Tát đìa bắt cá đồng ăn Tết, nướng trui thơm lừng khắp xóm
Khi con nước lũ theo chín nhánh sông trôi về biển cả cũng là lúc các loài cá hùa nhau tìm chỗ trú ở các đìa nước giữa đồng. Người dân quê khi ấy cũng chuẩn bị bước vào mùa tát đìa nhưng hào hứng nhất là những ngày cuối năm khi những con cá đủ lớn, đủ ngon để trở thành “nỗi nhớ” của quê hương.
Ký ức tát đìa
Nói về tát đìa, bất cứ ai lớn lên ở làng quê đều ít nhất một lần được thấy trong đời. Bởi, nó gắn chặt với cuộc sống người dân châu thổ như cái hẹn muôn đời và cũng là “đặc ân” từ mùa nước nổi.
Niềm vui với chiến lợi phẩm…
Tuy nhiên, mùa tát đìa chỉ thực sự tồn tại cách đây vài chục năm, khi con nước lũ còn “tung hoành” khắp các cánh đồng. Lúc ấy, người ta xem mùa tát đìa là niềm vui cuối năm bởi dù khó nghèo đến đâu thì họ cũng có ít món bày cúng tổ tiên trong ngày Tết.
Năm nay đã ngoài cái tuổi tám mươi, ông Trịnh Hòa Nam (ngụ xã Khánh Hòa, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) vẫn còn nhớ như in ký ức tát đìa thuở trước. Với ông, tát đìa là “ngày hội” của những xóm nghèo vài chục năm trước.
Ông Nam kể rằng, hồi người ta còn trồng lúa mùa, cá nhiều nên tát đìa mê lắm! Vì đời sống còn nghèo nên tát đìa được coi như cứu cánh để dân quê kiếm cái ăn trong năm mới. Đời sống hồi ấy vốn bình dị nên tát đìa cũng là chuyện được người lớn, trẻ nhỏ quan tâm, nhất là vào lúc cuối năm.
Từng con cá lóc, cá trê, cá rô… dần lộ diện dưới lớp nước sình khiến cho đám trẻ trên bờ cứ chực nhảy xuống. Cá nằm xếp lớp như củi khiến cho người bắt cũng hoa cả mắt.
Người ta bỏ cá bắt được vào cần xé mang lên bờ. Sau đó, họ lựa ra từng loại, chủ yếu là phân biệt cá “đen”, cá “trắng”. Với cá “đen” như cá lóc, cá trê cỡ lớn được ưu tiên rộng lại dành ăn Tết. Cá “trắng” thì đem biếu chòm xóm, họ hàng ăn lấy thảo hoặc đổ vô lu ủ mắm.
Chủ đìa bắt tới, bắt lui vài lượt thì nghỉ, nhường lại cho dân “bắt hôi”. Có lẽ, tát đìa vui nhất là đoạn này bởi sự chọc phá, giành giật nhau của đám con nít. Vì cá trong đìa khá nhiều nên dân “bắt hôi” đôi khi trúng mánh vớ được cá to vì chúng ủi sâu trong sình quá lâu đến lúc ngộp phải trồi lên là bị bắt. Với đám con nít, việc bắt được cá to là niềm vui không tả nổi bởi đó là thành quả của quá trình “chân lắm tay bùn”.
Video đang HOT
Cứ như thế, hết đìa nọ tới đìa kia được tát khô để bắt cá. Dân nghèo cũng nhờ thế mà có được những bữa cơm tươm tất hơn. Vì người ta tranh thủ tát đìa rộ trong mấy ngày nên ai cũng quen gọi là “mùa” với hàm ý nói hoạt động này đã trở thành nếp sống của người dân quê khi tiết trời bước sang xuân.
Theo thời gian, các đìa nước dần biến mất và mùa tát đìa cũng lui vào dĩ vãng. Giờ đây, chuyện tát đìa chỉ còn tồn tại ở những cánh đồng giáp biên và người ta cũng không tát rộ mà tranh thủ lúc nào thuận lợi nhất mà thôi.
Tuy nhiên, thói quen chờ đến cuối năm mới kiếm cá ăn Tết đã đi vào nếp nghĩ của dân quê nên phải cuối tháng Chạp họ mới tát đìa bắt cá. Theo họ, con cá đồng khi ấy đã đủ lớn, đủ ngon để chế biến thành món khoái khẩu trong mấy ngày xuân.
Thưởng thức thành quả cá lóc nướng trui.
Khác với cha ông xưa, dân quê ngày nay tát đìa thuận lợi hơn rất nhiều. Họ không tát gàu mà chủ yếu chạy máy dầu, máy xăng. Những đìa nước cạn thì mất vài giờ, đìa nước sâu thì chừng một buổi sẽ phơi đáy. Bởi thế, chuyện tát đìa cũng ít người để tâm, chủ yếu chỉ là nhóm dăm bảy thành viên cùng đi kiếm cá đồng.
Các đìa nước giờ đây cũng không nhiều cá như xưa nên những chủ đìa tham gia là để vui và tiện thể dọn dẹp đìa nước của mình cho sạch đáy. Nhiều chủ đìa cho biết, muốn bắt cá họ sẽ kéo lưới hoặc dùng cách khác chứ không cần phải chạy máy cho khô nước, vừa mất công lại vừa tốn chi phí.
Tuy nhiên, tát đìa quả có niềm vui riêng. Khi tiếng máy lạch tạch ngưng hẳn cũng là lúc đìa trơ đáy và lũ cá bắt đầu chạy tán loạn. Những thanh niên tham gia tát đìa thì luôn tay chụp bên này, bắt bên kia. Lắm lúc thấy cá to thì họ gọi nhau inh ỏi để hỗ trợ. Mỗi con cá bắt được đều là thành quả, là niềm vui của tinh thần làm việc tập thể.
Những lớp sịnh non nhão nhoẹt lún tới lưng quần, những con cá “vụt” liên tục dưới lớp nước cạn, những gương mặt lấm lem bùn đất nhưng rất hào hứng là hình ảnh quen thuộc của chuyện tát đìa đã trải dài qua nhiều thế hệ dân quê, mang đến niềm vui cho những ai chứng kiến hoạt động này.
Đôi khi, cả đìa nước chưa đến chục con cá nên những người tham gia tát đìa không mang về nhà mà cùng tận hưởng thành quả lao động của mình. Họ đốt lửa, nướng cá thưởng thức ngay trên bờ đìa hệt như lớp cha anh ngày trước. Có lẽ, cuộc sống đổi thay nhưng tiềm thức người dân quê vẫn lưu giữ thói quen giản dị, chân phương đã lưu truyền nhiều thế hệ.
Rồi đây, cuộc sống ngày càng hiện đại hơn và những đìa nước giữa đồng cũng không còn nữa. Khi ấy, mùa tát đìa bắt cá chỉ còn trong ký ức nhưng nó vẫn luôn là một phần của cuộc sống thôn quê, nhắc nhở mỗi người về thói quen của cha ông xưa trong những ngày cuối năm, khi cái lạnh của những cơn bấc đi qua nhường chỗ cho mấy bông mai hé nhụy trên cành!
Theo Thanh Tiến (Báo An Giang)
An Giang: Trồng loài cây ra hoa vàng, bán đắt hàng mùa cá linh
Ông Võ Văn Chiến ở xã Phú Bình (huyện Phú Tân, tỉnh An Giang) làm 25 công ruộng. Tận dụng đất bờ đê, 2 năm nay ông trồng thêm cây điên điển.
Ông Chiến chia sẻ: "Ban đầu trồng chơi, hái được bao nhiêu thì bán đổi tiền chợ, sau thấy được giá nên có chỗ nào đất trống tôi đều trồng hết. Loại này mà có đầu ra ổn định thì nông dân có thể phát triển, hiện tại chỉ bán trung gian qua bạn hàng, nhưng có bao nhiêu đều được mua hết".
Cây điên điển hiện nay không còn là hình ảnh riêng có của mùa nước nổi, mà đã xuất hiện quanh năm nhờ được người dân trồng để tạo thu nhập phụ. Khác lạ nữa là không phải loại điên điển nào cũng lệ thuộc trong nước mới sống khỏe.
Với mục đích cho năng suất cao, các hộ trồng đã phát triển những giống điên điển ưa sống trên cạn làm "cây kinh tế", chỉ siêng hái bông hàng ngày đã có nguồn thu nhập khá cao và ổn định.
Mô hình trồng điên điển cạn cho thu nhập ổn định ở An Giang.
Điên điển ông Chiến trồng là giống Đài Loan chia sẻ từ các hộ trồng lâu năm ở xã Khánh Hòa (huyện Châu Phú, tỉnh An Giang), cây vốn ưa đất cạn, ẩm và sinh trưởng rất khỏe, không tốn công chăm sóc. Bông được hái mỗi ngày nên cây ít phát sinh sâu bệnh. Thời điểm cho bông thu hoạch, cây trổ nụ chi chít từ cành đến ngọn, mỗi ngày hái được khoảng 10kg. Chỉ riêng 100m đê trồng điên điển gần nhà, ông đã bỏ túi gần 200.000 đồng/ngày.
Ông Chiến còn nói vui, ai làm rẫy mà lười chăm sóc thì cứ chọn điên điển mà trồng, chỉ cực công hái từ khuya đến sáng, còn lại bỏ mặc cây sống tự nhiên nhờ mưa nắng, chuyện trúng hay thất không phải lo. Điên điển Đài Loan đặc trưng bông màu vàng tươi rất đẹp, mùi thơm, kể cả bông còn búp cũng có vị ngọt, chứ không nhẫn như giống điên điển Thái hoặc điên điển truyền thống.
Giá bông điên điển thu mua tại chỗ dao động từ 15.000-20.000 đồng/kg, mỗi ngày gia đình ông huy động hết thành viên hái từ tờ mờ sáng gom được hơn 20kg, gọi là thu nhập phụ nhưng dư sức lo bữa ăn hàng ngày lẫn tiết kiệm. Cùng cách làm như ông Chiến, trong vùng có khoảng 20 hộ trồng điên điển ở bờ đê, xen trong vườn cây ăn trái, lấy ngắn nuôi dài.
Điên điển được trồng quanh năm đem lại thu nhập phụ ổn định cho nông dân
Ở ấp Hòa Bình 2, xã Hòa Lạc (Phú Tân) có khoảng 50 hộ trồng điên điển. Tại vùng này, điên điển trồng quy mô hơn để thu hoạch quanh năm, cây mọc cao hơn 2m, muốn hái phải dùng thang hoặc móc kéo ngọn xuống. Dù vất vả khâu thu hoạch nhưng diện tích điên điển được người dân trồng ngày càng nhiều để thay thế cho lúa kém hiệu quả hoặc những nơi diện tích nhỏ, cá biệt có hộ đã gắn bó với cây điên điển đến chục năm.
Với những hộ trồng diện tích lớn, cao điểm những lúc hút hàng, bông điên điển có thể cho thu nhập gần 1 triệu đồng/ngày. Từ 23 giờ, cả xóm nhộn nhịp chong đèn hái bông để kịp giao cho bạn hàng vào sáng sớm.
Nhờ chịu khó, bông điên điển giúp gia đình anh Võ Văn Quang có "đồng ra, đồng vào" liên tục, lo cho con ăn học và trang trải sinh hoạt. Khoảng 4 công đất được chia nhỏ trồng các tháng khác nhau. Bông hái kéo dài 3-4 tháng rồi ngưng, lại tiếp tục hái ở khu vực khác.
Một năm, anh chỉ tốn chi phí nhỏ bón phân dưỡng lá cho cây. Theo anh Quang, giá điên điển ngoài chợ mùa nào cũng cao, bởi được ưa chuộng mua chế biến thành các món ngon, đặc biệt là ăn kèm lẩu, đổ bánh xèo, chiên giòn với tép, cá. thời điểm giá thấp nhất còn 10.000 đồng/kg vẫn có thể kiếm được 150.000-200.000 đồng/ngày cho gia đình.
Ngụ cùng xã Hòa Lạc, hộ anh Lê Văn Võ vừa làm ruộng, vừa nuôi bò vỗ béo. Xen với đất trồng cỏ, anh gieo thêm điên điển để lúc rảnh rỗi kiếm thêm tiền. Hướng mắt về đám điên điển đang sai bông, anh Võ cho biết: "Ngày nào hái không kịp là bông nở kín hết, ai thấy cũng ham.
Cứ để cây mọc tự nhiên rồi thu hoạch, chứ đâu tốn công chăm sóc. Mà người mua còn chuộng bởi nó là loại rau dại và sạch, hoàn toàn không cần tới phân, thuốc, càng hái sạch bông cây càng trổ sai những đợt sau. Điên điển bây giờ phải trồng, chứ loại tự nhiên không còn phổ biến nữa, mà nhiều giống lạ lắm, gặp nước nó lại không phát triển tốt bằng chỗ trên cạn, nơi đất xốp mềm".
Với cách tăng thu nhập này, len lỏi giữa những vườn cây ăn trái, trên đồng ruộng, đất bờ rào, bông điên điển hiện hữu quanh năm, còn những ai bất chợt thèm mùi vị bông điên điển cũng được thỏa lòng bởi mùa nào cũng có.
Theo Mỹ Hạnh (Báo An Giang)
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm và làm việc tại tỉnh An Giang Trong chuyến công tác, Chủ tịch Quốc hội đã tới tham quan vùng nuôi cá tra ứng dụng công nghệ cao của Tập đoàn Nam Việt tại xã Bình Phú (huyện Châu Phú, An Giang). Đây là vùng đầu tiên áp dụng công nghệ cao vào nuôi cá tra tại Việt Nam, quy mô dự án là 600ha. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn...