Tản mạn về Tam Đảo

Đồng hành cùng đoàn du khách sau nhiều năm sinh sống ở Châu Âu trở về Việt Nam định cư, điểm đầu tiên trong chuyến hành trình chúng tôi mong muốn được tìm hiểu và khám phá những vẻ đẹp của con người, văn hoá và thiên nhiên của mảnh đất quê hương là Tam Đảo (Vĩnh Phúc), nơi bốn mùa huyền ảo trong mây gió, sương khói vờn trên đỉnh núi làm nên một không gian thật diệu kỳ.

Chỉ cách thủ đô Hà Nội náo nhiệt chừng một giờ lái xe, đặt chân đến Tam Đảo, chúng tôi không chỉ được trải nghiệm về mặt không gian địa lý từ Châu Á đến Châu Âu, từ chốn trần gian đến chốn bồng lai tiên cảnh, mà còn như được quay ngược thời gian trở về quá khứ xa xưa. Thị trấn Tam Đảo hiện ra trước mắt chúng tôi vô cùng xinh đẹp, lung linh. Ngay khi vừa mở cửa xe, chúng tôi được đắm chìm vào mình một bầu không khí vô cùng mát mẻ, dễ chịu. Nhiệt độ ngoài trời lúc này khoảng 20C, tương đương với tiết trời độ cuối xuân hay đầu thu ở Paris. Cảm nhận của chúng tôi như đang ở giữa bầu không khí của những con phố ở đồi Montmartres, kế bên là Vương cung thánh đường Sacré-Cur, Paris.

Thị trấn Tam Đảo trong sương

Giữa trung tâm thị trấn Tam Đảo, dù chỉ đứng cách chừng vài mét là đã không còn nhìn rõ người đối diện. Điều này lại khiến cho chúng tôi nhớ về khoảng thời gian sống ở Anh quốc nơi được mệnh danh là đất nước xứ sở sương mù. Từng đám sương mù trắng muốt như đang vẽ nên một bức tranh huyền ảo mà trong đó thấp thoáng hiện ra cảnh đẹp của một ngôi làng Châu Âu đích thực, và trái tim của nó chính là nhà thờ đá Tam Đảo với lối kiến trúc Gothic nổi tiếng được xây dựng từ năm 1937. Ai cũng cảm thấy thích thú khi được tận tay sờ vào những phiến đá xanh rêu “cổ tích”, được chụp những bức ảnh đẹp kỷ niệm chuyến đi nhiều thơ mộng, lãng mạn ở cái thung lũng diễm tuyệt này với ngôi thánh đường cổ kính tuy mang đậm phong cách kiến trúc phương Tây nhưng lại đằm thắm hồn Việt. Khám phá nhà thờ đá Tam Đảo, bên tai chúng tôi như vang lên những tiếng chuông của nhà thờ Notre-Dame de Paris, Saint-Corentin de Quimper, hay bất kỳ nhà thờ chúa Jesus nào khác mà khi ở Châu Âu chúng tôi thường được nghe vào mỗi buổi sáng chủ nhật.

Nhà thờ đá Tam Đảo cổ kính

Trong tiết trời se lạnh, chúng tôi ngồi nghỉ chân ở một quán cafe xinh xắn và tự thưởng cho mình một ly cà phê capuchino nóng. Cảm giác nhâm nhi ly cà phê và nhìn ngắm mọi người qua lại làm chúng tôi chợt thấy như mình đang ngồi ở quảng trường Trocadero (Paris), quảng trường lớn (Brúc-xen), Old Market Square (Nottingham), Marienplatz (Munich), Saint-Anne (Rennes). Thật thú vị, mới chỉ đi một quãng đường ngắn như vậy mà từ Việt Nam chúng tôi đã được quay lại Châu Âu, được thỏa nỗi nhớ về những vùng đất mà chúng tôi đã từng sống và gắn bó. Cảm giác này không chỉ là của riêng chúng tôi mà tôi tin nó sẽ là cảm giác chung của rất nhiều du khách khi đến nơi đây. Giờ thì chúng tôi đã hiểu tại sao nhà chế tác Yves Coueslant, nhà sáng lập thương hiệu Diptique, đã tạo ra một dòng nước hoa nổi tiếng thế giới mang tên “Tam Dao”(nước hoa Tam Đảo là mùi của thiên nhiên, của cây cỏ, là những hành trình về với nguồn cội, lấy hương cây bách làm chủ đạo) để ghi nhớ về khoảng thời gian những năm đầu thế kỷ 20, khi đó ông và gia đình thường có những kì nghỉ ở Tam Đảo.

Tiếp tục cuộc hành trình, chúng tôi đến với chuyến du hành vượt thời gian để trở về với quá khứ của hàng triệu năm về trước khi dạo bước giữa cánh rừng nguyên sinh thuộc vườn quốc gia Tam Đảo. Cảnh rừng rậm nguyên sơ hoà quyện với lớp sương mù cùng những tia nắng được xuyên xuống mặt đất hòa cùng tiếng nước suối chảy róc rách xa xa như tiếng nhạc rừng. Khung cảnh thiên nhiên hiện lên thật hùng vĩ và huyền bí. Chúng tôi như đang lạc vào một thế giới cổ tích hay một cuộc thi hoa hậu mà các loài cây, loài hoa chính là những thí sinh đang ra sức để khoe hết những vẻ đẹp của mình. Chúng được cổ vũ nhiệt tình bởi những nhạc công tài ba là những chú chim ở đâu đó với tiếng hót thánh thót, véo von vang từ rừng sâu…

Đền thờ quốc mẫu Tây Thiên

Cỗ máy thời gian lại đưa chúng tôi về thời kỳ lịch sử từ hàng nghìn năm về trước khi đặt chân đến quần thể di tích và danh thắng Tây Thiên, một trong những nơi phát tích sớm nhất của Phật giáo Việt Nam. Tiêu biểu là đền Tây Thiên nơi thờ Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, vợ của Hùng Chiêu Vương, bà là người đã có công giúp vua trong buổi đầu dựng nước và giữ nước. Khoảng cách hàng nghìn năm như thật gần, tôi tưởng tượng trước mắt tại chính nơi này Quốc mẫu Lăng Thị Tiêu đang chiêu mộ binh lính để giúp vua Hùng thứ sáu đánh tan giặc Ân; hướng dẫn người dân trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải, trồng lúa nước… để có cuộc sống ấm no, đất nước thanh bình. Tại đây bà đã kết duyên cùng hoàng tử Lang Liêu, vị hoàng tử nghèo khó nhưng đầy nghị lực và trí tuệ, gắn liền với câu chuyện về sự tích bánh chưng bánh dày, hai món ăn đã trở thành quốc hồn, quốc túy của dân tộc Việt Nam.

Câu chuyện là tấm gương cao đẹp về lòng hiếu thảo với cha mẹ, tình yêu quê hương đất nước, tính cần cù chăm chỉ, đoàn kết, sáng tạo, anh dũng, thắm đượm nét đẹp truyền thống cao quý nhất của con người Việt Nam. Bà được các triều đại phong kiến sau này đều có sắc phong suy tôn bà là “Tây Thiên Quốc Mẫu, Thượng đẳng phúc thần” hiệu là “Tam Đảo sơn trụ Quốc Mẫu”; được xếp thứ hai sau Tản Viên Sơn Thánh, được vinh phong là: “Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Tối Linh Đại Vương”. Đền thờ bà tọa lạc trên núi Thạch Bàn cùng với chùa Tây Thiên, hay còn gọi là đền Thượng Tây Thiên. Cũng tại nơi đây chúng tôi được tham quan trải nghiệm hệ thống thờ Quốc Mẫu gắn với câu chuyện lịch sử về sự sinh ra và hóa thân của Bà đó là đền Mẫu Sinh, đền Mẫu hóa, đền Ngò, đền Thỏng, suối Trường Sinh, miếu Cậu, suối Giải Oan, miếu Cô, chùa Tây Thiên, chùa Cổ…

Thiền viện trúc lâm Tây Thiên

Trên đường đi, chúng tôi còn thưởng ngoạn cảnh đẹp của Thiền viện trúc lâm Tây Thiên, được hòa mình với sự tĩnh lặng, thanh tu, tịnh tâm lý tưởng. Đây thật sự là địa chỉ lý tưởng để các Phật tử, khách du lịch muốn tìm chốn thanh tịnh, chiêm nghiệm lại những vang âm của cuộc sống thường ngày. Thảng trong sự tĩnh lặng đến vô chừng là tiếng chuông vọng về, gợi ra những yên bình và thanh thản cho tâm hồn của bất kì ai đã từng đặt chân đến nơi đây.

Sau một ngày khám phá tại khu Di tích danh thắng quốc gia đặc biệt Tây Thiên đoàn chúng tôi quay trở lại với thị trấn Tam Đảo xinh đẹp, đi dạo thăm quan những con phố nhỏ. Khi màn đêm buông xuống thì dạo quanh chợ đêm là sự lựa chọn tuyệt vời. Chúng tôi vừa ngắm nhìn vẻ huyền bí của Tam Đảo vừa thưởng thức những món ăn đặc sắc như trứng nướng, ngọn su su xào, gà đồi nướng, cơm lam, nấm đông trùng hạ thảo, dứa Tam Dương, măng rừng, chuối ngự, thịt bò tái kiến đốt, cá thính, đồ nướng tự chọn…

Quảng trường Tam Đảo

Thấm thoát đã sang ngày thứ 3 ở Tam Đảo. Chúng tôi tranh thủ từng giây phút để tận hưởng vẻ đẹp và không khí tuyệt vời mà chỉ ở Tam Đảo mới có. Ở đây, chúng tôi có cơ hội được gặp và trò chuyện bà con địa phương là người Sán Dìu, Cao Lan…, ai ai cũng thân thiện và dễ mến. Dừng chân ở bất cứ điểm nào, chúng tôi luôn được đón chào như những vị khách quý với những nụ cười rạng rỡ, nồng hậu. Họ chính là hướng dẫn viên du lịch, là những đại sứ văn hoá để chinh phục trái tim của mỗi du khách khi đến nơi này.

Trước khi lên xe ra về chúng tôi đã tranh thủ mua được rất nhiều đặc sản đem về làm quà cho gia đình và bạn bè. Chia tay Tam Đảo với thật nhiều bịn rịn, dù chỉ mới ra khỏi đó mà tôi đã thấy nhớ đến da diết thị trấn xinh đẹp đầy quyến rũ này. Tôi chợt hiểu vì sao mảnh đất này được nhiều nhà thơ và văn nghệ sỹ dạt dào cảm xúc để cảm tác thành nhạc, thành thơ…

Một ngày mang cả bốn mùa

Se se buổi sáng như vừa sang xuân

Sợi mây trưa hạ mảnh dần

Thu chiều bỗng đến… tần ngần lá rơi!

Thềm đông mờ ảo trăng soi…

Ôi! “Ba Hòn Đảo” … mây trôi đại ngàn…

Như là linh khí nước Nam

Ứng vào Thác Bạc, trời ban tặng người

(Trích thơ của tác giả Trần Trọng Tâm)