Thăm ngôi chùa cổ hơn 900 năm t.uổi
Tọa lạc trên trên núi Long Đọi, xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên (Hà Nam) là ngôi chùa cổ Long Đọi Sơn hay còn có tên chữ là Sùng Thiên Diên Linh. Đây là ngôi chùa cổ mang đậm dấu ấn qua các thời kỳ lịch sử mà có thể nhiều người chưa biết tới.
Chùa Long Đọi Sơn nhìn từ cổng vào
Chùa cách thành phố Phủ Lý (Hà Nam) khoảng 8 km về hướng Bắc. Tương truyền, chùa Long Đọi Sơn nằm trên thế đất Cửu Long, bởi lẽ toàn cảnh núi Đọi trông xa giống như một con rồng đất lớn nằm giữa một dải đất rộng bằng phẳng của vùng chiêm trũng, đầu núi Đọi hơi nhô cao về hướng Thăng Long. Đứng trên đỉnh núi có thể nhìn thấy 9 con đường, sông chạy về giống như 9 con rồng. Mắt rồng là 9 cái giếng hiện nằm xung quanh dãy núi Đọi trong các khu dân cư, dưới chân núi.
Đường lên chùa với hơn 300 bậc đá uốn lượn hình con Rồng
Tam quan chùa Long Đọi Sơn
Đường lên hai bên cổng để tới chùa chính, xen lẫn nét rêu phong cổ kính
Theo sử sách ghi lại, chùa Long Đọi Sơn do vua Lý Thánh Tông và Vương Phi Ỷ Lan chủ trì xây dựng từ năm 1054. Đến đời Lý Nhân Tông, vị vua này tiếp tục xây dựng và xây tháp Sùng Thiện Diên Linh vào năm 1121.
Đến đầu thế kỷ XV, khi giặc Minh xâm lược nước ta, chùa bị phá hủy nhiều. Mãi tới cuối thế kỷ XVI vào khoảng 1591, nhân dân địa phương mới sửa sang, trùng tu lại ngôi chùa.
Tấm bia đã trải qua hàng trăm năm, kỷ vật quý giá của chùa
Video đang HOT
Cây đào tiên có t.uổi thọ đã trăm năm t.uổi trong khuôn viên chùa
Vào năm Tự Đức thứ 13, Chùa được trùng tu sửa sang t.iền đường, thượng điện, nhà tổ, gác chuông…Đến năm 1864, chùa tiếp tục được trùng tu hành lang, đúc tượng Dị Lặc, đúc khánh đồng và đúc khánh đá do sư tổ đời thứ 5 là Thích Chiếu Trường chủ trì xây dựng hoàn chỉnh.
Hai bên chùa là 18 gian hành lang thờ thập bát La Hán. Ngay ngõ vào là hai dãy nhà đắp cảnh thập điện. Ngoài ra, chùa còn có nhà tổ, nhà khách, tăng phòng… tất cả có tới khoảng trên 100 gian phòng.
Khu lăng mộ tổ
Quang cảnh bên ngoài chùa chính
Chùa Long Đọi Sơn là một trong số ít những ngôi chùa hiện này còn lưu giữ được nhiều hiện vật mỹ thuật thời Lý có giá trị. Nổi bật trong đó như bia Sùng Thiện Diên Linh cao hơn 2,5m, rộng hơn 1,65m, dày 0,3m. Bệ bia là khối đá hình chữ nhật dài 2,4m tạc hình hai con rồng uốn khúc. Mặt bia được chia làm hai nửa, tạc hình hai con rồng, đuôi ở đoạn sau, xoắn thành 4 khúc. Đây là một trong số ít những bia thời Lý còn đến tận bây giờ.
Ngoài những tác phẩm thời Lý, chùa Long Đọi Sơn vẫn còn lưu giữ rất nhiều các tác phẩm nghệ thuật ở các giai đoạn sau như: Tượng Quan Âm Thị Kính, tượng Dị Lặc bằng đồng nặng 1 tấn đúc vào 1864, toàn bộ pho tượng được đặt vào thế ngồi thoải mái…bộ mặt được diễn tả thành công thể hiện sự no đủ, vui tươi…
Chiếc chuông đồng linh thiêng treo trong gian phòng trước dãy bàn thờ
Bàn thờ Tổ Đường
Chùa Long Đọi Sơn đã trải qua nhiều lần trùng tu, bên cạnh những kiến trúc pho tượng cũ, các kiến trúc pho tượng mới cũng được sắp đặt kỳ công và giữ được nét cổ kính lâu đời của ngôi chùa. Đã gần 1.000 năm qua chùa Long Đọi Sơn cùng với Đất nước, con người Việt Nam chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử và vẫn đứng sừng sững giữa đất trời làm rung động lòng người, thu hút khách tham quan du lịch.
Bảo tàng cổ vật giá trị trong chùa Long Đọi Sơn
Giờ đây chùa Long Đọi Sơn là một quần thể kiến trúc khang trang, với khuôn viên xây dựng rộng hơn 10.000 m2 , giữa diện tích rừng rộng hơn 1ha. Hệ thống đường lên từ cổng chùa dưới chân núi Đọi lên đến Tam Quan được xây bậc tam cấp bằng bê tông đá cứng với khoảng 317 bậc uốn lượn nhiều khúc tựa như con rồng đang nằm nghỉ bên sườn núi.
Ngắm cảnh đẹp từ Chùa Long Đọi Sơn xuống vùng đồng bằng dưới chân núi
Trong những năm qua, lễ hội Tịch Điền được phục dựng lại sau khi đã thất truyền hơn 100 năm, trong lễ hội Tịch Điền diễn ra vào đầu tháng giêng (âm lịch) hàng năm với nhiều nghi thức tôn nghiêm…Đây là dịp để du khách chiêm ngưỡng vẻ uy nghiêm của chùa Long Đọi Sơn.
Theo Dân Trí
Huyền bí ngôi đền và rừng lim nghìn t.uổi
Không ai dám xâm phạm ngôi đền cũng như có ý định chặt lim, kể cả nhặt củi khô về đun.
Hàng bao đời nay, ý thức bảo vệ ngôi đền linh thiêng và rừng lim di sản đã ăn sâu vào tâm khảm người dân nơi đây.
Đền Cao cổ kính và thâm nghiêm.
Gắn với di tích lịch sử đền Cao (toạ lạc tại núi Thiên Bồng, thôn Đại, xã An Lạc, thị xã Chí Linh, Hải Dương) có cách nay hàng nghìn năm, ngày 25/2, rừng lim cổ gồm 54 cây đã được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam tổ chức công nhận là Cây di sản Việt Nam. Theo đó, những huyền tích tâm linh kỳ bí về ngôi đền 1030 t.uổi và "rừng lim di sản" được hé mở...
Lời nguyền đền Cao
Được xây dựng cách đây đúng tròn 1030 năm, đền Cao là nơi thờ Đức Tam đại Vương Đức Minh- người con thứ ba trong một gia đình họ Vương có năm anh chị em (2 người con gái, 3 con trai).
Một điều lạ nữa, trong suốt những năm kháng chiến chống Pháp và Mỹ, có tới vài chục tấn bom dội xuống khu vực này. Nhưng tuyệt nhiên, không cây lim nào đổ gục và đền Cao cũng không xây xát gì. Bởi vậy, ngoài những cây lim bị chặt hạ trước đó, 54 cây lim còn lại đều nguyên vẹn, hợp thành một rừng lim cổ và lạ giữa đồng bằng.
Tương truyền, cả 5 anh chị em ruột của gia đình họ Vương đều có công giúp vua Lê Đại Hành đ.ánh thắng giặc Tống (năm 981). Sau khi công cuộc "Phá Tống bình Chiêm" thành công, vua Lê Đại Hành (bấy giờ đóng đô ở Hoa Lư, Ninh Bình) muốn vời cả 5 anh chị em nhà họ Vương về cung để khao quân thưởng tướng. Nhưng nghe tin vương phụ, vương mẫu của 5 vị tướng quân, trên đường trở về quê gốc (là Nghệ An bây giờ) bị đắm thuyền và mất, nên xin khất vua, 5 vị tướng quân trở về nhà chịu tang cha mẹ trước.
Vào một đêm giông tố, sấm sét nổi lên ầm ầm sáng cả một vùng Dược Đậu trang. Trong giây lát năm anh em họ Vương đã biến vào ánh chớp, để lại trần gian muôn nuối tiếc...
Được tin, nhà vua vô cùng thương tiếc, liền cho lập Đền, cắt ruộng công dùng vào việc đèn hương thờ phụng mãi về sau và phong Thượng Đẳng Phúc Thần cho 5 vị tướng quân. Các triều đại tiếp theo đều có sắc phong thêm mỹ tự. Hiện nay, trong đền Cao còn lưu giữ được 12 đạo sắc. Theo đó, đền Cao thờ Tam Đại Vương Đức Minh, đền Bến Tràng thờ Tứ Đại Vương Đức Xuân, đền Bến Cả thờ Ngũ Đại Vương Đức Hồng, đền Cả thờ Nhị Đại Vương Thị Đào và Vương Thị Liễu.
Lịch sử đền Cao, cũng như ba ngôi đền nói trên đều chỉ được hé mở vào năm 1988, khi ông Dương Văn Diệm- Trưởng ban Khánh Tiết đền Cao đề nghị với các cụ biết chữ Nho trong làng, đề nghị với xã, huyện, tỉnh, xin được mở Sắc phong và Ngọc phả. Vậy là hơn 1.000 năm trước đó, bao đời người dân thôn Đại và các nơi lân cận mỗi khi nhang đèn khấn lạy chỉ biết tâu: "Con khấn lạy Tứ vị Đức Đại Vương, Nhị vị Đức Thánh Triều". Câu hỏi vì sao lịch sử đền Cao lại được giữ kín suốt dọc dài lịch sử được trả lời khi 12 đạo Sắc phong được mở. Đó là bởi lời nguyền từ các cụ xa xưa truyền lại: "Lịch sử đền Cao, biết không được nói, không biết không được hỏi".
Đưa chúng tôi trở về lịch sử, cụ Dương Thị Phu - Thủ từ đền Cao trầm ngâm kể: Lịch sử nước Việt là lịch sử giữ nước. Biết bao thế lực thù địch muốn xâm phạm bờ cõi nước Nam. Khi kéo quân đến đây, chúng đều muốn phá hết đình chùa miếu mạo của ta. Đền Cao trước đây chỉ nhỏ giống như một ngôi miếu, lại được rừng lim um tùm tươi tốt bao phủ. Biết bao đời các cụ nhà ta, vì muốn gìn giữ đền khỏi sự tàn phá của quân xâm lược, đã đặt ra lời nguyền giấu kín tung tích đền Cao.
Rừng lim di sản
Bườu mặt cáo ở gốc lim 700 t.uổi
54 cây lim còn lại ở đền Cao đã được công nhận là cây di sản. Không biết chính xác rừng lim có từ bao giờ, nhưng các già làng đều cho rằng, năm xưa dựng đền thờ Đức Thánh họ Vương, lim được chọn làm cây trồng bảo vệ đền. Ông Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết, cách đây 10 năm, các nhà khoa học Viện Khoa học Lâm nghiệp có tiến hành các biện pháp khoa học xác định t.uổi của các cây lim ở đền Cao. Kết quả cho thấy, 54 cây lim còn đến nay có t.uổi khoảng trên dưới 700 t.uổi. Đây là rừng lim có t.uổi thọ cao nhất nhì Việt Nam hiện nay.
Dõi theo cánh tay chỉ của cụ Dương Thị Phu, chúng tôi nhận thấy các gốc lim, dù được trồng ở cận kề chân núi, sát với đường đi, hay trồng trên đỉnh núi bao bọc lấy đền, vẫn đều nguyên vẹn. Đem thắc mắc "vì sao rừng lim quý như vậy mà không có... lâm tặc" hỏi cụ, cụ cười trả lời chúng tôi: "Những năm 50 thế kỷ trước, thấy nhiều gốc lim to đẹp, vài cán bộ xã chỉ đạo cho người chặt lim về đóng bàn ghế, giường tủ, cày bừa... Các cụ thôn Đại thấy vậy, ùa nhau chạy lên đền, rồi cứ 2, 3 cụ ôm một gốc cây không cho cưa. "Cưa chúng tôi trước rồi hãy cưa lim"- các cụ bảo thế. Vậy là công cuộc "hạ rừng lim" phải dừng lại. Nhưng cũng có 16 gốc lim bị chặt trước đó và đem về đóng đồ dùng. Một thời gian sau, nhưng người dùng đồ đóng từ gỗ lim của đền thi nhau mang giường tủ, bàn ghế lên đền làm lễ trả. Hỏi ra mới biết, những ai chặt lim, xẻ lim làm đồ dùng đều tự dưng gặp hoạ. Nhẹ thì tiêu tán tài sản, nặng thì điên dở hoặc c.hết. Từ bấy đến nay, người dân địa phương ai cũng ra sức bảo vệ rừng lim.
Ly kỳ hay là "bướu" mặt cáo
Cụ Dương Thị Phu kể về sự tích bướu mặt cáo.
Cụ Phu cho biết, trong số 54 cây lim ở đền Cao thì cây lim lớn nhất, kỳ lạ và cũng gây tò mò nhiều nhất chính là cây lim ở phía Tây của đền. Trên cây có một chiếc bướu hình mặt cáo, cũng có người gọi là đầu hổ. Nhìn trực diện, cái bườu này giống hệt một chiếc đầu cáo. Nhìn từ trên xuống, lại giống một chú khỉ lông vàng.
Không biết chiếc bướu xuất hiện từ bao giờ nhưng người dân nơi đây đã thêu dệt nên câu chuyện linh thiêng về ông Tổ Cụt trong chiếc bướu này. Ngay dưới gốc cây, một ban thờ Tổ được dựng lên, bởi thế quanh năm có người đến thắp hương khấn vái, lúc nào không gian nơi đây cũng thoang thoảng mùi hương trầm.
Nhấp một ngụm nước trà, giọng đều đều cụ Phu kể: Truyền thuyết kể lại rằng, từ xa xưa lắm rồi, lúc đó người Tàu còn đô hộ xứ ta, chúng g.iết hết đàn ông chỉ để lại 12 cô gái xinh đẹp. May mắn có một người đàn ông trốn thoát và nấp vào bãi dứa. Con chó của giặc đ.ánh hơi được, chúng chọc giáo, c.hém phải tay ông. Giữa lúc nguy cấp thì một con cáo nhảy từ bụi dứa ra đ.ánh lừa được giặc, nhờ đó ông thoát c.hết. Sau này, chính ông đã bày mưu để 12 cô gái đuổi giặc đi. Khi đất nước thanh bình trở lại, ông đi lại với cả 12 cô. Đây chính là nguồn gốc sinh sôi, nảy nở ra 12 dòng họ của nước Việt. Cái bướu mặt cáo có lẽ chính là sự hóa thân của ông Tổ Cụt.
PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, Chủ nhiệm Bộ môn Quản lý môi trường, khoa Môi trường, ĐH Khoa học tự nhiên, ĐHQG Hà Nội, giải thích, chiếc bướu này có thể là do nấm hoặc một số loại nấm đặc hữu như linh chi phát triển thành. Qua thời gian, chúng phát triển nhiều lên và ngẫu nhiên có hình dáng đó, được dân gian gắn cho trí tưởng tượng của mình. Về lý thuyết thì bất kỳ cây sống lâu năm nào cũng có thể xuất hiện những chiếc bướu sần sùi trên thân cây. Tuy nhiên, đây cũng là một niềm tin, một mong ước được phù hộ độ trì, đồng thời cây lim trở thành nơi thần thánh để người dân tìm về, thì đó cũng là điều đáng trân trọng.
Theo Gia đình
TT-Huế: Đắm say hồn thơ xưa dưới đền đài cổ kính Đêm thơ Nguyên tiêu bên lầu Tứ Phương Vô Sự (Đại Nội Huế) với bốn bề gió mát trăng thanh tái hiện lại trò chơi thả thơ xưa của vua chúa cùng nhiều bài thơ bất hủ đã đem đến cho khán giả yêu thi ca thật nhiều cảm xúc khó quên. Đêm thơ gợi nhớ lại khung cảnh huy hoàng của vua...