Tân Tổng thống Iran công bố các kế hoạch phát triển kinh tế
Iran có kế hoạch thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài khổng lồ để thúc đẩy các chiến lược phát triển kinh tế, với mục tiêu tăng gấp đôi tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm từ 4% hiện nay lên 8%, cũng như giảm mạnh tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp hiện đang ở mức hai chữ số.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian phát biểu trong buổi truyền hình trực tiếp trên toàn quốc, lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, tại thủ đô Tehran, ngày 31/8/2024. Ảnh: AA/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, trong cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình nhà nước vào đêm 31/8 theo giờ địa phương, tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã có bài phát biểu trước toàn dân lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức tổng thống vào cuối tháng 7/2024. Ông Pezeshkian đã công bố các kế hoạch thu hút đầu tư lớn, theo đó Iran cần khoảng 100 tỷ USD đầu tư nước ngoài để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8%/năm, từ mức 4% hiện nay. Ông Pezeshkian cho hay Iran cần tới 250 tỷ USD để đạt được mục tiêu của mình nhưng hơn một nửa trong số này có sẵn từ các nguồn lực trong nước. Giới chuyên gia đ.ánh giá mức tăng trưởng kinh tế 8% sẽ giúp giảm tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp hiện ở mức hai chữ số ở Iran.
Ngoài ra, Tổng thống Pezeshkian cũng nêu bật những tác động tiêu cực của các lệnh trừng phạt, đồng thời cho hay chính phủ Iran có thể giảm tỷ lệ lạm phát hiện đang ở mức hơn 40% mỗi năm nếu Tehran giải quyết được các vấn đề với các quốc gia láng giềng và các nước trên thế giới. Theo ông Pezeshkian, việc mở rộng hợp tác kinh tế với thế giới bên ngoài là một trong những kế hoạch của chính phủ Iran nhằm kiểm soát lạm phát. Tuy vậy, mục tiêu giảm lạm phát xuống 30% vào cuối năm 2024 phụ thuộc một phần vào những diễn biến trong nước và quốc tế.
Ông Pezeshkian xác nhận ông sẽ thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên tới nước láng giềng Iraq và sau đó ông sẽ đến New York (Mỹ) để tham dự cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc vào các ngày 22-23/9. Trong chuyến công tác ở New York, ông dự kiến sẽ gặp gỡ các kiều dân Iran đang sinh sống ở Mỹ để mời họ về nước đầu tư. Trong số hơn 8 triệu người Iran ở nước ngoài, có khoảng 1,5 triệu người đang sinh sống tại Mỹ.
Video đang HOT
Về chính sách đối ngoại, chính phủ của ông Pezeshkian sẽ nỗ lực giải quyết các vấn đề tồn tại giữa Iran và các quốc gia khác, bao gồm cả các nước láng giềng. Iran hiện đang trong quá trình đàm phán để ký kết các thỏa thuận hợp tác với khoảng 40 quốc gia. Nền kinh tế Iran đã phải đối mặt với nhiều khó khăn kể từ năm 2018, thời điểm Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt thêm các lệnh trừng phạt chống lại Tehran.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống mấy tháng trước, ông Pezeshkian cam kết sẽ cố gắng khôi phục thỏa thuận hạt nhân giữa Tehran và các cường quốc thế giới.
Hành động khôn khéo để duy trì vị thế
Sau nhiều tuyên bố cứng rắn về việc quyết định trả đũa vụ á.m s.át thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh, cho tới nay, Iran vẫn chưa thực hiện bất cứ cuộc tấn công nào đối với Israel.
Sự trì hoãn này có thể được giải thích bằng nhiều yếu tố, bao gồm sự căng thẳng nội bộ, sự phức tạp trong việc phối hợp với các đồng minh, áp lực từ Mỹ, và những nỗ lực ngoại giao nhằm tìm kiếm một lối thoát.
Việc Iran chưa có hành động cụ thể đã làm dấy lên nhiều giả thuyết, trong đó có việc Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian có thể đang điều chỉnh chiến lược răn đe và kiềm chế những người theo đường lối cứng rắn của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cũng như phản đối mọi biện pháp cực đoan nhằm vào Israel.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Mặc dù thông tin này thoạt nhìn có vẻ không hợp lý, nhưng nó lại phù hợp với cách Iran đang xử lý tình hình hiện tại. Quyền Ngoại trưởng Iran Ali Bagheri Kani đã khẳng định rằng Tehran sẽ khiến Israel phải trả giá cho hành động của mình bằng một "động thái hợp pháp và quyết đoán". Những tuyên bố như vậy được lựa chọn đưa ra một cách cẩn thận, cho thấy Iran đang tìm cách duy trì vị thế của mình mà không gây leo thang căng thẳng. Việc Iran đến nay chưa hành động có thể được giải thích qua nhiều yếu tố.
Thứ nhất, chính quyền mới của Tổng thống Masoud Pezeshkian vẫn chưa ổn định kèm theo sự căng thẳng và tranh luận nội bộ trong chính quyền Iran. Mặc dù Lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei và IRGC đang chịu sức ép lớn để khôi phục khả năng răn đe của nước này đối với Israel, nhưng cũng có nhiều thành phần trong chính quyền lo ngại rằng một cuộc tấn công quy mô lớn có thể dẫn đến xung đột mở rộng với Tel Aviv và thậm chí là Mỹ. Điều này không chỉ gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia của Iran mà còn có thể làm gia tăng tình trạng bất ổn trong nước.
Bên cạnh đó, việc phối hợp với các lực lượng dân quân thân Iran trong khu vực như Hezbollah cũng là một yếu tố khiến Tehran phải cân nhắc kỹ lưỡng. Trả đũa không chỉ đơn giản là hành động quân sự mà còn cần có sự đồng thuận và phối hợp với các nhóm dân quân và đồng minh trong khu vực. Việc này có thể tốn thời gian và làm phức tạp thêm chiến lược của Iran. Ngoài ra, Iran có thể đang tính toán kỹ lưỡng về thời gian và quy mô của phản ứng, thay vì hành động vội vàng.
Tình hình hiện tại ở Israel cũng cho thấy nước này đang lo lắng về khả năng tấn công từ Iran. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã sơ tán các cơ sở tình báo và an ninh quan trọng của Israel tại Tel Aviv, chứng tỏ rằng, Israel cũng đang chuẩn bị cho những kịch bản xấu nhất.
Và cũng không thể không nhắc tới sự gia tăng hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực. Kể từ sau vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa nhằm vào Israel hồi tháng 4 vừa qua, Mỹ đã điều động thêm lực lượng và hệ thống phòng thủ đến Trung Đông. Điều này có thể làm gia tăng nguy cơ đối đầu quân sự và khiến Iran phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào.
Một yếu tố quan trọng khác là Iran không muốn làm "bên phá đám" khi các cuộc đàm phán ngừng b.ắn giữa Hamas và Israel đang diễn ra với sự can thiệp của nhiều quốc gia trong khu vực và Mỹ. Việc Israel đồng ý quay lại bàn đàm phán cho thấy ông Benjamin Netanyahu cũng nhận thấy lợi ích từ việc duy trì ổn định tạm thời. Do đó, Iran có thể đang cân nhắc kỹ lưỡng về quy mô của cuộc tấn công trả đũa.
Bên cạnh đó, Tehran hiện cũng đang theo dõi chặt chẽ tiến trình ngoại giao quốc tế. Các cuộc đàm phán để đảm bảo thỏa thuận ngừng b.ắn và giải cứu con tin ở Gaza có thể là yếu tố quyết định trong việc Iran quyết định hành động. Hay nói cách khác, một lệnh ngừng b.ắn vĩnh viễn ở Gaza giữa Israel và Hamas có thể được xem như là "chiến thắng ngoại giao" giúp Iran có lý do để giảm quy mô tấn công hoặc chọn phương pháp trả đũa khác. Theo đó, nếu có một thỏa thuận ngừng b.ắn tại Gaza, Tehran có thể giảm bớt quy mô cuộc tấn công hoặc chọn phương pháp trả đũa khác mà không cần phải tấn công trực tiếp vào Israel.
Phái bộ Liên hợp quốc của Iran tại New York đã khẳng định rằng ưu tiên của Iran là thiết lập lệnh ngừng b.ắn lâu dài ở Gaza. Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh rằng, nếu cần thiết, Iran sẽ có phản ứng kịp thời và không gây hại đến tiến trình ngừng b.ắn. Điều đó cho thấy, rõ ràng, yếu tố then chốt sẽ là tiến triển của các cuộc đàm phán tiếp theo giữa Hamas và Israel.
Nếu Israel đưa ra đảm bảo tại các cuộc đàm phán rằng sẽ không tấn công Lebanon và rút quân khỏi Dải Gaza, Iran có thể hoãn hoặc thậm chí hủy bỏ kế hoạch trả đũa. Trong bối cảnh đó, Tehran hiểu rõ rằng, kết quả của các cuộc đàm phán này có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới, đặc biệt là cơ hội của ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris. Iran cũng đã tăng cường đối thoại với Jordan và các quốc gia trong khu vực để đảm bảo lợi ích của mình.
Gần đây, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi đã đến Tehran để hội đàm với người đồng cấp Ali Bagheri Kani, trong khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã thảo luận với Quốc vương Jordan Abdullah về cách giảm căng thẳng trong khu vực. Iran cũng không muốn chiến tranh, đặc biệt là khi nước này đã thành công trong việc giảm tổn thất và đảo ngược tình thế với Israel. Hình ảnh quốc tế của Israel đang bị ảnh hưởng do thương vong dân sự lớn ở Gaza và Tehran có thể tận dụng điều này để đạt được các mục tiêu của mình mà không cần sử dụng đến vũ lực.
Vì vậy, ưu tiên hàng đầu của Iran hiện nay là gỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây và cải thiện nền kinh tế. Tổng thống Masoud Pezeshkian đang ưu tiên quan hệ với phương Tây, và các chỉ dấu cho thấy Iran đang hướng tới một chính sách ngoại giao mang tính xây dựng với các cường quốc phương Tây. Trước tình hình trên, Iran có thể sẽ kiềm chế và tiếp tục hành động khôn khéo để duy trì vị thế của mình trên trường quốc tế
Quốc hội Iran phê chuẩn toàn bộ 19 thành viên Nội các của tân Tổng thống M.Pezeshkian Quốc hội Iran ngày 21/8 đã phê chuẩn toàn bộ 19 bộ trưởng trong Nội các của tân Tổng thống Masoud Pezeshkian. Toàn cảnh một phiên họp Quốc hội Iran ở Tehran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN Đây là lần đầu tiên trong hơn hai thập niên qua, Quốc hội Iran thông qua toàn bộ danh sách Nội các được một tổng thống đề...