Tàu hải quân Mỹ đã làm gì khi tuần tra gần Trường Sa?

Tàu khu trục Lassen của Hải quân Mỹ đã cố tránh diễn tập quân sự hay có hành động khiêu khích khi tuần tra ở Biển Đông ngày 27.10 qua, xung quanh đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng phi pháp.

Chỉ huy tàu USS Lassen, Robert C. Francis (trái) nói chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt của Mỹ ở phía nam Biển Đông ngày 5.11, phía trước là tàu khu trục USS Lassen – Ảnh: Reuters

Một quan chức của Mỹ cho biết như thế khi kể lại hoạt động của tàu chiến USS Lassen của Hải quân Mỹ tuần tra ngày 27.10 sát khu vực gần đảo Xu Bi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi đang bị Trung Quốc chiếm đóng và xây đảo nhân tạo phi pháp, Reuters cho hay ngày 6.11.

“Chúng tôi muốn khẳng định quyền của mình theo luật pháp quốc tế, nhưng không đến mức có thể &’chọc giận’ Trung Quốc hoặc có những hành động không cần thiết đe dọa leo thang mối căng thẳng”, quan chức không muốn nêu tên kể lại với Reuters.

Theo quan chức Mỹ, tàu khu trục USS Lassen đã tắt hết radar khi tiến vào khu vực Đá Xu Bi và tránh gây hấn vào thời điểm đó, kể cả trực thăng không cất cánh và ngưng các hoạt động diễn tập.

Nhiều chuyên gia cho rằng hành động quá thận trọng này của Mỹ thực tế có thể tạo cho Trung Quốc cơ hội củng cố thêm đòi hỏi chủ quyền phi lý của mình ở các đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa, thay vào đó hải quân Mỹ có thể tuần tra bình thường như quyền tự do hàng hải mà Washington tuyên bố.

Tuy nhiên, quan chức của Mỹ không đồng tình. “Quyền tự do hàng hải không có nghĩa gây căng thẳng thêm tình hình”, ông này phản biện.

Tuy vậy, Chỉ huy tàu USS Lassen, ông Robert C. Francis Jr, nói với các nhà báo hôm 5.11 rằng tàu khu trục của ông đã tiến vào cách đảo nhân tạo chỉ 6 đến 7 hải lý (11 – 13 km).

Khác với quan chức trên, Chỉ huy Francis nói rằng radar của tàu hoạt động bình thường khi vào khu vực gần đảo nhân tạo, nhưng ông không cho trực thăng hoạt động. Ông gọi việc vào khu vực gần đảo nhân tạo là tuần tra và là hoạt động “di chuyển vô hại”, quyền mà theo công ước hàng hải quốc tế tàu nước ngoài được phép đi ngang một cách vô hại qua vùng biển của nước khác.

Chỉ huy tàu cũng cho biết trong vòng 10 ngày trước và sau khi tàu Lassen tiến sát đảo nhân tạo ở Biển Đông, một tàu khu trục lớp Lữ Dương I của Trung Quốc bám theo tàu Lassen như hình với bóng, và 2 bên thường xuyên trao đổi điện đàm. Khi tàu Mỹ vào sát đảo nhân tạo, tàu chiến Trung Quốc phát tín hiệu “Tàu Mỹ đang đi vào vùng nước của Trung Quốc, các anh có ý định gì?” (?) và tàu Lassen trả lời đang di chuyển trong vùng biển quốc tế, và có ý định đi ngang đảo nhân tạo.

Theo hải quân Mỹ, các tàu chiến của Trung Quốc đã tỏ ra chuyên nghiệp khi đi theo tàu USS Lassen nhưng giữ khoảng cách an toàn. Nhưng có những tàu “dân sự” chạy nghênh ngang và còn cắt ngang ngang mũi tàu USS Lassen nhưng ở khoảng cách an toàn.

Khi rời khỏi khu vực đảo nhân tạo, các tàu Trung Quốc còn nhắn tin chúc tàu Mỹ một chuyến đi dễ chịu và hy vọng gặp lại, theo chỉ huy tàu Lassen.

Chỉ huy Francis cũng cho hay tàu Lassen thường tuần tra trên Biển Đông gần Trường Sa nhiều tháng nay, và đều “được” tàu Trung Quốc bám theo.

Minh Quang

Theo Thanhnien