Taliban thu giữ lượng lớn vũ khí phương Tây, Mỹ phong tỏa dự trữ quốc gia của Afghanistan

Ngày 17/8, các phương tiện truyền thông đã đăng tải những hình ảnh cho thấy lực lượng Hồi giáo Taliban đã thu giữ một khối lượng lớn các vũ khí-khí tài của Mỹ và phương Tây sau khi giành chính quyền tại nước này.

Sự sụp đổ nhanh chóng của quân đội Afghanistan giúp Taliban thu giữ một số lượng khổng lồ vũ khí của Mỹ và phương Tây. Ảnh: Sputnik

Theo CNN và hãng tin AP, sau khi các lực lượng quân Chính phủ Afghanistan vội vã rút chạy trước đà tiến nhanh chóng của Taliban, các tay súng thuộc phương trào Hồi giáo này đã thu giữ số lượng lớn “chiến lợi phẩm”, đó là vũ khí do Mỹ cung cấp cho lực lượng vũ trang Afghanistan. Trong số này có cả những vũ khí hạng nặng và hiện đại như máy bay trực thăng Black Hawk và xe bọc thép. AP dẫn lời một quan chức quân đội Mỹ đã xác nhận thông tin nói trên.

Tiến vào thủ đô Kabul nhanh chóng và gần như không gặp sức kháng cự đáng kể nào, Taliban đã giành được cả quyền lực chính trị lẫn kho vũ khí quân dụng khổng lồ và giá trị do Mỹ/phương Tây viện trợ cho Chính phủ Afghanistan, như súng trường, súng chống tăng, xe đặc chủng Humvees và các máy bay trực thăng.

Theo Văn phòng Tổng thanh sát viên đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (thuộc Quốc hội Mỹ), trong 20 năm qua, Lầu Năm Góc đã “bơm” 145 tỷ USD cho nỗ lực tái thiết đất nước Trung Nam Á này. Trong đó, ít nhất 83 tỷ USD đã được chi để phát triển và củng cố các lực lượng quân đội và cảnh sát của Afghanistan.

Trong diễn biến liên quan cùng ngày, Chính phủ Mỹ tuyên bố nước này quyết định phong tỏa và không cho phép chính quyền mới tại Afghanistan tiếp cận các khoản quĩ chính phủ, trong đó có nguồn viện trợ tài chính của các nước phương Tây dành cho Afghanistan. Washington đồng thời thông báo Nhà Trắng chưa có kế hoạch công nhận ngay chính quyền mới ở Afghanistan do Taliban đứng đầu.

Báo Bưu điện Washington đưa tin Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã “đóng băng” các tài khoản tại các ngân hàng Mỹ nếu đó là tài sản dự trữ quốc gia của Afghanistan, qua đó không để Taliban tiếp cận nguồn tiền của chính phủ tiền nhiệm để lại. Quyết định này do Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen và Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ đưa ra, căn cứ theo các lệnh trừng phạt được ban hành để chống lại Taliban sau các vụ tấn công khủng bố lịch sử ngày 11/9/2001.

Theo số liệu của Quĩ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Chính phủ Afghanistan có khoảng 9,4 tỷ USD dự trữ quốc gia vào tháng 4/2021, thời điểm trước khi phong trào Taliban phát động chiến dịch tấn công chiếm đóng tại nước này. Tuy nhiên, hiện không rõ bao nhiêu trong số 9,4 tỷ USD này được gửi trong các ngân hàng tại Mỹ.

Tới nay, chưa có quốc gia nào chính thức công nhận chính quyền Taliban tại Afghanistan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price ngày 16/8 cho biết Mỹ sẽ chỉ công nhận một chính quyền của Taliban tại Afghanistan nếu Taliban tôn trọng quyền của phụ nữ và không tham gia những phong trào cực đoan như Al-Qaeda.

Phát biểu trước báo giới, ông Ned Price nêu rõ: “Quan điểm của chúng tôi đối với bất cứ chính quyền tương lai nào tại Afghanistan sẽ phụ thuộc vào những hành động của chính quyền đó, mà cụ thể là những hành động của Taliban”. Ông Price nói: “Một Chính quyền Afghanistan tương lai phải bảo vệ những quyền cơ bản của người dân, bao gồm cả quyền của phụ nữ, cũng như không chứa chấp những phần tử khủng bố”.