Tàu sân bay Mỹ diễn tập gần biển Đông

Philippines chuẩn bị các phương án hành động sau khi có phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực.

Báo New York Times đưa tin hải quân Mỹ đã điều động hai tàu sân bay USS John C. Stennis và USS Ronald Reagan cùng nhiều tàu hộ tống đến diễn tập quân sự tại vùng biển phía tây Thái Bình Dương hôm 19-6.

Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ thông báo vị trí diễn tập thuộc bờ biển phía đông của Philippines gần biển Đông. Tham gia diễn tập có 12.000 thủy thủ, 140 máy bay và sáu tàu chiến.

Phó đô đốc John D. Alexander thông báo: “Chúng tôi phải tận dụng cơ hội này để thực tập các kỹ thuật tác chiến cần cho các chiến dịch hàng hải hiện đại”.

Báo New York Times dẫn nguồn từ một quan chức Mỹ (giấu tên) cho biết trước nay chưa từng xảy ra một cuộc diễn tập như thế.

Thông cáo của hạm đội Thái Bình Dương khẳng định: “Với tư cách là một quốc gia Thái Bình Dương và là thủ lĩnh khu vực Thái Bình Dương, Mỹ có quyền lợi quốc gia trong việc duy trì an ninh, thịnh vượng và giải pháp hòa bình cho các xung đột, hoạt động thương mại không bị cản trở, tôn trọng tự do hàng hải và hàng không trên toàn khu vực Ấn Độ Dương và châu Á-Thái Bình Dương”.

Tàu sân bay USS John C. Stennis. Ảnh: HẢI QUÂN MỸ

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Philippines Peter Galvez tuyên bố cuộc diễn tập đã chứng minh Mỹ kiên quyết trong việc thực hiện cam kết bảo vệ Philippines.

Trước đó, tàu sân bay USS John C. Stennis đã tham gia cuộc tập trận Mỹ-Ấn Độ-Nhật ở Tây Thái Bình Dương và biển Đông.

Báo New York Times nhận định cuộc diễn tập của hai tàu sân bay Mỹ nhằm khẳng định sức mạnh trước khi Tòa Trọng tài thường trực công bố phán quyết về vụ Philippines kiện “đường chín đoạn” của Trung Quốc (TQ).

Trong khi đó, báo Wall Street Journal đã đăng bài viết ghi nhận TQ đang tìm cách tranh thủ các nước nhỏ để phản đối phán quyết trọng tài.

Theo báo, TQ khoe khoang có 60 quốc gia ủng hộ TQ phản đối phán quyết trọng tài, ví dụ như vương quốc Lesotho (châu Phi). Tuy nhiên, thực sự chỉ có tám nước ủng hộ TQ.

Báo đưa tin TQ không công bố danh sách chính thức nhưng hồi tháng 5, Bộ Ngoại giao TQ tuyên bố có tổng cộng hơn 40 quốc gia ủng hộ Bắc Kinh. Vào tuần trước, báo chí TQ khẳng định con số này đã tăng lên 60 nước.

Có năm nước đã chính thức lên tiếng phủ nhận ủng hộ Bắc Kinh, trong đó có hai nước thành viên Liên minh châu Âu là Ba Lan và Slovenia.

Nga là cường quốc duy nhất trong danh sách 60 nước TQ khoe đã ủng hộ TQ.

Thật ra Nga chỉ đồng ý không quốc tế hóa tranh chấp ở biển Đông chứ không bày tỏ ủng hộ Bắc Kinh phản đối phán quyết trọng tài.

Từ danh sách các nước nhỏ ủng hộ TQ, Bắc Kinh bị cho là quốc tế hóa vụ tranh chấp.

TS Euan Graham ở Viện Nghiên cứu Lowy (Úc) nói: “Điều này giống như một liên minh lập lờ, hoặc đơn giản là không biết sự việc”.

Báo Wall Street Journal nhận định điều này cho thấy Bắc Kinh đang lo ngại phán quyết trọng tài khiến họ bị cô lập.

Báo Manila Bulletin (Philippines) đưa tin Bộ Ngoại giao Philippines đang chuẩn bị các phương án hành động để chính phủ mới của Tổng thống đắc cử Rodrigo Duterte có thể thực hiện ngay sau khi có phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực. Dự kiến Tòa Trọng tài thường trực sẽ công bố phán quyết không trễ hơn ngày 7-7 tới. Bộ Ngoại giao Philippines đã thành lập một tổ hoạch định chiến lược nhằm xử lý các vấn đề sau khi có phán quyết trọng tài. Tổ này do Thứ trưởng Ngoại giao Dennis Lepana đứng đầu, họp hằng ngày tại Bộ Ngoại giao. Ngoài biển Đông, tổ này cũng phụ trách điều phối với ủy ban quá độ về chính sách ngoại giao của chính phủ mãn nhiệm. Tổ đang tìm người phụ trách đàm phán với TQ sau khi có phán quyết trọng tài.

KHÔI VIỆT – TNL

Theo NTD