Thái tử Arab Saudi bị tố cử sát thủ tới Canada
Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman bị cáo buộc cử nhóm sát thủ đến Canada để truy sát một cựu điệp viên, theo đơn kiện lên tòa án Mỹ.
Theo đơn kiện 107 trang đệ trình lên tòa án Mỹ hôm 6/8, Saad al-Jabri, từng là quan chức tình báo kỳ cựu trong chính phủ Arab Saudi, là mục tiêu truy lùng, ám sát của “biệt đội tử thần” này.
Ông Jabri là trợ lý lâu năm của cựu thái tử Mohammed bin Nayef, người bị lật đổ khỏi vị trí thừa kế ngai vàng trong cuộc đảo chính hoàng gia năm 2017. Jabri sau đó đã trốn sang Canada qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ và được bảo vệ an ninh ở Toronto kể từ đó.
Trong đơn kiện chống lại Thái tử Mohammed bin Salman, thường được gọi là MBS, ông Jabri nói rằng Thái tử “đã phái một đội truy sát” đến Canada vào tháng 10/2018. “Biệt đội gồm các công dân Arab Saudi đã đi xuyên Đại Tây Dương từ Arab Saudi … với ý định giết tiến sĩ Saad”, đơn kiện viết.
Thái tử Mohammed bin Salman tham dự một cuộc họp ở Riyadh, Arab Saudi, tháng 11/2018. Ảnh: Reuters.
Ông Jabri cho hay ông trở thành mục tiêu ám sát do nắm “thông tin bất lợi” với chính phủ Arab Saudi, bao gồm các cáo buộc tham nhũng và một nhóm sát thủ mang tên Biệt đội Hổ, được cho là có liên quan tới vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi. “Đó là lý do bị cáo bin Salman muốn ông Saad chết, và tại sao bị cáo làm mọi việc để đạt được mục tiêu đó trong ba năm qua”, đơn kiện viết.
Đơn kiện cho biết thêm nhóm sát thủ được cử tới giết Jabri gồm các thành viên của Biệt đội Hổ, nhưng họ bị biên phòng Canada chặn lại do phát hiện dấu hiệu nghi vấn. Theo đơn kiện, những người đàn ông “đã tìm cách vào Canada bằng thị thực du lịch” và giả vờ không biết nhau.
Tuy nhiên, các sĩ quan biên phòng Canada trong lúc khám xét đã phát hiện một bức ảnh họ chụp cùng nhau, cho thấy nhóm này nói dối, khiến âm mưu của nhóm bị đổ bể. Các thông tin trong đơn kiện mới được nộp lên tòa án Mỹ và chưa được thẩm tra, kiểm chứng.
Sự việc được cho là diễn ra chưa đầy hai tuần sau khi nhà báo Khashoggi bị sát hại tại lãnh sự quán Arab Saudi tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Jabri tuyên bố MBS từng nhiều lần ép ông quay về Arab Saudi, thậm chí gửi tin nhắn riêng, trong đó có một tin với nội dung “Chúng tôi chắc chắn sẽ liên lạc với ông”. Gia đình Jabri nói Thái tử đã giam hai người con lớn và anh trai của ông để ép ông trở về.
Jabri, người từng là đầu mối quan trọng giữa MI6, cơ quan tình báo nước ngoài của Anh, với các cơ quan tình báo phương Tây khác ở Arab Saudi, cho biết ông đệ đơn kiện MBS ở Mỹ vì âm mưu của Thái tử chống lại ông “liên quan đến những hoạt động bên trong nước Mỹ”.
Bộ trưởng An ninh Công cộng Canada Bill Blair cho biết ông không bình luận sự việc, song cho biết chính phủ “đã nắm được những sự việc người nước ngoài tìm cách theo dõi, đe dọa người Canada và những người sống ở Canada”. Chính phủ Arab Saudi cũng chưa bình luận về thông tin.
Thủ tướng Canada nói Trung Quốc không hiểu khái niệm tư pháp độc lập
Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho rằng Trung Quốc không hiểu khái niệm tư pháp độc lập khi liên kết hai vụ việc lớn mà cơ quan chức năng 2 nước đang thụ lý.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau . Ảnh AFP
Hãng Reuters ngày 22.5 dẫn lời Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho rằng Trung Quốc không hiểu ý nghĩa của tư pháp độc lập khi liên kết việc 2 công dân Canada bị tạm giữ ở Trung Quốc với việc 1 công dân Trung Quốc bị tạm giữ ở Canada.
Trung Quốc yêu cầu Canada trả tự do cho Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu, người đang có nguy cơ sẽ bị dẫn độ sang Mỹ. Bà Mạnh bị cảnh sát Vancouver bắt giữ tháng 12.2018. Các quan chức chính phủ Canada đã nhiều lần tuyên bố rằng họ không thêm can thiệp vào trường hợp này.
"Canada có một hệ thống tư pháp độc lập, hoạt động mà không bị giới chính trị gia can thiệp hay giành thẩm quyền", ông Trudeau nói trong một cuộc họp báo.
"Trung Quốc thì không như vậy và dường như không hiểu rằng Canada có nền tư pháp độc lập", ông nói.
Chỉ 9 ngày sau vụ bắt giữ bà Mạnh, chính quyền Trung Quốc bắt giữ hai người Canada ở Trung Quốc, gồm cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor, với tội danh liên quan đến an ninh nhà nước. Tháng trước, ông Trudeau cho biết Trung Quốc đã ngưng cho phép thăm viếng lãnh sự hai người này với lý do dịch Covid-19.
"Việc Trung Quốc vẫn đang liên kết một hệ thống tư pháp độc lập trong vụ Mạnh Vãn Châu với việc giam giữ tùy tiện hai người Canada là thực tế đáng buồn, nhưng là một thách thức chúng tôi phải giải quyết trong nhiều tháng qua", thủ tướng Canada nói hôm 21.5.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Trudeau cam kết sẽ gây áp lực để Trung Quốc phóng thích 2 công dân Canada.
Các vụ bắt giữ trên đã dẫn đến khủng hoảng tồi tệ nhất trong quan hệ song phương.
Mỹ sắp yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu
Sắp có phán quyết về việc dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu
Bà Mạnh hiện sống tại nhà ở Vancouver sau khi được tại ngoại hầu tra phiên tòa về việc dẫn độ đến Mỹ để xét xử cáo buộc Huawei vi phạm các lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran.
Dự kiến Tòa án tối cao của bang British Columbia sẽ ra phán quyết về vụ này vào tuần sau. Thẩm phán sẽ xem xét liệu trường hợp của bà Mạnh có thỏa mãn nguyên tắc về cùng hình sự hóa (double criminality), theo đó hành vi của bà Mạnh bị coi là tội phạm ở cả Canada lẫn ở nước yêu cầu dẫn độ. Nếu không thỏa nguyên tắc này, bà Mạnh có thể được trả tự do, dù điều này còn tùy thuộc vào việc các luật sư của chính phủ Canada đại diện cho Mỹ có quyết định kháng cáo hay không.
Trong khi đó, về trường hợp ông Kovrig và Spavor bị bắt với cáo buộc làm gián điệp và không được tiếp xúc với luật sư, Đại sứ Trung Quốc tại Canada Tùng Bồi Vũ khẳng định rằng "cơ quan chức năng có thẩm quyền của Trung Quốc đang xử lý các vụ việc [liên quan đến ông Kovrig và Spavor] theo pháp luật".
Ông Tùng cũng đề cập đến vụ bà Mạnh và cho rằng đây là "vấn đề lớn nhất trong quan hệ song phương", đồng thời nhắc lại lời kêu gọi Canada cho phép bà Mạnh trở về Trung Quốc "suôn sẻ và an toàn".
Đại sứ quán Trung Quốc chưa phản hồi về phát biểu mới nhất của Thủ tướng Trudeau.
Đội ngoại giao 'chiến lang' Trung Quốc tăng tốc Các nhà ngoại giao "chiến lang" của Trung Quốc trên khắp thế giới ngày một không ngại đối đầu công khai khi lợi ích của Bắc Kinh bị đe dọa. Khi Trung Quốc nỗ lực khẳng định tầm ảnh hưởng trên vũ đài quốc tế, các nhà ngoại giao nước này trên khắp thế giới đối đầu với nhiều cuộc chiến lớn nhỏ...