Thái Lan tiêu hủy hơn 60 tấn sầu riêng xuất khẩu bị nhiễm hóa chất gây ung thư

Ngày 6/2, cơ quan chức năng Thái Lan thông báo đã tiêu hủy khoảng 64.671 kg sầu riêng bị phía Trung Quốc từ chối tiếp nhận do bị nhiễm hóa chất phẩm màu gây ung thư cao.

Trong ảnh: Sầu riêng được bày bán tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP/ TTXVN

Theo đó, Vụ Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan cho biết lượng hàng trên đã bị Trung Quốc từ chối tiếp nhận với lý do bị phát hiện có chứa chất Cơ bản Vàng 2, hay còn được gọi là chất Vàng O. Đây là một loại chất hóa học thường được sử dụng để nhuộm vải, giấy hoặc quét tường và bị Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) cảnh báo có khả năng gây ung thư cao.

Ông Rapeepat Chansriwong, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp tuyên bố rằng Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan đã tiến hành xét nghiệm các mẫu sầu riêng bị từ chối và xác nhận các lô hàng trên bị nhiễm chất Cơ bản Vàng 2 – loại chất mà Trung Quốc nêu ra là lý do để từ chối nhập khẩu.

Cơ quan nông nghiệp Thái Lan tuyên bố đã tiến hành chôn lấp toàn bộ số lượng sầu riêng trên tại Văn phòng kiểm dịch thực vật ở cảng nước sâu Laem Chabang và tại Trạm kiểm soát biên giới Aranyaprathet.

Theo tờ Nation Thailand, chất Cơ bản Vàng 2 được cho là sử dụng để tăng cường màu sắc nhân tạo cho quả sầu riêng, đặc biệt là trong xuất khẩu. Nhiều người nghi ngờ rằng một số nhà xuất khẩu đã nhúng sầu riêng vào loại thuốc nhuộm này để khiến quả sầu riêng có màu vàng bắt mắt hơn.

Thời gian qua, sau khi phát hiện có dư lượng chất Cơ bản Vàng 2 trong sản phẩm nhập khẩu, phía Trung Quốc đã bổ sung quy định mới yêu cầu tất cả sầu riêng xuất khẩu của Thái Lan phải được tiến hành xét nghiệm trước để kiểm định đối với loại hóa chất này trước khi tiến hành xuất khẩu.

Ông Rapeepat cũng thông báo rằng Vụ Nông nghiệp Thái Lan đã đình chỉ giấy phép xuất khẩu của 26 đơn vị bán buôn sầu riêng chịu trách nhiệm vận chuyển sầu riêng bị nhiễm hóa chất sang Trung Quốc.

Trong khi đó, nguyên nhân chính xác của lô hàng nhiễm loại thuốc nhuộm trên vẫn đang được cơ quan chức năng Thái Lan điều tra làm rõ. Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp Thái Lan cho biết sẽ sửa đổi các quy định hướng dẫn xuất khẩu sầu riêng để ngăn ngừa các sự cố tiếp theo.

Thời gian qua, sầu riêng được đánh giá là loại sản phẩm xuất khẩu đem lại nguồn lợi lớn cho Thái Lan, chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng lượng trái cây xuất khẩu. Trong đó, Trung Quốc được xác định là thị trường quan trọng bậc nhất của Thái Lan. Xét về tổng thể chung, trong năm 2024, Trung Quốc sẽ tiếp tục là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới (khoảng 91%).

Trong năm 2024, Thái Lan xuất khẩu khoảng 860.000 tấn sầu riêng sang Trung Quốc, giảm 13% so với mức 990.000 tấn của năm 2023, khiến giá trị giảm từ 4,12 tỷ USD xuống còn 3,75 tỷ USD. Các quan chức nông nghiệp Thái Lan dự đoán ngành sầu riêng nước này sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức trong thời gian tới, bởi sản lượng sầu riêng của Việt Nam đang tăng nhanh.

Gần đây, khi lực lượng hải quan Trung Quốc phát hiện sầu riêng Thái Lan có chứa chất Cơ bản Vàng 2 và áp dụng biện pháp kiểm tra chặt chẽ, Văn phòng Chính phủ Thái Lan đã đưa ra cảnh báo rằng về việc niềm tin vào sản phẩm trái cây chủ lực của Thái Lan đã bị lung lay.

Ngay sau đó, người đứng đầu ngành nông nghiệp Thái Lan đã phát động một chiến dịch toàn quốc lớn mang tên “trái cây an toàn, chất lượng cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu”. Chiến dịch đặc biệt này được truyền thông Thái Lan gọi là “Set Zero”.

Hàng loạt biện pháp mạnh được triển khai như: kiểm tra 100% container sầu riêng xuất khẩu, kiểm tra dư lượng Cadmium, chất Cơ bản Vàng 2 trong sầu riêng theo yêu cầu của Trung Quốc… và nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý ngay, thậm chí truy tố. Ngoài ra, nhiều đoàn chuyên gia đã được cử đến các vùng trồng sầu riêng lớn, đặc biệt là khu vực phía Nam Thái Lan để chuẩn hóa chất lượng ngay từ khâu đầu tiên trong chuỗi sản xuất. Thông qua chiến dịch này, Thái Lan muốn củng cố niềm tin của người tiêu dùng vào chất lượng, đồng thời duy trì thị phần của mình tại thị trường Trung Quốc.

Hiện nay, Thái Lan có 6 phòng xét nghiệm được chỉ định để kiểm tra chất Cơ bản Vàng 2 để kịp thời đáp ứng yêu cầu kiểm định mới từ phía Trung Quốc. Nước này cũng đang thí điểm mô hình trồng sầu riêng hữu cơ quy mô lớn đầu tiên tại miền Đông, phục vụ cả thị trường trong nước và xuất khẩu.