Tên lửa ATACMS của Mỹ viện trợ cho Ukraine tàn phá sâu phòng tuyến Nga
Một loạt cuộc tấn công gây thiệt hại của Ukraine nhằm vào các mục tiêu của Nga trong những tuần gần đây là do Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS) do Mỹ tài trợ.
Tên lửa được phóng từ Hệ thống Tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Newsweek của Mỹ ngày 26/5, Ukraine đang sử dụng tên lửa tầm xa nhằm vào các mục tiêu của Nga ở xa chiến tuyến hiện tại, thường xuyên sử dụng vũ khí mới được viện trợ từ Mỹ để tấn công lực lượng, hệ thống phòng không, máy bay và tàu chiến của Moskva.
Các nguồn tin của Ukraine và Nga, cũng như các nhà phân tích nguồn mở, cho rằng một loạt cuộc tấn công gây thiệt hại của Ukraine nhằm vào các mục tiêu của Nga trong những tuần gần đây là do Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS) do Mỹ tài trợ.
ATACMS từ lâu đã nằm ở vị trí hàng đầu trong danh sách kêu gọi viện trợ từ phương Tây của Ukraine, nhằm giúp quân đội nước này có đủ hỏa lực (sức mạnh và tầm b.ắn) để tấn công các tài sản có giá trị cao của Nga ở phía sau chiến tuyến.
Ukraine đã lần đầu tiên sử dụng ATACMS vào tháng 10/2023, với một biến thể của hệ thống tên lửa này để tấn công hai căn cứ quân sự của Nga, làm hư hại một số máy bay trực thăng. Cuối tháng 4 vừa qua, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cho phép gửi “một số lượng đáng kể tên lửa ATACMS” tới Ukraine. Chúng là một phần của gói viện trợ trị giá 300 triệu USD được công bố vào giữa tháng 3/2024 và đã đến Ukraine để triển khai bên trong biên giới nước này, ông Sullivan cho biết.
Các tên lửa ATACMS được cung cấp gần đây có tầm b.ắn xa hơn, có khả năng tấn công sâu hơn vào các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát. Trong khi lực lượng của Moskva đang đạt được một số bước tiến ở trên bộ, Ukraine lại tập trung tấn công các mục tiêu như máy bay phản lực và trung tâm chỉ huy nằm sâu phía sau chiến tuyến, thường là ở Crimea.
Các đồng minh phương Tây của Ukraine đã cảnh báo Kiev rằng vũ khí của họ chỉ được sử dụng trong lãnh thổ tranh chấp, thay vì các khu vực được quốc tế công nhận là một phần của Nga. Moskva đã sáp nhập Crimea một thập kỷ trước và Kiev tuyên bố sẽ giành lại quyền kiểm soát vùng lãnh thổ này.
Cuối tuần trước, tờ Wall Street Journal dẫn lời một quan chức quốc phòng Ukraine cho biết, Kiev đã tấn công một trung tâm liên lạc quân sự của Nga phục vụ lực lượng phòng không nước này ở Alushta phía nam Crimea bằng ATACMS.
Video đang HOT
Một số cuộc tấn công khác trên bán đảo Crimea cũng được cho là do ATACMS thực hiện. Vào tháng 4 năm nay, Kiev ban đầu sử dụng ATACMS tầm xa hơn để tấn công một căn cứ không quân ở Crimea, nơi có một số bệ phóng tên lửa và radar tạo thành các hệ thống phòng không tiên tiến.
Ngoài ra, hình ảnh vệ tinh được chia sẻ rộng rãi trên mạng dường như cũng cho thấy hậu quả của cuộc tấn công bằng ATACMS của Ukraine vào sân bay Belbek ngay bên ngoài thành phố cảng Sevastopol của Crimea. Hình ảnh cho thấy Ukraine đã thành công trong việc làm hư hại hoặc phá hủy một số máy bay Nga.
Quân đội Ukraine cuối tuần trước cho biết họ đã tấn công một tàu quét mìn của Nga ở Sevastopol và tiếp đó là tàu hộ tống trang bị tên lửa Tsiklon của Moskva cũng bị tấn công. Việc Ukraine sử dụng ATACMS để nhắm mục tiêu vào Sevastopol tiếp tục nổi lên sau khi hãng tin độc lập Astra của Nga đưa tin rằng ba trong số tên lửa này đã xuyên thủng hệ thống phòng không của Nga xung quanh Tsiklon.
Mới đây, các nhà phân tích cho biết Ukraine đã phá hủy 4 bệ phóng tên lửa và một trạm radar của lực lượng Nga tại khu vực do Moskva kiểm soát ở vùng Donetsk phía đông Ukraine. Các nguồn tin của Nga và Ukraine cũng xác nhận một cuộc tấn công nhằm vào khu huấn luyện quân sự của Nga ở khu vực Luhansk là do ATACMS.
Ukraine có lợi thế ra sao sau khi nhận được tên lửa ATACMS của Mỹ?
Sau khi Ukraine nhận được ATACMS, ông Dan Rice, cựu sĩ quan pháo binh của quân đội Mỹ, nói với trang Business Insider: "Điều này sẽ khiến Nga phải thay đổi rất nhiều chiến lược và chiến thuật".
Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Bình luận trên được đưa ra sau khi có thông tin Mỹ đã gửi Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) cho Ukraine.
Tờ Business Insider ngày 25/4 dẫn lời ông Rice nhận định rằng, Ukraine có thể dùng Hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao (HIMARS) và Hệ thống tên lửa phóng loạt M270 hiện có để phóng ATACMS, nhưng cũng có thể dùng các biến thể ATACMS khác nhau để tấn công các mục tiêu khác nhau.
Ukraine có thể dùng các biến thể cụm, còn được gọi là vũ khí khu vực, để tấn công các nơi tập trung quân lớn trên mặt đất hoặc trong chiến hào, đồng thời phá hủy nhiên liệu, đạn dược và xe bọc thép ở khu vực lân cận.
Mặt khác, Ukraine cũng có thể dùng các đầu đạn đơn nhất để tấn công các mục tiêu như cầu cống, trụ sở chỉ huy và kiểm soát, kho tiếp tế hoặc boongke vì tên lửa loại này tạo ra một vụ nổ lớn thay vì phân tán bom, đạn con trên một khu vực rộng hơn.
Ông Rice nhận định: "Kết hợp như vậy sẽ khiến những bệ phóng HIMARS trở nên nguy hiểm hơn và gây thêm áp lực lên Nga ở tất cả các khu vực trong phạm vi 300 km tính từ t.iền tuyến".
Cho dù Mỹ gửi loại nào thì sự xuất hiện của ATACMS có thể sẽ buộc Nga phải thay đổi chiến lược và chiến thuật. Các chuyên gia trước đây đ.ánh giá rằng giới lãnh đạo quân sự Nga sẽ phải cân bằng giữa bảo vệ và di dời các tài sản dễ bị tổn thương nằm trong tầm b.ắn của tên lửa mà không thực sự làm giảm giá trị chiến đấu của các vũ khí này.
Ông Rice cho rằng khi Ukraine có nhiều ATACMS hơn thì nước này có thể buộc Nga phải đẩy các kho tiếp tế, các sở chỉ huy và kiểm soát cũng như trực thăng tấn công ra xa t.iền tuyến hơn. Ông nói thêm rằng bằng cách này, Ukraine sẽ gây khó khăn cho Nga trong việc tiến hành chiến tranh chống lực lượng của Kiev.
Việc thông qua nguồn tài trợ bổ sung cho Ukraine trong tuần này diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với lực lượng của Ukraine khi họ đang phải đối mặt với viễn cảnh ngày càng nghiệt ngã trên chiến trường do cạn đạn pháo và đạn phòng không.
Trước đó, theo đài RT, Mỹ đã bí mật gửi cho Ukraine một số lượng tên lửa ATACMS tầm xa vào tháng trước. Thông tin trên do nhiều tờ báo của Mỹ đưa tin ngày 24/4, dẫn lời một quan chức chính phủ Mỹ giấu tên.
ATACMS có tầm b.ắn lên tới 300 km, đã được đưa vào gói viện trợ quân sự trị giá 300 triệu USD và được Tổng thống Joe Biden phê duyệt vào ngày 12/3.
Phát biểu với điều kiện giấu tên, nguồn tin trên cho biết Ukraine đã sử dụng tên lửa này lần đầu tiên vào ngày 17/4, nhằm vào một sân bay của Nga cách t.iền tuyến khoảng 165 km.
Sáng 17/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết lực lượng nước này đã tấn công căn cứ không quân Dzhankoy của Nga ở Crimea. Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về tuyên bố này.
Tổng thống Zelensky từ lâu đã kêu gọi các nước gửi tên lửa tầm xa hơn. Lầu Năm Góc ban đầu phản đối nhưng đã thay đổi quyết định sau khi Nga sử dụng tên lửa đạn đạo được cho là do Triều Tiên cung cấp và bắt đầu tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.
Quan chức này nói: "Chúng tôi đã cảnh báo Nga về những điều đó. Họ đã nối lại các cuộc tấn công hạ tầng năng lượng".
Quan chức này cho biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nghe theo lời khuyên của Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Ngoại trưởng Antony Blinken và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Charles Q Brown và gửi tên lửa tầm xa cho Ukraine.
ATACMS được mua từ Lockheed Martin thay vì lấy từ kho dự trữ của Lầu Năm Góc và được thanh toán bằng khoản tiết kiệm được từ một số hợp đồng quân sự đã được giao với giá thấp hơn giá thầu ban đầu.
Theo quan chức này, Tổng thống Biden đã chỉ thị cho các trợ lý đưa ATACMS vào gói hàng nhưng phải giữ bí mật để bảo vệ an ninh cho các hoạt động và đảm bảo yếu tố bất ngờ của Ukraine.
Ngày 24/4, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel xác nhận Washington đã chuyển giao cho Kiev các ATACMS tầm xa để sử dụng trong lãnh thổ Ukraine.
Ukraine lần đầu tiên nhận được tên lửa ATACMS tầm trung vào tháng 9 năm ngoái. Tuy nhiên, quân đội Nga nhanh chóng b.ắn hạ các tên lửa này, ngăn cản kế hoạch của Tổng thống Zelensky nhằm làm hư hỏng hoặc phá hủy Cầu Crimea.
Tổng thống Nga Vladimir Putin nói vào tháng 10/2023: "Đây lại là một sai lầm khác của Mỹ". Theo ông Putin, nếu Mỹ không gửi tên lửa này thì sau này họ có thể tuyên bố rằng họ đã ngăn ngừa những thương vong không cần thiết.
Theo ông Putin, khi Nga nâng cấp hệ thống phòng không để đ.ánh chặn ATACMS, sự xuất hiện của tên lửa này sẽ không có tác động lớn đến hoạt động chiến đấu và sẽ chỉ ảnh hưởng tới Ukraine lâu hơn. Ông nói: "Đó là lý do tại sao đó là một sai lầm".
Báo Mỹ chỉ ra nơi Belarus khả năng lưu trữ vũ khí hạt nhân của Nga Nguồn tin trên cho rằng cơ sở lưu trữ vũ khí hạt nhân của Nga nằm cách biên giới Ukraine khoảng 180 km về phía bắc. Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko trong cuộc gặp ở Moskva ngày 11/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN Theo tờ New York Times (Mỹ) ngày 10/5, việc xây dựng cơ sở lưu trữ vũ...
