Tận dụng 156 triệu tấn phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi

Trước tình hình giá thức ăn chăn nuôi thời gian qua liên tục tăng cao, bà Hạ Thuý Hạnh – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho rằng, cần tận dụng hiệu quả hơn nữa nguồn phế phụ phẩm nông nghiệp để giảm chi phí.

Nông dân thua lỗ vì giá thức ăn chăn nuôi tăng chót vót

Theo ước tính, từ tháng 11/2020 đến nay, các doanh nghiệp đã có 10 lần điều chỉnh giá thức ăn chăn nuôi. Mỗi lần tăng trung bình từ 200 – 400 đồng/kg, tính tổng các đợt điều chỉnh, thì giá thức ăn chăn nuôi đã tăng khoảng 30 – 40%, tương đương 13.000 – 15.000 đồng/kg tuỳ loại.

Do ảnh hưởng chiến sự Nga – Ukraine, việc nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi gặp khó khăn nên dự báo, giá thức ăn chăn nuôi vẫn còn những đợt “sốt giá” mới. Cộng với dịch Covid-19 phức tạp, tiêu thụ chậm nên nhiều nông dân đã phải tính chuyện giảm đàn, hoặc tìm cách giảm chi phí thức ăn cho đàn vật nuôi.

Từ hôm đại lý bán thức ăn chăn nuôi thông báo giá các loại cám cho lợn tăng thêm 10.000 đồng/bao loại 25kg, anh Nguyễn Văn Quý (huyện Tiên Lữ, Hưng Yên) lo lắng đến “mất ăn mất ngủ” khi đứng bên bờ vực thua lỗ. Với đàn lợn 130 con, mỗi ngày trang trại của anh Quý sử dụng gần 10 bao cám. Nếu chưa tính đợt tăng giá 15/3 thì tiền cám phải bỏ ra là 120 triệu đồng/tháng.

Chị Nguyễn Thị Huy (xã Ngư Thủy Nam, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) trộn bèo, rau chuối với cám gạo cho lợn ăn. Ảnh: T.L

Hiện nay, anh Quý chăn nuôi theo hướng khép kín nên chủ động được con giống. Lợn từ khi sinh ra đến xuất chuồng thời gian khoảng 6 tháng, lúc này lợn đạt trọng lượng khoảng 120kg/con.

Giá thành nuôi lợn dao động từ 3,1 – 3,2 triệu đồng/con. Nếu giá cám tăng thêm 10.000 đồng/bao thì sẽ cộng thêm 100.000 đồng vào giá thành sản xuất.

“Với những hộ chăn nuôi tốt, chủ động được con giống, hao hụt ít, và giá lợn hơi phải đạt 55.000 đồng/kg trở lên thì may ra duy trì được. Còn những hộ phải mua con giống ở ngoài thì thua lỗ là điều chắc chắn” – anh Quý đánh giá.

Ông Lê Văn Quyết – Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Đông Nam Bộ chia sẻ thêm: Vẫn biết giá thức ăn chăn nuôi tăng do tình trạng chung, chi phí vận chuyển không ngừng đội lên vì giá xăng, dầu liên tục tăng, nhưng thế này thì nông dân “sốc” quá. Thức ăn chiếm khoảng 70 – 80% cơ cấu giá thành sản xuất, nên giá thành chăn nuôi gà công nghiệp cũng bị đẩy lên cao, 26.000 – 28.000 đồng/kg.

“Giá gà thời gian qua thường xuyên ở mức thấp, dao động từ 16.000 – 25.000 đồng/kg. Tính sơ sơ đã thấy người chăn nuôi bị lỗ nặng rồi” – ông Quyết nói.

Tận dụng hiệu quả hơn phế phụ phẩm

Chia sẻ với phóng viên, chị Hoàng Thị Hiên ở xã Quang Thiện (huyện Kim Sơn, Ninh Bình) cho biết: “Nhà tôi nuôi 1 con lợn nái và 15 – 20 con lợn thịt mỗi lứa. Chăn nuôi nhỏ nên gia đình làm thêm nghề nấu rượu để tăng thu nhập, đồng thời có bã rượu cho lợn ăn để bớt tiền mua cám công nghiệp. Từ năm ngoái đến nay giá thức ăn chăn nuôi tăng cao quá, gia đình phải mua thêm bã đậu nành, rồi tận dụng thân cây chuối, bèo tây, dây khoai cho lợn ăn”.

“Quanh đây nhà nào chăn nuôi cũng phải tận dụng như vậy, chứ chỉ cho ăn cám công nghiệp thì không chống đỡ nổi. Chi phí ngày càng tăng, giờ quay về thời thái cây chuối, băm bèo may ra còn có lãi” – chị Thiện nói thêm.

Bà Hạ Thuý Hạnh – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ NNPTNT) cho rằng, trong bối cảnh giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, bà con nên sử dụng có hiệu quả hơn nguồn phế phụ phẩm nông nghiệp. Rất nhiều thứ có thể chế biến làm thức ăn cho gia súc, gia cầm, như thân cây ngô, đậu, khoai lang, lá rau các loại, bèo tây, bã rượu, bã sắn, bã mía, quả điều…

“Sử dụng phế phụ phẩm không chỉ giúp nhà nông giảm chi phí mà còn góp phần làm sạch đồng ruộng. Thời gian qua, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã đẩy mạnh các mô hình kinh tế tuần hoàn, sử dụng chế phẩm, phụ phẩm chăn nuôi. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng triển khai nhiều mô hình trồng ngô sinh khối, hướng dẫn bà con ủ chua rơm rạ, phối trộn thân cây ngô đậu với chế phẩm sinh học để làm thức ăn cho trâu bò trong vụ đông” – bà Hạnh cho biết.

Theo bà Hạ Thúy Hạnh, việc chế biến phế phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi rất dễ làm. Người dân chỉ tốn công sức một chút, song vẫn đảm bảo dinh dưỡng cho vật nuôi và có thể tiết kiệm được 30-40% chi phí so với sử dụng thức ăn công nghiệp.

Ông Tống Xuân Chinh – Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của phế phụ phẩm sau thu hoạch. Việt Nam là nước nông nghiệp nên nguồn phụ phẩm này hàng năm rất dồi dào, rơm lúa khoảng 42,8 triệu tấn; thân cây bắp 10 triệu tấn; rau, quả 3,6 triệu tấn; thân cây mì 3,1 triệu tấn; trái điều 3,1 triệu tấn…

Những phụ phẩm này đã được người nông dân sử dụng làm thức ăn thô cho gia súc, đệm lót sinh học, nấm rơm, lót các loại trái cây… nhưng chỉ chiếm 50% tổng sản lượng phụ phẩm. Duy nhất trong lĩnh vực thủy sản, phụ phẩm được sử dụng đến 90% để chế biến thành các sản phẩm có ích như thức ăn chăn nuôi, phân bón hữu cơ…