Tăng cường giám sát, ngăn chặn dịch bạch hầu ở những ‘vùng lõm’ tiêm chủng
Hầu hết bệnh nhân bạch hầu tới từ “vùng lõm” tiêm chủng, là những địa phận vùng sâu, vùng xa, có đông bà con dân tộc thiểu số sinh sống, khó vận động tiêm vaccine.
99% ca dương tính đến từ ‘vùng lõm’ tiêm chủng
Theo thông tin từ Bộ Y tế, từ đầu tháng 6/2020 đến nay (sáng 9/7), Tây nguyên ghi nhận 66 trường hợp dương tính với bạch hầu. Điều đáng nói, trong số đó 99% là người đồng bào dân tộc thiểu số. Về nguyên nhân mắc bệnh vì đa phần những trường hợp trên không tham gia tiêm phòng vaccine, tiêm không đầy đủ hay có người còn không nhớ rõ bản thân đã tiêm chủng hay chưa.
Khu vực điều trị bệnh bạch hầu tại huyện Sa Thầy (tỉnh Kon Tum).
Đơn cử như ở tỉnh Kon Tum, bà Trần Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Nhận thức của người đồng bào dân tộc thiểu số đối với bệnh dịch chưa cao nên việc cho họ uống thuốc để trị bệnh gặp nhiều khó khăn. Mỗi lần uống thuốc đều phải cắt cử cán bộ y tế đứng kiểm tra họng vì có người sẽ không nuốt mà nhổ ra. Có trường hợp lại cho rằng bản thân không có bệnh nên không uống rồi xảy ra cãi cọ với nhân viên y tế”.
Lạ hơn như ở tỉnh Đắk Nông, nhiều cha mẹ viết bản cam kết không tiêm chủng cho con em vì nhiều lý do tưởng chừng như rất vô lý là “sợ con ốm” hay “ngại đi tiêm”. Đến khi dịch bạch hầu bùng phát, ngành Y tế tỉnh này lại phải cắt cử cán bộ lặn lội đến gõ cửa từng nhà vận động cả gia đình đi tiêm vaccine phòng bệnh.
Video đang HOT
Liên quan đến vấn đề này, tại buổi làm việc với các tỉnh Tây Nguyên, Quảng Ngãi và Quảng Nam vào sáng nay (9/7), quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng nhấn mạnh việc cần phải tăng cường giám sát dịch không chỉ ở những xã có ca bệnh, mà đặc biệt chú ý những vùng có nguy cơ cao. Cụ thể là những “vùng lõm” trong tiêm chủng, đây là những địa bàn ở vùng sâu, vùng xa, có đông bà con người dân tộc thiểu số sinh sống, khó vận động tiêm chủng.
Cấp tốc tiêm vaccine ngăn ngừa dịch lan rộng
Báo cáo của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương về tình hình sử dụng vaccine phối hợp và kết quả tiêm chủng 5 tháng đầu năm 2020 cho thấy, tỷ lệ tiêm chủng các vaccine trong TCMR ở trẻ em là rất thấp, tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi chiếm 34,6%; trẻ 18 tháng tuổi chỉ chiếm 28,4 %. Vì vậy, việc triển khai chiến dịch tiêm các vaccine phòng chống dịch bạch hầu tại khu vực Tây Nguyên là việc làm cần thiết.
Ngành Y tế khám cho người dân ở ổ dịch xã Hải Yang (huyện Đắk Đoa, Gia Lai).
Chiều 9/7, Bộ Y tế, UBND và Sở Y tế các tỉnh Tây Nguyên phối hợp phát động chiến dịch tiêm chủng phòng bệnh bạch hầu nhằm ứng phó với tình hình dịch bệnh tăng nhanh. Chiến dịch được triển khai từ tháng 7/2020 đến hết tháng 3/2021 và theo hình thức tiêm chủng tại các điểm tiêm chủng cố định và lưu động.
Cụ thể, tại trạm y tế sẽ tiêm chủng cho trẻ 2 tháng trở lên và thực hiện tiêm vét; Tại các điểm lưu động tiêm chủng cho đối tượng sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, vùng khó tiếp cận.
Dự kiến gần 4,7 triệu người dân tại 4 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông sẽ được tiêm các mũi vaccine khác nhau để phòng chống dịch bạch hầu. Trong đó, khoảng 120.446 liều vaccine 5 trong 1; 279.608 liều vaccine DPT; và 10.111.461 liều vaccine Td.
Đến cuối chiều 9/7, Gia Lai ghi nhận thêm 3 ca dương tính với bạch hầu, nâng tổng số ca dương tính lên 19 ca, những người này đều sinh sống tại làng Bông Hiot (xã Hải Yang, huyện Đắk Đoa), nơi ca nhiễm bạch hầu đầu tiên tại Gia Lai đã qua đời.
Nguy cơ bùng phát dịch bạch hầu
TS. Đặng Thị Thanh Huyền, Phó trưởng Văn phòng Chương trình Tiêm chủng Quốc gia, ngày 1/7 cho biết, gần đây bệnh bạch hầu có dấu hiệu tăng lên, nguy cơ dịch bùng phát trở lại nếu người dân không được tiêm vắc-xin đầy đủ.
Phun hóa chất khử khuẩn tại xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
Theo các chuyên gia dịch tễ, năm nay chắc chắn sẽ ghi nhận thêm các ca bệnh bạch hầu lẻ tẻ ở các địa phương, chứ không chỉ dừng lại ở con số mắc hiện nay. Hầu hết bệnh nhân là trẻ trên 10 tuổi và người lớn. TS. Thanh Huyền cho biết, điều tra kết quả tiêm chủng các trường hợp mắc bệnh bạch hầu cho thấy, hầu hết ca mắc là những người không tiêm hoặc tiêm không đủ mũi vắc-xin phòng bệnh, trong đó có trường hợp đã tiêm 3-4 mũi vẫn mắc bệnh. Lý do là các trường hợp này sau một thời gian, miễn dịch đã giảm xuống.
Trước tình hình bệnh có dấu hiệu đang tăng và dịch chuyển sang trẻ lớn và người lớn, từ năm 2019, Chương trình Tiêm chủng mở rộng đã có định hướng triển khai tiêm nhắc vắc-xin bạch hầu, vắc-xin chứa thành phần bạch hầu cho trẻ lớn và người lớn để mở rộng hàng rào miễn dịch cộng đồng. Hiện Việt Nam có vắc xin uốn ván - bạch hầu giảm liều (Td) phòng bệnh bạch hầu, tiêm cho trẻ lớn vào lúc 7 tuổi có thể giúp tăng đối tượng tiêm nhắc lại phòng bệnh.
Đánh giá tình hình bệnh bạch hầu ở tỉnh Kon Tum giai đoạn năm 2016-2017 cho thấy, gần 50% trường hợp từ 6- 25 tuổi không có miễn dịch phòng bệnh, thậm chí nhiều trẻ đã không còn miễn dịch.
Tuy nhiên, sau khi được tiêm 1 liều vắc-xin, 95,4% số trẻ này có miễn dịch, nghĩa là một nửa số đó đã an toàn với bệnh bạch hầu sau khi tiêm. Tình hình mắc bệnh gần đây tại một số địa phương, nhất là tỉnh Đắk Nông cho thấy, việc tiêm chủng cần phải được duy trì để mầm bệnh có thể tiềm ẩn trong người lớn sẽ không có cơ hội bùng phát, lây lan sang trẻ nhỏ.
Sẽ xử nghiêm cán bộ để dịch bệnh lan rộng
Ngày 30/6, Phó chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum, bà Trần Thị Nga, ký văn công văn gửi các đơn vị trực thuộc yêu cầu tăng cường phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết Dengue và bạch hầu. Công văn này yêu cầu UBND các huyện, thành phố trực thuộc tỉnh Kon Tum huy động cả hệ thống chính trị, tập trung chỉ đạo quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch sốt xuất huyết Dengue và bạch hầu.
Công văn trên nêu rõ, chủ tịch UBND các huyện, thành phố của tỉnh Kon Tum phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh nếu để dịch bệnh lan rộng, bùng phát trong cộng đồng. UBND tỉnh Kon Tum yêu cầu Sở Y tế Kon Tum chỉ đạo các đơn vị khẩn trương triển khai các biện pháp phòng chống dịch sốt xuất huyết Dengue và bạch hầu trên địa bàn; phải nắm chắc các ổ dịch hiện có và mới phát sinh, sớm phát hiện các trường hợp bệnh và nghi ngờ bệnh để cách ly, điều trị, khoanh vùng. Đồng thời, Sở Y tế cần xây dựng và cung cấp tài liệu truyền thông phòng chống dịch cho các địa phương để nâng cao công tác tuyên truyền, huy động mọi nguồn lực, chuẩn bị đầy đủ, sẵn sàng thuốc, hóa chất, đồ bảo hộ... để điều trị kịp thời và đáp ứng các tình huống dịch bệnh.
Đến nay, Kon Tum có 9 bệnh nhân bạch hầu. Phóng viên các báo đài phản ảnh rất khó liên hệ làm việc với lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Kon Tum, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Kon Tum. Tại Đắk Nông, trả lời báo chí, một lãnh đạo Sở Y tế phát ngôn hàm ý rằng, dịch bệnh bùng phát có phần lỗi của người dân (đa số là đồng bào Mông) không đi tiêm chủng.
Đề xuất cấp vắc xin bạch hầu để tiêm phòng cho người dân Ngày 8/7, Giám đốc Sở Y tế Gia Lai Mai Xuân Hải cho biết, toàn tỉnh có 16 ca nhiễm bạch hầu. Trong đó, bệnh nhi V. (4 tuổi, làng Bông Hiot, xã Hải Yang, huyện Đắk Đoa, tỉnh Gia Lai) đã tử vong lúc 2h30 sáng 5/7 do bạch hầu thanh quản ác tính tổn thương đa cơ quan, trước khi nhập...