Tesla mở ra kỷ nguyên mới của ngành công nghiệp xe hơi
Trong ngành công nghiệp xe hơi, ngày 8/1/2021 là một cơn địa chấn. Vốn hóa của Tesla cao hơn các nhà sản xuất khác gộp lại, chạm mốc kỷ lục 84 tỷ USD.
Dù doanh số Tesla chưa đầy 1% thị phần toàn cầu, trong mắt các nhà đầu tư, ít nhất, họ cũng đáng giá hơn cả một ngành ra đời từ những năm 1880. Sự nổi lên mạnh mẽ và chóng vánh của Tesla đ.ánh dấu kỷ nguyên mới của ngành công nghiệp xe hơi, nhờ cách tiếp cận bằng phần mềm mà đ.ánh bại bí quyết sản xuất cũ kỹ.
Nếu có ai đó không bất ngờ, chỉ có thể là Daimler, công ty mẹ Mercedes-Benz. Daimler từng cứu nguy startup Tesla khi mua 10% cổ phần với giá 50 triệu USD vào tháng 5/2009. Khoản đầu tư đó giúp các kỹ sư Mercedes hiểu được CEO Elon Musk sẵn sàng ra mắt công nghệ không hoàn hảo và liên tục nâng cấp nó, sử dụng phong cách cập nhật không dây trên smartphone, không quá đặt nặng đến lợi nhuận ban đầu.
Các kỹ sư Mercedes giúp Tesla phát triển mẫu sedan hạng sang Model S để đổi lấy việc tiếp cận các gói pin của Tesla. Dù vậy, năm 2014, Daimler quyết định bán cổ phần trong hãng xe điện.
Tesla tiếp tục tiên phong những cách tiếp cận mới trong sản xuất, thiết kế phần mềm và kiến trúc điện tử, giúp họ giới thiệu các sáng tạo nhanh hơn đối thủ và được so sánh với Apple.
Theo ba nguồn tin của Mercedes, vụ hợp tác chớp nhoáng giữa Dailmer và Tesla nhấn mạnh sự xung đột giữa văn hóa mới và cũ: người Đức ám ảnh với kiểm soát và an toàn dài hạn, trong khi người Mỹ lại theo đuổi tư duy cấp tiến và đổi mới nhanh chóng. Chẳng hạn, Mercedes và các hãng xe tên t.uổi khác không thoải mái khi giới thiệu công nghệ xe tự lái một phần nếu chưa qua nhiều năm thử nghiệm.
Trong khi đó, các nhà đầu tư lại yêu thích mô hình của Tesla, ngay cả khi Tesla sẽ đối mặt với hàng loạt mẫu xe điện từ những “ông lớn” cùng ngành khác trong vài năm tới. Họ đặt cược vào ông Musk và Tesla, dù nửa đầu năm 2020, chỉ riêng doanh số Mercedes-Benz là 935.089 xe, còn Tesla chỉ bán được 179.050 xe.
Ngày nay, vốn hóa Tesla đạt 785,69 tỷ USD, còn Daimler là 192,88 tỷ USD.
Xung đột văn hóa
Daimler và Tesla bắt đầu hợp tác sau khi các kỹ sư Mercedes mua một chiếc Tesla Roadster. Họ ấn tượng trước cách đóng gói pin của Tesla, vì vậy sắp xếp một chuyến thăm Silicon Valley để gặp ông Musk vào tháng 1/2009 và đặt hàng 1.000 bộ pin.
Video đang HOT
Việc hợp tác được mở rộng. Tại buổi họp báo chung tại bảo tàng Mercedes-Benz tháng 5/2009, Tesla cho biết quan hệ sẽ giúp đẩy nhanh quá trình sản xuất Tesla Model S. Về phần mình, Mercedes muốn dùng pin của Tesla cho phiên bản chạy điện của mẫu xe B-Class. Tesla Model S lăn bánh năm 2012, còn B-Class phiên bản chạy điện xuất hiện tại các showroom muộn hơn hai năm.
Dù dùng pin do Tesla cung ứng, quãng đường di chuyển của xe Mercedes-Benz lại ngắn hơn do các kỹ sư Daimler cấu hình lại chiếc xe để giải quyết những lo ngại về sự xuống cấp của pin trong dài hạn và nguy cơ quá nhiệt.
Các kỹ sư người Đức phát hiện kỹ sư Tesla chưa hoàn thành các bài kiểm tra áp lực dài hạn với pin của mình. Do đó, họ phải thiết lập chương trình kiểm tra riêng.
Trước khi sản xuất một chiếc xe mới, kỹ sư Daimler sẽ giao bản thiết kế đặt ra các đặc tính của từng linh kiện cho nhà cung ứng. Họ không thể thực hiện thay đổi đáng kể một khi chốt thiết kế. Theo một kỹ sư, đây là cách bảo đảm lợi nhuận trong quá trình sản xuất số lượng lớn. Tesla không quá quan tâm tới vấn đề này.
Các kỹ sư Daimler gợi ý gầm Model S cần gia cố lại để ngăn những mảnh vụn trên đường làm thủng bộ pin. Để dập tắt những nghi ngờ về an toàn sau một loạt vụ cháy pin, Tesla đã nâng độ cao xe, cập nhật phần mềm xe và vài tháng sau, vào tháng 3/2014, bổ sung tấm khiên thứ ba cho các xe Model S mới và trang bị thêm cho những xe đã sản xuất.
Ông Musk đưa ra thay đổi nhanh chóng nhờ khả năng “đốt t.iền” của Tesla trong quá trình phát triển. Ngược lại, tại Mercedes, những điều chỉnh như vậy mất 3 năm là ít nhất.
Model S bán chạy hơn Mercedes-Benz S-Class tại Mỹ vào tháng 5/2013 và trên thị trường toàn cầu vào năm 2017.
Elon Musk: Sáng tạo hoặc ra đi
Sự tập trung không ngừng nghỉ vào đổi mới của ông Musk phần nào giải thích vì sao ông có thể đột phá thế giới xe hơi truyền thống. Trong cuộc phỏng vấn năm 2020, nhân viên đặt câu hỏi cho ông về tầm quan trọng của đổi mới.
Khi đó, ông trả lời: “Chúng ta chắc chắn cần những người tạo ra sự đổi mới cho kỹ thuật bậc cao. Cơ cấu khuyến khích được thiết lập để trao thưởng cho những sáng tạo như vây. Không phải sai lầm mà chính là không cố gắng đổi mới sẽ đi cùng với hình phạt lớn. Bạn sẽ bị sa thải”.
Các nhà sản xuất xe hơi nổi tiếng đang cố gắng bắt kịp Tesla, thiết kế hệ điều hành riêng và phát triể xe điện. Từ góc độ của nhà đầu tư, họ sẽ mất hàng tỷ USD chi phí tái cơ cấu khi chuyển đổi dây chuyền sản xuất và nhà máy để rời xa công nghệ đốt trong truyền thống.
Nhà đầu tư đặt cược vào khả năng mở rộng quy mô sản xuất của Tesla, tương tự họ từng ủng hộ Toyota Motor, công ty định nghĩa lại ngành công nghiệp ô tô nhờ làm chủ “sản x.uất t.inh gọn” chất lượng, hiệu quả cao.
Giá trị vốn hóa của Toyota vượt người dẫn đầu General Motors vào năm 1996 nhưng đến năm 2008 mới bán được nhiều xe hơn đối thủ.
Gã khổng lồ Nhật Bản này cũng vun đắp quan hệ với Tesla. Startup Mỹ đã giúp họ thiết kế mẫu xe thể thao RAV4 chạy điện trong thương vụ năm 2010. Toyota ấn tượng với tốc độ đưa ra thiết kế mới của Tesla nhưng cuối cùng quyết định phương pháp của startup không phù hợp với quy trình sản xuất số lượng lớn, nơi Toyota tuân t.hủ t.iêu chuẩn chất lượng và độ bền sản phẩm nghiêm ngặt.
Theo Toyota, dự án liên quan đến hợp tác phát triển xe điện, linh kiện và hệ thống sản xuất. Công ty đạt được các mục tiêu mà dự án đề ra và kết thúc vào tháng 10/2014 sau khi Tesla giao gần 2.500 hệ thống truyền động điện trong 3 năm.
Năm 2015, bê bối gian lận khí thải của Volkswagen nổ ra, gây phản ứng dữ dội trên toàn cầu và buộc các hãng phải tăng cường đầu tư vào xe điện. Một giám đốc Dailmer thừa nhận, “Tesla đang dẫn dầu. Hãy xem họ có thể mở rộng quy mô hay không”.
Tesla cùng ông chủ Elon Musk đã thay đổi ngành công nghiệp tồn tại hơn một thế kỷ chỉ trong vòng 17 năm. Các nhà sản xuất truyền thống chưa được chuẩn bị để cạnh tranh trong thế giới xoay quanh phần mềm như ngày nay. Không giống như Tesla, họ có quy mô lớn, quan liêu, chậm chạp hồi đáp khách hàng, phụ thuộc vào khách hàng để tăng trưởng và khác biệt về văn hóa so với một công ty phần mềm. Tốc độ đổi mới của Tesla trên thị trường xe hơi cao cấp giống với Apple, Google hay Amazon. Giá trị vốn hóa tăng vọt là dấu hiệu rõ ràng cho thấy tất cả các hãng xe sẽ cần phát triển mô hình kinh doanh sáng tạo hơn nếu muốn tồn tại.
Giá xe ôtô điện sẽ tăng mạnh vì niken và căng thẳng Nga - Ukraine
Những lo ngại về nguồn cung do chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine gây ra đã khiến nguồn niken khan hiếm. Điều này cũng khiến giá xe ôtô điện tăng.
Đầu tư mạnh vào xe ôtô chạy điện hiện đang là xu hướng chung của ngành công nghiệp xe hơi thế giới. Từ các hãng xe bình dân cho đến hạng sang, tất cả đều "đánh cược" vào ôtô điện. Ấy thế nhưng, cuộc xung đột Nga - Ukraine lại mang đến một thử thách không nhỏ cho các hãng xe trên hành trình đẩy mạnh ô tô điện.
Theo tờ Bloomberg, những lo ngại về nguồn cung do chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine gây ra đã khiến giá niken tăng cao đến mức chưa từng có t.iền lệ. Vào sáng ngày 8/3/2022, giá niken đã tăng 250% lên 100.000 USD/tấn khiến sàn giao dịch kim loại London (Anh) phải đình chỉ giao dịch niken. Đây vốn là kim loại rất quan trọng trong việc chế tạo pin của ôtô điện.
Giá niken tăng đột biến vì căng thẳng Nga - Ukraine.
Theo dự đoán của các chuyên gia phân tích, giá niken sẽ giảm xuống so với mức cao không tưởng hiện tại. Tuy nhiên, tin buồn là giá niken có thể sẽ vẫn giữ ở mức cao khiến các hãng ôtô phải đội thêm chi phí.
"Nói về chi phí thì niken là bộ phận tốn kém nhất", ông Sam Abuelsamid, chuyên gia phân tích đến từ công ty Guidehouse Insights, cho biết. "Do đó, bất kỳ thay đổi nào cũng sẽ dẫn đến những tác động lớn".
Theo BloombergNEF, một cụm pin 100 kWh của ôtô điện cần khoảng 66 kg niken. Trong năm ngoái, giá niken trung bình rơi vào khoảng 18.500 USD/tấn. Điều này đồng nghĩa với việc số niken trong một cụm pin 100 kWh sẽ trị giá khoảng 1.200 USD. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, các nhà sản xuất sẽ phải chi khoảng 3.100 USD cho niken để sản xuất một cụm pin 100 kWh, cao gấp đôi so với mức trung bình của năm ngoái. Điều này có thể khiến giá của mỗi chiếc ô tô điện tăng hàng trăm USD. Tesla là một ví dụ điển hình.
Ngay khi giá niken tăng vọt, hãng Tesla đã lập tức điều chỉnh giá của 2 mẫu xe Model 3 Long Range và Model Y Long Range thêm 1.000 USD. Trong khi đó, các phiên bản có phạm vi di chuyển thấp hơn của 2 mẫu xe này vẫn giữ nguyên giá bán. Như vậy, hiện giá xe Tesla Model 3 Long Range tại Mỹ khởi điểm từ 51.990 USD và con số tương ứng của Model Y Long Range là 59.990 USD.
Hãng Tesla điều chỉnh giá ôtô điện rằng các hãng xe có thể tránh được tình trạng giá niken tăng cao trong một thời gian nhờ hợp đồng cung cấp dài hạn. Tuy nhiên, nếu giá niken không có dấu hiệu "hạ nhiệt" thì các hãng ôtô sẽ phải trả thêm t.iền.
Theo một số nguồn tin, các nhà sản xuất ôtô có thể tìm kiếm nguồn cung niken mới từ Indonesia. Trong khi đó, niken sản xuất tại Nga sẽ được bán cho Trung Quốc và những quốc gia không áp dụng lệnh trừng phạt hay tẩy chay. Tuy nhiên, theo ông William Adams, giám đốc mảng nghiên cứu kim loại và pin của công ty Fastmarkets ở London, Anh, giá niken sẽ dao động trong khoảng từ 20.000 - 25.000 USD/tấn trong năm nay và giữ mức trung bình 22.000 USD.
Ngành công nghiệp ôtô điện hiện đang phải tranh giành để đảm bảo nguồn cung cho các kim loại dùng để sản xuất pin nhằm đáp ứng nhu cầu tăng cao của người tiêu dùng. Trong vài năm gần đây, Elon Musk, CEO của hãng Tesla, đã chỉ ra rằng nguy cơ thiếu hụt niken là một trong những lo ngại lớn nhất của ông. Giá niken leo thang đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất ô tô sẽ phải tăng cường nỗ lực để tìm kiếm giải pháp hoặc nguồn cung thay thế.
Trong năm ngoái, Tsingshan Holding Group - một công ty khai mỏ lớn của Trung Quốc - đã tìm ra cách sản xuất niken dùng cho pin từ quặng nghèo. Cũng trong năm 2021, nhà sản xuất niken lớn nhất thế giới này đã bắt đầu vận chuyển những lô niken nhám đầu tiên của mình cho khách hàng. Theo đ.ánh giá của các chuyên gia phân tích, phương thức sản xuất niken mới của Tsingshan có thể mở ra nguồn cung lớn cho ôtô điện từ các mỏ quặng nghèo.
Hiện tại, sản lượng niken nhám của Tsingshan vẫn còn hạn chế. Tại nhà máy của Tsingshan ở Indonesia, hiện có 3 dây chuyền sản xuất niken nhám với sản lượng khoảng 3.000 tấn mỗi tháng. Nếu các nhà sản xuất gang thỏi chứa niken khác cũng làm theo Tsingshan thì nguồn cung niken dùng cho pin ô tô điện có thể tăng lên.
Thương hiệu xe điện nào được tìm kiếm nhiều nhất thế giới ngoài Tesla? Không có gì phải bàn cãi về độ nổi tiếng của Tesla, nhưng ngoài Tesla, bạn có biết thương hiệu xe điện nào đang được tìm kiếm nhiều nhất thế giới không? Với độ phủ dày đặc trên các phương tiện truyền thông và lượng fan đông đảo, không có gì ngạc nhiên khi Tesla hiện là thương hiệu xe điện được tìm...
