Thạch dừa làm từ… phân bón: độc hại cỡ nào?

Hoàng Nam04:58 25/05/2012

Các “tín đồ” của món thạch dừa những ngày qua khá sốc trớc thông tin một số cơ s ch bin thạch dừa không bit vô tình hay cố ý đã nhầm lẫn giữa hai chất sunphat amon (SA) và di-amonium phosphate (DAP) với phân bón SA, DAP, NPK…

Có phân bón hoác trong này không ta? Ảnh: Hồng Thái

Sự nhầm lẫn này gây nguy hại th nào cho sứ ngi tiêu dùng, và cần làm gì để tựo vệ trớc tình hình hàng rào quản lý vệ sinh thựm của ngành y còn bất cập nh hiện nay? Chúng tôi đã ghi nhận ý kin của các chuyên gia.

Nu quá ngỡng sẽ rất nguy hiểm

Cần có hiểu bi sản phẩm trớc khi dùng

Bảt của thạch dừa là chất xơ (cellulose) do dòng vi khuẩn lên men acetic sinh ra, nó là lớp nha bào do vi khuẩn sinh ra và kt thành khối. Mảng nha bào này chính là con giấm ta thng thấy trong các bình lên men trong gia đình, chính vì vậy trong quá trình lên men thạch dừa ngi ta nghe mùi giấm, bi các vi khuẩn ngoài việc tạo ra lớp nha bào (thạch dừa) còn tạo ra axít acetic (giấm). Sau khi quá trình lên men kt thúc, ngi ta mang khối nha bào ra rửa kỹ bằng nớc sạch nhằm loại bỏ hoàn toàn axít acetic và chỉ giữ lại phần thạch dừa (thành phần chính là cellulose). Nh vậy, ăn thạch dừa thực chất là ăn cellulose, nó chính là chất xơ giống nh rau.

Về nguyên tắc, nu ta ăn thạch dừa có chứa cellulose, tơng tự nh ăn rau sẽ giúp cho hệ tiêu hoá hoạt động tốt, tăng nhộng ruột và giúp cơ thể loại bỏ chất độc. Tuy nhiên, đó là trng hp ta ăn vừa phải và thạch dừa không có nhiềng. Chất xơ dù có khả năng giúp cơ thể thải bỏ bớt chất độc, nhng nu ăn quá nhiều nó sẽ hấp thu các khoáng chất và một số thành phần vi lng khác rồi thải ra ngoài, làm giảm khả năng hấp thu các chất. Ngoài ra, trên thị trng thạch dừa thc phối trộn chung với nớc đng nồộ khá cao, nu chúng ta ăn quá nhiều thạch dừa thì sẽ dung nạp một lng lớn đng.

Theo ThS Trần Trọng Vũ

Giảng viên khoa Công nghệ thựm,

ĐH Công nghệ Sài Gòn/SGTT

Video đang HOT

Hé lộ "công nghệ" làm thạch dừa siêu bẩn

Sau hơn một tuần làm công nhân tại nhiều cơ sở chế biến thạch dừa ở TP Bến Tre, Bến Tre, chúng tôi đã chứng kiến "công nghệ" sản xuất thạch dừa thô bằng nguồn nước sông, rạch.

Phụ gia" nấu thạch là các loại phân bón dùng cho cây trồng như NPK, SA, DAP...

Thạch dừa nổi lõm bõm trong nước sông đục ngầu - Ảnh: Chính Thành

Nghe chúng tôi có nhu cầu xin việc làm, bà Năm, chủ cơ sở làm thạch ngụ phường Phú Khương, TP Bến Tre, ngó trân trân cảnh giác: "Mấy chú đã mần thạch bao giờ chưa? Chưa mần khi nào thì kiếm nơi khác đi, chỗ tui không nhận người lạ". Chúng tôi liên hệ một cò tên Hoàng, hành nghề xe ôm ở cổng bến xe Bến Tre, đồng ý dẫn mối tới một cơ sở sản xuất thạch dừa thô kế bến phà Hàm Luông. Theo lời cò Hoàng, đây là khu sản xuất thạch dừa thô lớn nhất nhì Bến Tre nhưng không quen biết thì rất khó xin vào làm vì các chủ ở đây luôn cảnh giác với người xin việc ở ngoại tỉnh.

Dù được cò Hoàng giới thiệu nhưng phải năn nỉ ỉ ôi chúng tôi mới được bà Bảy Chí, chủ cơ sở làm thạch dừa công đoạn 2 ở ấp Bình Công, xã Bình Phú, Bến Tre, chấp thuận vào làm.

Làm thạch từ nước sông, rạch

Mới 6g ngày 14-4 khu xưởng rộng gần 400m2 nằm mép bờ sông Bến Tre của bà Bảy đã vang rền tiếng máy nhịp lạch xạch. Kế hai bước chân, bốn chiếc môtơ rửa thạch mốc đen quay ù ù. Tuy mới đầu sáng nhưng khắp xưởng đã xộc lên mùi hôi thối của đống thạch ép để quá hai ngày nằm chất thành đống. Gần đó, ở khu cắt thạch, một nhóm 15 công nhân tất bật đưa thạch vào xắt.

Giẫm đạp cho thạch dừa thô tơi ra - Ảnh: Hữu Khoa

Phía trên hai công nhân nam mau mắn xúc thạch vào bao lưới. Chốc chốc lại lấy chân trần giẫm lên mớ thạch vương vãi khắp nền gạch rồi lùa vào một góc. Quang cảnh khu xưởng nhìn nhếch nhác như bãi chiến trường với mùi thạch thối, thạch tươi rơi vãi khắp nơi. Ấn tượng hơn cả nơi ngâm thạch là một bồn căng bạt hình vuông rộng 50m2. Trong bồn lõm bõm nước đục ngầu và có mùi tanh nồng. Khi chúng tôi thắc mắc, một công nhân tên Huy đang bơm nước vào bồn nói huỵch toẹt: "Toàn là nước sông chứ nước máy nào mà chịu cho xiết. Ở đây cơ sở nào mà không mần vậy". Ông Huy giải thích thêm để có thêm lợi nhuận, nhiều nơi còn lấy nước sông, thậm chí là nước kênh rạch để nấu thạch.

Theo chúng tôi quan sát, các công đoạn ngâm thạch, xắt thạch của cơ sở đều phải dùng một lượng nước lớn để bơm rửa. Khối lượng nước rửa thạch và ngâm thạch một ngày lên đến hàng trăm mét khối nước. Để có đủ nguồn nước, bà Bảy đặt hai môtơ công suất lớn cạnh bờ sông Bến Tre, sau đó hút nước sông lên một thùng nhựa 2.000 lít. Một môtơ nữa hút trực tiếp nước sông không qua bồn chứa. Trong cả công đoạn dài ngâm xắt thạch, cơ sở hoàn toàn dùng nguồn nước sông để sử dụng.

Tương tự cơ sở của bà Bảy Chí, tại cơ sở chế biến thạch dừa A Lộc, ấp Mỹ An B, xã Mỹ Thạnh An chuyên mua thạch công đoạn 1 về chế biến thành thạch khô cũng vô cùng nhếch nhác. Nguồn nước của cơ sở sử dụng ngâm, rửa thạch cũng hoàn toàn hút từ sông Bến Tre lên. Cẩn thận hơn, đường ống của cơ sở A Lộc được chôn ngầm dưới đất nối từ xưởng tới bờ sông dài gần 200m. Một công nhân cho biết chiếc môtơ hút nước loại lớn luôn phải hoạt động hết công suất mới đủ hút nước lên rửa thạch.

Ba ngày làm ở xưởng A Lộc, chúng tôi quan sát hầu hết thạch đều có mùi thối nồng nặc rất khó chịu, có túi thạch đã chuyển sang màu đen. Một vài xô nhựa đựng thạch cũ có màu xám trắng bị ruồi nhặng bu đen đã bốc mùi chua tới nghẹt mũi. Khi vớt thạch, chúng tôi lấy vài viên thạch trắng, miếng nhỏ giống như thạch dừa thành phẩm, lên định ăn thử. Anh Thương, phụ trách bốc thạch, vội quát lớn: "Ê, không ăn được đâu! Ăn vào là đứt ruột, đi bệnh viện xúc ruột liền à nha. Thuốc tẩy và hóa chất không đó!".

Những túi thạch dừa tươi từ 60kg ở cơ sở sau khi cắt, ép xong chỉ còn khoảng 3-4kg. Tới khâu đóng gói, hai nữ công nhân hăng hái dùng chân trần đạp liên hồi tới khi thạch tơi ra. Tiếp theo là dùng tay bóp cho thạch thật nhuyễn. Vừa bóp thạch, một công nhân nữ tên Tám vừa quay qua chúng tôi than thở: "Bóp cái này phải mang bao tay, về rửa xà bông hoặc comfort hàng chục lần, không thì tay còn hôi thối ba ngày chưa hết".

Khi được hỏi dấm và thuốc tẩy dùng để làm gì, bà Tám có vẻ rành rẽ: "Dấm để tẩy trắng và khử mùi thối của thạch. Càng bỏ nhiều thạch sẽ càng đẹp và mất đi cái mùi thối khó chịu. Còn thuốc tẩy, nếu không có nó thì để 1- 2 ngày thạch sẽ đen thui và thối dữ lắm! Có thuốc sẽ bảo quản được thạch 6 tháng không hề gì cả".

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thuốc tẩy cơ sở A Lộc sử dụng để bảo quản thạch có xuất xứ từ Trung Quốc. Thuốc có tên khoa học là Chlorine dioxide (ClO2). Đây là loại thuốc tẩy mạnh cấm dùng để chế biến hay bảo quản thực phẩm.

"Phụ gia" là các loại phân bón

Khi tiếp xúc với anh Nhật, một trong những người quản lý xưởng thạch dừa A Lộc lâu năm, anh phán chắc nịch: "Các cơ sở sản xuất thạch dừa ở Bến Tre đều có chung một quy trình sản xuất. Khi nấu họ đều cho các loại phân bón SA, NPK, DP... và hàng chục chất phụ gia khác. Nếu phần trăm nước càng nhiều thì liều lượng phân sẽ phải bỏ nhiều hơn". Anh cho biết thêm thường thì nước dừa khi nấu chỉ chiếm khoảng 30%, còn lại là nước sông chiếm 70%.

Anh Toại đang pha chế "phụ gia" cho vào nồi nấu thạch - Ảnh: Chính Thành

Tại cơ sở nấu thạch của ông Nguyễn Văn Phương, tổ nhân dân tự quản số 9, ấp Thuận An A, xã Mỹ Thạch An, Bến Tre, chúng tôi đã chứng kiến quy trình nấu thạch sởn gai ốc ở đây. Cơ sở có 7 người làm, gồm cả hai vợ chồng ông Phương. Với hơn 5.000 khay thạch, công suất mỗi lần xuất cũng ngót nghét 6 - 7 tấn thạch tươi giai đoạn một. Để nấu thạch luân phiên, ông Phương mua hàng ngàn lít nước dừa khô chất đống ở góc xưởng. Những chiếc can 30 lít cáu bẩn đựng đầy nước dừa pha giấm đã lên men mùi thum thủm.

Đến màn pha chế phụ gia, ông Phương chỉ đạo toàn bộ công nhân đi múc thạch. Một mình ông "đạo diễn" khâu nấu nướng. Sau khi lửa từ lò nấu đượm hồng, ông cho xả đầy nước vào chiếc bồn nấu hơn 800 lít. Nước bồn nấu chớm sôi, ông tới đống phân chất các loại phân SA, NPK, DP, đường đen hí hoáy cân từng loại cho vào xô nhựa nhỏ.

Cứ một mẻ nấu như vậy ông cân 6kg phân NPK và phân SA, gần nửa kg phân DP và 7kg đường đen. Ông Phương giải thích hồn nhiên: "Phân DP là để cho thạch dừa tăng độ cô đặc lại. Còn SA và NPK sẽ giúp miếng thạch dừa dày lên". Thấy chúng tôi tỏ vẻ ái ngại, ông Phương cười trấn an: "Mấy loại phân này cho phép bỏ mà, đâu có sao!".

Công nhân dùng thuốc tẩy (ClO2) để tẩy trắng thạch dừa thô - Ảnh: Hữu Khoa

Nước dừa lên men dùng để nấu thạch dừa - Ảnh: Chính Thành

Theo quan sát của chúng tôi, đến ngày nấu thạch ông thường nấu 7 - 8 mẻ một đợt. Cứ mỗi mẻ nấu ông Phương cho 11 can nước dừa vào nồi. Số nước còn lại ông hút trực tiếp từ con rạch ngoài xưởng đổ vào với tỉ lệ 40% nước dừa - 60% nước rạch. Ngoài đường nhìn vào thấy khá rõ con rạch ông dùng để lấy nước nối với nhiều nhánh rạch nhỏ chạy khắp tổ nhân dân tự quản 07- 09, ấp Thuận An A.

Những ngày tiếp theo, tiếp xúc nhiều cơ sở nấu thạch khác, chúng tôi ghi nhận công thức "phụ gia" đặc biệt này đều được áp dụng cho hầu hết các cơ sở ở đây. Chiều 16-4, tại cơ sở của bà Út Tan ở tổ 3, ấp 2A, xã Nhơn Thạnh, chúng tôi chứng kiến công đoạn nấu tương tự xưởng nấu của ông Phương.

Tại cơ sở này, anh Toại là công nhân được tin tưởng giao nấu thạch đang hì hục làm một mình. Bên cạnh Toại là đống phân SA, NPK, đường đen chất thành đống cạnh lò nấu. Tới lúc pha chế, không cần cân đong rườm rà, anh Toại chỉ cần lấy những bọc phân to tướng đã được ông chủ để sẵn trong bọc nilông pha chút nước rồi đổ thẳng vào nồi nấu đang sôi ục ục. Trong chốc lát, từ nồi nấu bốc hơi nước mạnh phả vào mắt mũi chúng tôi cay xè.

Nghiêm cấm sử dụng phân bón trong thực phẩm Sử dụng nguồn nước sông không qua xử lý tại cơ sở chế biến là vi phạm các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn thực phẩm (QCVN 01:2009/BYT). Phân bón nói chung và các loại phân như SA, NPK, DP là thức ăn của cây trồng, nên việc đưa phân bón vào chế biến thực phẩm vì bất cứ mục đích gì cũng là việc làm trái phép. Các chất phụ gia, các kim loại nặng trong phân đều có thể là chất độc đối với cơ thể con người một khi vượt quá ngưỡng cho phép, không đào thải được, tích lũy trong cơ thể gây ra các bệnh lý cấp tính, mãn tính hay ung thư. Riêng chlorine dioxide (ClO2) không có trong danh mục các chất phụ gia được phép dùng trong thực phẩm theo Quyết định 3742/2001/QĐ-BYT. Vì vậy việc sử dụng chúng trực tiếp trong chế biến, xử lý thực phẩm là trái phép. Theo cảnh báo của Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa kỳ (FDA) thì người tiêu dùng nếu ăn phải thức ăn có chứa chất tẩy trắng công nghiệp này, tùy theo liều lượng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, bao gồm buồn nôn, mất nước và tiêu chảy nghiêm trọng. ThS BS Nguyễn Thị Huỳnh Mai - phó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP.HCM

Người làm thạch đã nhầm lẫn nghiêm trọng! TS Nguyễn Thị Minh Nguyệt, trưởng bộ môn công nghệ sinh học - Viện Nghiên cứu dầu và cây có dầu thuộc Bộ Công thương, khẳng định: Nông dân đã nhầm lẫn các chất pha chế "phụ gia" khi nấu thạch một cách nghiêm trọng. Chất sunphat amôn (SA) và chất diAmonphotphat (DAP) cho phép sử dụng trong khi nấu thạch không phải là phân bón cho cây trồng như nông dân lầm tưởng. Hai loại phụ gia SA, DAP (người dân gọi là phân DP - PV) là hai loại chất dinh dưỡng vi sinh bổ sung cho quá trình lên men vi khuẩn phát triển trong môi trường hình thành thạch dừa. Chúng có nồng độ tinh khiết (99%) hoàn toàn khác với hai loại phân SA và DAP ngoài thị trường. Việc người làm thạch mua phân bón SA, DAP, NPK về làm chất phụ gia là hoàn toàn không có trong quy trình chế biến thạch. Trong nước dừa cũng có các chất đạm, lân, kali nhưng chúng có nguồn gốc thiên nhiên, giàu protein. Còn các chất hữu cơ đạm, lân, kali trong phân làm phụ gia khi làm thạch có nguồn gốc hóa học. Mục đích sử dụng cho cây trồng. TS Minh Nguyệt cho biết thêm trong quy trình nấu thạch, nước dừa chiếm gần 100%, còn lại là các chất phụ gia như đường cát, chất dinh dưỡng SA, DAP... Không được bỏ nước vào khi nấu thạch vì nước dừa tuy là chất dinh dưỡng nhưng rất loãng. Nếu pha thêm nước sẽ không đủ để lên men thành thạch.

Theo ĐỖ PHI - CHÍNH THÀNH - HỮU KHOA

Tuổi trẻ

Nỗi khổ mề đay khi chuyển mùa Bênh mề đay (con gọi là bệnh dị ứng) có thể gặp ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới, vùng, miền. Ngứa là triệu chứng điển hình nhất của mề đay và làm cho người bệnh rất khó chịu, đặc biệt là trẻ nhỏ Cơ địa nhạy cảm là yếu tổ thuận lợi cho bệnh xuất hiện Nguyên nhân gây nên bệnh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Clip xe khách xoay 180 độ trên đường ở Bình Dương, tông chết một phụ nữ00:23

Tòa án Mỹ chấp thuận hoãn truy tố ông Trump vụ tài liệu mật08:24

Thả lưới bắt cá, ngư dân vô tình 'tóm' được tàu ngầm hạt nhân Mỹ08:13

Nhóm bà Harris lên tiếng về thông tin nợ nần tranh cử08:56

Xe chở rác lao xuống cầu treo Bình Thành, hai người mất tích02:07

Chảo lửa Trung Đông thêm sục sôi09:02

Israel đã phá hủy cơ sở nghiên cứu vũ khí hạt nhân tuyệt mật của Iran?09:14

Tổng thống Biden ra cảnh báo trong cuộc gặp với lãnh đạo Nhật, Hàn Quốc08:13

Lựa chọn bất ngờ của ông Trump14:54

Máy bay Boeing 737-800 bị bắn trên đường băng khi chuẩn bị cất cánh tại Mỹ08:32

Khi Israel thăm dò ông Trump09:58

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Dẫn lưu não thất - ổ bụng điều trị não úng thủy cho bệnh nhi sinh non

20:10:31 22/11/2024

Đến ngày 1/8/2024 (4 ngày sau khi sinh), qua thăm khám, các bác sĩ phát hiện trẻ có tình trạng giãn não thất 2 bên. Tuy nhiên, giai đoạn này trẻ chưa được can thiệp giãn não thất do tình trạng sức khỏe chưa cho phép.

Bệnh gai đen ở người béo phì có chữa được không?

19:16:45 22/11/2024

Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh gai đen. Việc điều trị bệnh thường dựa vào điều trị các nguyên nhân gây bệnh, cụ thể như:

Lộc Bình: Hơn 1.100 người cao tuổi được truyền thông, khám sức khỏe

19:16:42 22/11/2024

Tại các trạm y tế, hơn 1.140 lượt người từ 60 tuổi trở lên trên địa bàn các xã, thị trấn đã được khám, sàng lọc, tư vấn sức khỏe miễn phí gồm: kiểm tra huyết áp; đo loãng xương; siêu âm tổng quát; test đường huyết.

Người lớn chủ quan với bệnh sởi dễ gặp nhiều biến chứng

19:16:38 22/11/2024

Sau khi hết sốt, nếu không được chăm sóc cẩn thận, bệnh nhân có thể bị sốt cao trở lại cùng các triệu chứng như đau đầu, co giật, hoặc hôn mê. Sởi lây qua đường hô hấp, với tốc độ nhanh và dễ bùng phát thành dịch.

'Vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo ở Việt Nam'

18:18:06 22/11/2024

Các quốc gia thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam với nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều về vấn đề nông nghiệp, xuất khẩu thì vấn đề kháng kháng sinh cũng tạo ra gánh nặng cho người dân.

1 phụ nữ suýt tử vong vì ngộ độc thuốc tê khi nhổ răng khôn

18:00:38 22/11/2024

Người nhà bệnh nhân cho biết, trước đó chị M có đến một phòng khám nha tư nhân để nhổ răng khôn. Sau khi chích thuốc tê được 20 phút thì bệnh nhân cảm thấy rất mệt, tức ngực nên được chuyển đến Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc.

Việt Nam có loại gia vị ăn vài lát mỗi ngày cũng có thể ngừa hầu hết các bệnh

09:41:31 22/11/2024

Một nghiên cứu cụ thể cho thấy nghệ có hiệu quả như ibuprofen - một loại thuốc chống viêm đối với những người bị viêm khớp. Nghệ được biết đến với lợi ích chống oxy hóa và chống viêm, có thể hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh.

Phòng ngừa lão thị sớm bằng các bài tập thể dục cho mắt mỗi ngày

09:27:03 22/11/2024

Thói quen dụi mắt có thể gây kích ứng, khiến các mạch máu dưới da bị tổn thương và dẫn đến quầng thâm. Hành động này kéo dài còn có thể gây ra giác mạc hình chóp, hội chứng khô mắt và bong võng mạc.

Coi chừng ngừng tim, đột quỵ khi chạy bộ

08:19:52 22/11/2024

Nâng cao sức khỏe tinh thần và giảm căng thẳng. Lúc này, cơ thể cũng tiết ra các hormone dopamine giúp tinh thần trở nên phấn chấn hơn và cảm thấy hạnh phúc cũng như nâng cao sức khỏe toàn diện.

Cách ăn chay tốt cho sức khỏe tim mạch

08:13:08 22/11/2024

Theo Quỹ Tim mạch và Đột quỵ Canada, chế độ ăn chay có thể giúp giảm huyết áp, cải thiện mức cholesterol, cân nặng khỏe mạnh hơn và ít mắc bệnh đái tháo đường type 2 hơn, tất cả đều có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Cách tập thể dục an toàn khi ở ngoài trời

07:31:27 22/11/2024

Nguyên nhân là do việc vận động làm gia tăng lưu lượng máu đến vỏ não trước trán (phần trước của thùy trán ảnh hưởng đến khả năng giải quyết vấn đề và cảm xúc). Lưu lượng máu được tăng cường trong quá trình tập thể dục, có thể giúp tăng...

Ngộ độc củ ấu tàu do chế biến sai cách

07:28:59 22/11/2024

Hay tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) cũng vừa tiếp nhận 2 bệnh nhân cùng một gia đình vào viện trong tình trạng tụt huyết áp, rối loạn nhịp thất phức tạp do ngộ độc aconitin sau uống 100ml rượu ngâm củ ấu tàu.