỗ trợ cho những người dân dễ bị tổn thương nhất đã bị ngừng lại một cách bất hợp pháp. Tôi và nhóm của mình đang xác định xem nhiều nhân viên thuộc Hunger Free America có bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh trên hay không”, ông Berg nói.

Video đang HOT

Ông Trump đối mặt các vụ kiện sau loạt sắc lệnh hành pháp

Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp trong ngày đầu nhậm chức.

Một số sắc lệnh dự kiến đối mặt với các vụ kiện trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm tới.

Ông Trump khoe một sắc lệnh hành pháp được ký vào ngày nhậm chức 20/1 (Ảnh: Reuters).

Hôm 23/1, một thẩm phán liên bang Mỹ tại Seattle ngăn chính quyền của Tổng thống Donald Trump thi hành sắc lệnh hành pháp về tạm dừng cấp quyền công dân cho mọi trẻ em sinh ra tại Mỹ.

"Tôi đã làm thẩm phán hơn 4 thập niên. Tôi không nhớ trường hợp nào mà vấn đề rõ ràng đến thế này. Đây là sắc lệnh vi hiến rõ rành rành", ông John Coughenour, thẩm phán đã ra phán quyết, tuyên bố.

Chỉ 2 giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt bút ký những sắc lệnh hành pháp đầu tiên trong số gần 100 sắc lệnh mà ông đã cam kết. Khi mực ký vừa ráo, nhiều sắc lệnh trong số đó đã bị khởi kiện.

Theo giới chuyên gia pháp lý, một số nội dung trong các sắc lệnh đã vượt quá thẩm quyền tổng thống của ông Trump và có nguy cơ sẽ bị "mắc kẹt" tại tòa án trong nhiều năm tới.

Ý định của ông Trump

Đáng chú ý, ông Trump vẫn chọn cách ban hành các sắc lệnh hành pháp dù phe Cộng hòa đang kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội, cũng như các thẩm phán bảo thủ chiếm đa số trong Tòa án Tối cao.

Dù vậy, các sắc lệnh hành pháp có thể giúp ông Trump thể hiện với cử tri rằng bản thân đang nỗ lực thực hiện lời hứa. Bên cạnh đó, chúng có thể được ban hành nhanh chóng, vượt qua các thủ tục rườm rà của việc ban hành luật.

"Ông ấy muốn thực thi mạnh mẽ và ngay tức khắc. Khi đẩy mạnh sử dụng các sắc lệnh hành pháp, tổng thống có thể tuyên bố thắng lợi về chính sách ngay trong ngày đầu tiên - thay vì trong 100 ngày đầu, có thể tuyên bố chính sách có hiệu lực từ ngày đầu tiên, khi mọi con mắt trên khắp đất nước đổ dồn vào ông", ông Thad Kousser, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học California, San Diego, nói.

"Kế cả khi sắc lệnh bị tòa án hoặc tổng thống kế nhiệm đảo ngược, ông đã nói rõ những gì mình đại diện và coi đây là thắng lợi tạm thời", chuyên gia trên nói thêm.

Khi ông Trump còn chưa kịp rời Điện Capitol, quyết định bổ nhiệm tỷ phú Elon Musk vào vị trí lãnh đạo "Ban Hiệu suất chính phủ" (DOGE) đã phải đối mặt với ba vụ kiện. Các nhóm vận động khởi kiện tuyên bố DOGE đã vi phạm quy định về minh bạch đối với các nhóm cố vấn của chính phủ.

Theo hãng luật National Security Counselors - một trong những tổ chức khởi kiện - DOGE đã vi phạm Đạo luật Ủy ban Cố vấn Liên bang, vốn yêu cầu các ủy ban cố vấn cho các cơ quan hành pháp phải tuân thủ các quy định cụ thể về tiết lộ thông tin, tuyển dụng và một số hoạt động khác.

"DOGE không được miễn trừ khỏi các quy tắc của Đạo luật Ủy ban Cố vấn Liên bang", hồ sơ của nguyên đơn tuyên bố. "Mọi cuộc họp của DOGE - bao gồm các cuộc họp trên môi trường điện tử - cần mở cho công chúng".

Bên cạnh đó, một liên minh gồm 22 bang do đảng Dân chủ kiểm soát, thủ đô Washington D.C và thành phố San Francisco đã khởi kiện ông Trump ra tòa án liên bang tại Boston và Seattle về quyết định ngừng cấp quyền công dân Mỹ dựa trên nơi sinh.

Chính quyền Trump sẽ làm gì?

Dường như chính quyền Trump chưa chuẩn bị quá kỹ lưỡng cho cuộc chiến bảo vệ các sắc lệnh tại tòa mà muốn gây hiệu ứng "liệu pháp sốc" trước. Chia sẻ với báo giới, các trợ lý của ông không làm rõ về vị trí của các sắc lệnh trong mạng lưới luật pháp sẵn có, theo Washington Post.

"Đây dường như là một chiến dịch gây sốc bằng các sắc lệnh hành pháp. Cú sốc này gửi thông điệp tới những người chỉ trích - và quan trọng nhất là các cử tri - là ông đã trở lại, ông sẽ cố gắng thực hiện các lời hứa khi tranh cử và sẽ làm điều này một cách quyết liệt", ông Matthew Dallek, chuyên gia lịch sử chính trị tại Đại học George Washington (Mỹ), nói.

Sau khi sắc lệnh hành pháp về quyền công dân theo nơi sinh bị thẩm phán Coughenour buộc ngừng thực thi, ông Trump tuyên bố "chắc chắn sẽ kháng cáo".

Phán quyết của ông Coughenour sẽ "đóng băng" sắc lệnh trong 14 ngày. Trong thời gian đó, ông sẽ quyết định có ban hành lệnh đình chỉ có hiệu lực dài hơn hay không. Phiên tòa tranh luận sẽ được tổ chức vào ngày 6/2.

Theo Reuters, Bộ Tư pháp Mỹ sẽ gửi hồ sơ vào tuần tới để thuyết phục ông Coughenour cho phép sắc lệnh được thực thi.

Tuy nhiên, đây sẽ là cuộc chiến khó khăn do quyền công dân dựa trên nơi sinh đã được quy định trong Tu chính án 14 của Hiến pháp Mỹ, dù lời văn còn một số điểm gây tranh cãi.

Phe Cộng hòa cũng đang tính đến một phương án khác: "Luật hóa" nội dung về hạn chế quyền công dân cho trẻ sinh ra tại Mỹ. 36 đồng minh của ông Trump tại Hạ viện hôm 21/1 đã đề xuất dự luật chỉ cấp quyền công dân cho con cái công dân Mỹ hoặc thường trú nhân hợp pháp.

Một đạo luật sẽ mất nhiều thời gian, công sức và khó được thông qua hơn sắc lệnh hành pháp, nhưng cũng khó bị ngăn chặn hơn.

Các tổng thống Mỹ gần đây đều ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp ngay sau khi nhậm chức. Tuy nhiên, không phải lúc nào các chính sách này cũng được thực thi.

Hồi năm 2009, cựu Tổng thống Barack Obama ký sắc lệnh đóng cửa căn cứ tại vịnh Guantánamo, Cuba - vốn bị coi là biểu tượng của "mặt tối" trong cuộc chiến chống khủng bố. Đến nay, căn cứ này vẫn đang hoạt động và giam giữ 15 tù nhân. Nguyên nhân là không bang nào mong muốn đưa các nghi phạm khủng bố về giam ở bang mình.

Cựu Tổng thống Joe Biden năm 2021 yêu cầu toàn bộ cơ quan chính phủ dành mọi nỗ lực chống tình trạng phân biệt chủng tộc có hệ thống. Giờ đây, khi ông Biden đã rời Nhà Trắng, giới quan sát nhận định dấu ấn của ông trong vấn đề này là rất nhỏ.

Ông Trump bất ngờ đề cập tái gia nhập WHO Vài ngày sau khi ký sắc lệnh về việc rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổng thống Donald Trump cân nhắc gia nhập trở lại. Ông Trump phát biểu tại một sự kiện ở Circa Resort & Casino ở Las Vegas (bang Nevada) hôm 25.1. ẢNH: AP Tờ New York Post ngày 26.1 dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza08:59

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

Phương Tây đang học hỏi từ chiến sự Ukraine09:10

Hamas vừa thả 4 nữ binh sĩ Israel, sẽ nhận lại được gì?02:38

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Từ đâu ông Trump đưa ra tuyên bố táo bạo về tiếp quản Gaza?

21:54:56 06/02/2025

Ông Trump được cho là đã suy nghĩ về kế hoạch tiếp quản và tái thiết Gaza, song tuyên bố mới đây không khỏi khiến công chúng gây sốc.

Người Palestine nghĩ gì về kế hoạch tiếp quản Gaza của ông Trump?

21:52:29 06/02/2025

Nhiều người Palestine phản ứng về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi tiếp quản Dải Gaza và họ phải rời đi.

Ngoại trưởng Mỹ giải thích tuyên bố của ông Trump về 'tiếp quản Gaza'

21:46:40 06/02/2025

Trả lời phóng viên ngày 5.2, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhấn mạnh ông Trump chỉ đề xuất dọn dẹp và xây dựng lại Gaza chứ không kiểm soát vô thời hạn dải đất này.

Ông Trump cấm người chuyển giới tham gia các môn thể thao dành cho nữ

21:28:23 06/02/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh cấm vận động viên chuyển giới tham gia môn thể thao nữ, đồng thời yêu cầu Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) điều chỉnh quy định liên quan.

Argentina theo chân Mỹ rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới

21:16:25 06/02/2025

Ông Adorni cho biết thêm Argentina sẽ không cho phép một tổ chức quốc tế can thiệp vào chủ quyền của mình và càng không can thiệp vào sức khỏe của chúng ta .

Thái Lan tiêu hủy hơn 60 tấn sầu riêng xuất khẩu bị nhiễm hóa chất gây ung thư

21:15:45 06/02/2025

Cơ quan nông nghiệp Thái Lan tuyên bố đã tiến hành chôn lấp toàn bộ số lượng sầu riêng trên tại Văn phòng kiểm dịch thực vật ở cảng nước sâu Laem Chabang và tại Trạm kiểm soát biên giới Aranyaprathet.

Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc nối lại xét xử Tổng thống Yoon Suk Yeol

21:12:36 06/02/2025

Danh sách nhân chứng tại phiên tòa dự kiến gồm các tư lệnh quân đội từng chỉ huy trong vụ thiết quân luật ngày 3/12, cựu Bộ trưởng Hành chính và an toàn Lee Sang-min.

Bác sĩ bị phát hiện lén dùng máy CT của bệnh viện chụp cho mèo cưng

21:12:35 06/02/2025

Sau khi con mèo của mình bị ngã từ tầng 6, một bác sĩ tại Ý đã đưa nó đến bệnh viện mình làm việc để chụp CT và phẫu thuật, đồng thời chấp nhận trả giá để cứu con vật.

ECB: Châu Âu có thể gánh hậu quả từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

21:09:08 06/02/2025

Lạm phát khu vực đồng tiền chung Eurozone đã nhích lên 2,5% vào tháng 1 nhưng ECB dự kiến sẽ quay trở lại mức 2% vào mùa Hè tới sau 4 năm cao hơn mức mục tiêu.

Chuyên gia Nga nhận định về kế hoạch của Mỹ nhằm vào khoáng sản Ukraine

21:06:48 06/02/2025

Chuyên gia này cũng chỉ ra rằng chính quyền Trump vẫn đang trong giai đoạn định hình và chưa có cách tiếp cận rõ ràng đối với cuộc xung đột ở Ukraine.

Chiến thuật giúp Tổng thống Trump đạt mục tiêu dừng hoạt động nhiều cơ quan liên bang

21:03:54 06/02/2025

Tóm lại, dù không thể đơn phương giải thể, Tổng thống Trump đang sử dụng chiến lược làm suy yếu các cơ quan liên bang một cách hệ thống, đẩy nhiều cơ quan vào tình trạng "thoi thóp" để chờ Quốc hội ra phán quyết cuối cùng.

Máy bay trinh sát Mỹ di chuyển qua 'thành trì' của băng đảng Mexico

20:51:35 06/02/2025

Tờ Newsweek (Mỹ) đã gửi thư yêu cầu bình luận đến Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (USNORTHCOM) phụ trách khu vực cũng như Đại sứ quán Mexico tại Washington, D.C., nhưng chưa nhận được phản hồi.