Tấm lá gói cả tinh hoa

Không phải ngẫu nhiên mà từ xưa, ông bà ta đã chuộng cách dùng lá để gói thức ăn. Lá là tặng vật thiên nhiên luôn có sẵn trong vườn nhà, vừa lành, vừa sạch, vừa mang lại hương thơm cho những thực phẩm được gói bên trong.

Bánh ít lá gai – Ảnh: chudu24

Nhắc đến ẩm thực Việt là nhắc đến một nền ẩm thực đậm chất nông nghiệp, với khí hậu nhiệt đới quanh năm cây cỏ xanh tốt. Ở đó những chiếc bánh nhỏ xinh gói đậm tình quê thể hiện sự khéo léo của những người bà, người mẹ đồng thời làm nên một nét văn hóa độc đáo.

Suốt chiều dài đất nước đâu đâu cũng có sự hiện diện rất phong phú của các loại bánh. Từ bánh tẻ, bánh nếp, bánh bột gạo, bột sắn hay từ nguyên liệu nào đi nữa thì đa phần bánh được gói trong lớp lá cây quen thuộc. Xưa, gói bánh không đơn thuần là công việc bếp núc mà còn là tiêu chuẩn để đo sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ. Chiếc bánh giản dị, nhỏ xinh nhưng để gói cho đẹp, đầy đặn, nhân vỏ đủ đầy thì lại không phải dễ.

Bánh trưng được gói bằng lá dong – Ảnh: wordpress

Khúc biến tấu của bánh cũng có muôn hình vạn trạng. Nào bánh hình vuông như bánh trưng, bánh phu thê… tròn như bánh dầy, bánh tét… lại có những loại bánh mang những hình thù ngộ nghĩnh như bánh ú, bánh giò…Lạ kỳ thay, từ những lá cây quen thuộc nhưng qua những đôi bàn tay khéo léo, mỗi chiếc bánh lại có ý nghĩa và triết lý riêng. Bánh trưng là biểu tượng của đất, bánh dầy là biểu tượng của trời, bánh phu thê thể hiện tình cảm vợ chồng gắn bó không rời…

Bánh ú lá tre – Ảnh: phunuonline

Lá dùng gói bánh phổ biến nhất vẫn là lá dong, lá chuối…bên cạnh đó mỗi vùng miền lại có thêm những loại bánh khác nhau góp phần làm phong phú danh sách bánh Việt. Đa phần tên bánh được đặt theo nguyên liệu hay hình dáng song cũng có một số bánh lấy chính tên gọi của loại lá gói như bánh mít, bánh dừa, bánh ú lá tre phổ biến tại Nam Bộ.

Bánh tẻ – Ảnh: naungon

Không chỉ dùng để gói bánh, những tấm lá óng mượt vườn nhà còn được người Việt sử dụng vào rất nhiều mục đích nào quạt lá, chổi quét nhà, dùng làm vật dụng đựng thực phẩm như bọc xôi, gói cơm, cuốn nem, chả…. Bên cạnh đó tấm lá còn có những tác dụng hết sức ngẫu nhiên, trong cơn mưa bất chợt tàu lá khoai dại thay chiếc ô nhỏ đưa ta về nhà. Bữa cơm miền quê đôi khi không cần mâm chiếu, chỉ cần ra vườn chặt vài tàu lá chuối, tuốt phần gân lá rồi trải giữa nhà, bày thức ăn lên thế là đã có một chiếc mâm xanh mướt.

Đứng đầu trong số những loại lá làm nên sự tinh tế của món ăn phải kể đến là lá sen bọc cốm làng Vòng của người Hà Nội. Sau lớp lá non giúp giữ cho cốm nguyên vẹn màu ngọc, lớp lá sen bọc ngoài mang mang đến hương thơm thoang thoảng, đặc trưng cho món ăn chơi quý phái của đất Hà thành. Phải chăng cái duyên của cốm một phần xuất phát từ lá sen?

Lá sen bọc cốm – Ảnh: timnhanh

Món ăn Việt là sự tổng hòa của rất nhiều triết lý. Thưởng thức món ăn chỉ bằng mắt thôi chưa đủ, đôi khi để cảm nhận hết cái thú của món ăn thực khách phải thức tỉnh mọi giác quan. Món gói lá là một trong số đó. Người ăn chỉ thấy ngon thực sự khi cảm nhận được hương của lá hòa quyện tinh tế trong từng miếng bánh. Ông cha bao đời đúc kết: tấm lá làm nên sự tinh tế của món ăn cũng một phần bởi thế.

Theo BĐVN