Thảm án Bình Phước: Thoại đã tự ý chấm dứt việc phạm tội? (3)

Trong vụ thảm sát này, dư luận đang đặt vấn đề có thể xem Trần Đình Thoại thuộc trường hợp tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được hay không?

Sau khi cùng Nguyễn Hải Dương đến nhà ông Lê Văn M. với mục đích thực hiện hành vi giết người và cướp tài sản, nhưng không thành (do gặp trở ngại khách quan từ phía cháu của ông M. là Dư Minh V. không ra mở cửa. Hôm sau, Dương tiếp tục gọi điện rủ Trần Đình Thoại tham gia vụ án, nhưng Thoại đã từ chối với lý do, bà nội bệnh nặng ở dưới quê, phải về gấp, không đi được.

Vậy, việc từ chối tiếp tục tham gia vụ án của Thoại, có thể xem là thuộc trường hợp, tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được không?

Luật sư Hồ Ngọc Diệp, Đoàn Luật sư TP.HCM.

Thực chất của việc từ chối là gì?

Theo tinh thần quy định tại Điều 19 BLHS thì, tự ý nửa chừng chấm dứt việc việc phạm tội là trường hợp người phạm tội tự mình không thực hiện hành vi phạm tội đến cùng, mặc dù trên thực tế, không có bất kỳ một nguyên nhân khách quan nào tác động hay ngăn cản quá trình thực hiện tội phạm của họ.

Để xác định việc từ chối tiếp tục tham gia vụ án của Thoại có thuộc trường hợp, tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội theo quy định tại điều 19 BLHS hay không, trước hết cần làm rõ lý do thực sự của việc Thoại từ chối tham gia vụ án là gì?

Theo nội dung đăng tải trên một số báo thì, sở dĩ Thoại không tiếp tục tham gia vụ án cùng Dương là vì sau khi suy nghĩ lại, Thoại cảm thấy lo sợ nên đã lấy lý do bà nội bệnh nặng ở dưới quê, phải về gấp để từ chối yêu cầu của Dương.

Trần Đình Thoại và Nguyễn Hải Dương.

Như vậy, nếu kết quả điều tra đúng như nội dung thông tin trên các báo. Tức là, trên thực tế không có việc bà nội của Thoại bị bệnh, mà đây chỉ là lý do Thoại đưa ra để từ chối yêu cầu của Dương về việc tiếp tục tham gia vụ án, thì việc từ chối này là hoàn toàn xuất phát từ ý thức chủ quan của Thoại, không muốn tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội nữa.

Mặc dù trên thực tế, không có bất kỳ một nguyên nhân khách quan nào tác động hay ngăn cản việc Thoại tiếp tục thực hiện tội phạm. Vì vậy, về lý thuyết, có thể xem đây là trường hợp tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội.

Trái lại, nếu thực tế có việc bà nội của Thoại ở quê đang bệnh nặng và gia đình đã thông tin cho Thoại biết để về, thì đây được xem là nguyên nhân khách quan dẫn đến việc Thoại không tiếp tục tham gia vụ án. Do vậy, việc từ chối này cũng không được xem là trường hợp tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội theo quy định tại điều 19 BLHS.

Tự ý chấm dứt ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội?

Điều 17 BLHS quy định, chuẩn bị phạm tội là hành vi tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm. Người chuẩn bị phạm một tội rất nghiêm trọng hoặc một tội đặc biệt nghiêm trọng, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội định thực hiện.

Chuẩn bị phạm tội là một giai đoạn trong quá trình thực hiện tội phạm, nhưng khác với trường hợp phạm tội chưa đạt, ở giai đoạn này, người phạm tội chưa thực hiện hành vi thuộc mặt khách quan của cấu thành tội phạm.

Trong vụ án này, mặc dù lý do Dương và Thoại không thực hiện được hành vi tội phạm ngay từ lần đầu tiên đến nhà ông M., là vì cháu của ông Mỹ là Dư Minh V. không nghe điện thoại của Dương, nên đã không xuống nhà mở cửa như đã giao hẹn trước đó với Dương.

Tuy nhiên, tại thời điểm các bị cáo gặp trở ngại khách quan này, cả Dương và Thoại đều chưa thực hiện hành vi thuộc mặt khách quan của tội giết người theo quy định tại Điều 93 BLHS. Và ngay trong ngày hôm sau thì Thoại đã lấy lý do bà nội ở quê bị bệnh nặng để từ chối yêu cầu của Dương.

Như vậy, mặc dù đã có một khoảng cách nhất định về mặt thời gian (một ngày) nhưng tại thời điểm này, hành vi của cả Thoại và Dương vẫn nằm trong giai đoạn chuẩn bị phạm tội. Vì vậy, việc Thoại từ chối tham gia vụ án trong trường hợp này, được xem là hành vi tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội.

Điều 19 BLHS quy định, người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự về tội định phạm; nếu hành vi thực tế đã thực hiện có đủ yếu tố cấu thành của một tội khác, thì người đó phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Như vậy, nếu vụ án không có những tình tiết khác liên quan đến việc cấu thành một tội phạm mới, thì với hành vi chủ động từ chối, không tiếp tục thực hiện tội phạm này, Thoại có thể sẽ được xem xét miễn trách nhiệm hình sự về các tội “giết người” và “cướp tài sản” theo quy định tại Điều 19 BLHS.

Luật sư Hồ Ngọc Diệp (Đoàn Luật sư TP.HCM)

Theo_Người Đưa Tin