Thách thức cho ‘lá bài tẩy’ của Đài Loan trước Mỹ

Công nghệ chip bán dẫn tiên tiến không đơn thuần là lợi thế về kinh tế của Đài Loan mà còn là ‘lá bài tẩy’ liên quan mật thiết đến an ninh của đảo này.

Hôm qua (8.3), tờ South China Morning Post đưa tin TSMC dự kiến đầu tư nhà máy sản xuất chip trị giá 100 tỉ USD đang gây lo ngại ở Đài Loan vì có thể làm suy yếu sự thống trị của Đài Bắc trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

Đài Loan lo ngại

Tờ Nikkei Asia đưa tin Lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức và Giám đốc điều hành của TSMC ngày 6.3 có cuộc họp báo chung để bảo vệ quyết định đầu tư trên. Ông Lại ca ngợi quyết định của TSMC là một cột mốc quan trọng trong quan hệ Washington – Đài Bắc.

Tập đoàn TSMC đóng vai trò trong ngành chip toàn cầu. ẢNH: REUTERS

Đối với TSMC, thỏa thuận này có nghĩa là họ sẽ tránh được mức thuế khổng lồ mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt ra cho ngành công nghiệp chip toàn cầu. Đối với Mỹ, điều đó có nghĩa là hàng chục ngàn việc làm xây dựng. Theo luật Đài Loan, TSMC bắt buộc phải có sự chấp thuận của chính quyền đối với bất kỳ khoản đầu tư nước ngoài nào trên 1,5 tỉ USD. Nhà lãnh đạo Lại cho biết chính quyền sẽ xem xét thỏa thuận với “lợi ích quốc gia”. Tờ The Guardian dẫn lời đại diện cơ quan kinh tế Đài Loan ngày 5.3 cho hay cơ quan này vẫn chưa nhận được đơn đăng ký của TSMC.

Nhưng theo phía đảng đối lập Đài Loan, thỏa thuận trên đã gióng lên hồi chuông báo động. Các thành viên phe Quốc dân đảng đối lập ch.ỉ tríc.h dự án của TSMC có thể làm suy yếu an ninh của Đài Loan, vì sẽ chuyển dịch mảng sản xuất chip tiên tiến qua Mỹ.

Lá bài quan trọng

Hôm qua (8.3), tờ Financial Times dẫn nguồn tin khẳng định Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn tự tin rằng Trung Quốc đại lục sẽ không sử dụng sức mạnh quân sự để thống nhất đảo Đài Loan. Trong khi đó, Đài Loan vẫn lo ngại cho sự đảm bảo an ninh của đảo này.

Trong khi đó, Đài Loan đóng vai trò quan trọng đối với chuỗi cung ứng chip bán dẫn toàn cầu, thậm chí lên đến gần 90% thị phần sản xuất chip bán dẫn tiên tiến toàn cầu. Tập đoàn TSMC của Đài Loan cũng đang dẫn đầu toàn cầu về sản xuất chip bán dẫn, đồng thời là nhà cung cấp cho các “trùm” công nghệ của Mỹ như Apple, NVIDIA… Riêng TSMC đã chiếm hơn 60% thị phần đúc chip toàn cầu.

Nếu Đài Loan bị cô lập hoặc bùng nổ xung đột ở eo biển Đài Loan thì nguồn cung cấp chip bán dẫn toàn cầu bị đổ vỡ. Hiện nay, chip bán dẫn đang đóng vai trò quan trọng đối với chuỗi sản xuất toàn cầu khi hiện diện trong hầu hết các sản phẩm điện tử tiêu dùng, điện thoại di động, máy tính bảng, máy vi tính… đến xe hơi, xe máy.

Chính vì thế, phương Tây nhiều năm qua lo ngại nguy cơ các cơ sở của TSMC ở Đài Loan bị Bắc Kinh kiểm soát nếu Trung Quốc đại lục kiểm soát hòn đảo. Đầu năm 2024, Bloomberg dẫn một số nguồn tin thân cận cho hay TSMC và Công ty ASML (Hà Lan) đã phải tích hợp khả năng điều khiển từ xa để vô hiệu hóa các thiết bị của những công ty này nếu Trung Quốc kiểm soát Đài Loan. Trong số 2 công ty trên, ASML là doanh nghiệp số 1 thế giới về cung cấp thiết bị dùng để sản xuất chip bán dẫn, nổi bật là máy quang khắc.

Vì thế, nếu xung đột nổ ra quanh eo biển Đài Loan hoặc Bắc Kinh thống nhất Đài Bắc thì sẽ là “thảm họa” cho Mỹ và đồng minh do bị ảnh hưởng bởi nguồn cung cấp chip bán dẫn.

Chính vì thế, việc duy trì sản xuất chip bán dẫn tiên tiến chính là một “lá bài tẩy” để Đài Loan khiến Mỹ và các đồng minh phương Tây phải bảo vệ đảo này.

Thẩm phán Mỹ phán quyết Trung Quốc đền 24 tỉ USD vì Covid-19

Tờ The New York Times hôm qua (8.3) đưa tin một thẩm phán liên bang ở bang Missouri (Mỹ) đã đưa ra một phán quyết trị giá hơn 24 tỉ USD đối với chính phủ Trung Quốc vì che đậy sự khởi đầu của đại dịch Covid-19, đồng thời âm thầm tích trữ thiết bị bảo hộ dẫn đến thiệt hại cho nước Mỹ. Các quan chức tư pháp Missouri tuyên bố sẽ thực thi phán quyết trên bằng cách tịch thu tài sản của Trung Quốc.

Vụ kiện này do văn phòng Tổng chưởng lý Missouri đệ trình vào tháng 4.2020 (ngay thời gian đầu của đại dịch), cáo buộc chính phủ Trung Quốc giữ lại thông tin về sự tồn tại và lây lan của SARS-CoV-2, rồi cắt nguồn cung cấp thiết bị bảo hộ cá nhân.

Trong khi đó, một phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington D.C tuyên bố chính phủ nước ông sẽ không công nhận phán quyết.