Tàu sân bay mới của Trung Quốc chính thức hoạt động giữa cạnh tranh với Mỹ

Phúc Kiến – tàu sân bay mới nhất và mạnh nhất của Trung Quốc – đã chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu bước tiến quan trọng của Bắc Kinh trong cuộc cạnh tranh giành ưu thế hải quân với Mỹ.

Theo Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), Chủ tịch Tập Cận Bình đã dự lễ biên chế tàu Phúc Kiến tại một cảng quân sự ở Tam Á, đảo Hải Nam chiều 5/11.

Phúc Kiến là tàu sân bay thứ ba và tiên tiến nhất của Trung Quốc, được trang bị hệ thống máy phóng điện từ (EMALS) có khả năng phóng ba loại máy bay. Công nghệ EMALS cho phép máy bay cất cánh với tải trọng vũ khí và nhiên liệu lớn hơn, qua đó mở rộng tầm tấn công.

Hiện USS Gerald R. Ford là tàu sân bay duy nhất của Mỹ và trên thế giới được trang bị EMALS. Đây cũng là tàu sân bay mới nhất của Washington, với hệ thống máy phóng được lắp đặt từ mùa xuân năm 2022.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết việc áp dụng EMALS trên tàu Phúc Kiến là “sáng kiến chỉ đạo” của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Hơn 2.000 sĩ quan hải quân và nhân viên đóng tàu đã tham dự lễ đưa Phúc Kiến vào hoạt động. Sau nghi thức thượng cờ, ông Tập Cận Bình đã thị sát nhiều hạng mục trên tàu, trong đó có nhà ăn và khu vực máy phóng, nơi ông nhấn thử nút vận hành.

CCTV cho biết ba vị trí máy phóng được “trưng bày nổi bật” trên boong, cùng sự xuất hiện của các mẫu máy bay J-35, J-15T và KJ-600. Tàu sân bay Sơn Đông – tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc – cũng được bố trí neo đậu gần đó, tạo hiệu ứng phô diễn sức mạnh hải quân.

Tàu Phúc Kiến được hạ thủy năm 2022 và bắt đầu chạy thử trên biển vào năm 2024. Việc tàu chính thức vào biên chế được coi là cột mốc đáng chú ý trong chiến lược hiện đại hóa quân đội mà Bắc Kinh theo đuổi nhiều năm qua, đặc biệt là mục tiêu mở rộng hạm đội hải quân.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, tin tức về lễ biên chế đã nhanh chóng trở thành chủ đề thịnh hành, với hashtag “Tàu sân bay trang bị máy phóng điện từ đầu tiên của Trung Quốc đi vào hoạt động” thu hút hơn 10 triệu lượt xem chỉ trong một giờ.

Trung Quốc hiện sở hữu lực lượng hải quân lớn nhất thế giới tính theo số lượng tàu và đang liên tục hạ thủy các chiến hạm công nghệ cao với tốc độ nhanh. Tuy nhiên, Mỹ vẫn vượt trội về công nghệ và sở hữu số lượng tàu sân bay lớn hơn đáng kể.

Ngoài ra, năng lượng hạt nhân là lợi thế then chốt của các tàu sân bay Mỹ, cho phép hoạt động lâu dài mà không cần tiếp nhiên liệu. Trong khi đó, tàu Phúc Kiến dùng nhiên liệu thông thường và phải ghé cảng hoặc được tiếp dầu trên biển.

Dù được trang bị EMALS, hai cựu sĩ quan tàu sân bay Mỹ nói với CNN tháng trước rằng hoạt động không quân của Phúc Kiến có thể chỉ đạt khoảng 60% công suất của một tàu sân bay 50 năm tuổi của Hải quân Mỹ, do hạn chế về cấu hình boong.

Phúc Kiến cũng là tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc không sử dụng đường dốc cất cánh kiểu “nhảy cầu” như Liêu Ninh và Sơn Đông. Với lượng giãn nước 80.000 tấn, nó tiến gần nhất về quy mô so với tàu sân bay lớp Nimitz (97.000 tấn) của Hải quân Mỹ.

Bắc Kinh hiện đang đóng một tàu sân bay mới, Type 004, được kỳ vọng sẽ vừa sử dụng EMALS vừa chạy bằng năng lượng hạt nhân.