Tái thiết Ukraine: Các ưu tiên và chiến lược

Cuộc chiến kéo dài đã để lại những tổn thất nặng nề cho Ukraine và việc tái thiết không chỉ dừng ở khôi phục hạ tầng mà còn đòi hỏi một chiến lược toàn diện để phục hồi nền kinh tế, thu hút đầu tư và ổn định xã hội.

Tòa nhà và phương tiện bị phá hủy trong vụ không kích xuống Kiev, Ukraine. Ảnh: THX/TTXVN

Theo đán.h giá của Hội đồng Quan hệ Đối Ngoai (CFR) có trụ sở tại Mỹ, cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine đã để lại hậu quả nặng nề đối với nền kinh tế và xã hội của quốc gia này. Việc tái thiết không chỉ đơn thuần là khôi phục cơ sở hạ tầng bị tàn phá, mà còn là quá trình phục hồi toàn diện nền kinh tế và xã hội, nhằm xây dựng một Ukraine mạnh mẽ, ổn định và có khả năng tự chủ cao hơn.

Thách thức lớn với quá trình phục hồi

Ukraine hiện đang đối mặt với ba thách thức lớn cản trở quá trình phục hồi kinh tế. Thứ nhất, cuộc xung đột với Nga đã đẩy nhanh sự suy giảm nghiêm trọng của lực lượng lao động – một vấn đề đã tồn tại từ sau khi Liên Xô tan rã. Theo các số liệu, gần một phần ba dân số Ukraine đã phải di dời hoặc di cư ra nước ngoài. Thêm vào đó, nhiều người lao động đã phải rời bỏ các hoạt động kinh tế sản xuất để tham gia vào xung đột, khiến lực lượng lao động bị thu hẹp đáng kể.

Thách thức thứ hai là mức đầu tư tư nhân thấp và những điểm yếu cơ cấu trong nền kinh tế. Lịch sử cho thấy Ukraine luôn gặp khó khăn trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, và tình trạng bất ổn do xung đột càng làm trầm trọng thêm vấn đề này. Điều này tạo gánh nặng lớn lên tài chính công của Ukraine, vốn đã bị căng thẳng do chi phí quốc phòng tăng cao.

Thách thức thứ ba nằm ở chính các chiến lược hỗ trợ hiện tại của phương Tây. Mặc dù viện trợ quân sự và chuyển giao vốn lớn là cần thiết, nhưng những biện pháp này chưa đủ để tái thiết nền kinh tế Ukraine một cách bền vững. Đặc biệt, các kế hoạch phương Tây chưa chú trọng đủ đến vấn đề cấp bách là ngăn chặn và đảo ngược sự suy giảm dân số, cũng như chưa có chiến lược cụ thể để thu hút đầu tư.

Các chiến lược ưu tiên cho quá trình tái thiết

Để khắc phục những thách thức trên và đảm bảo sự phục hồi bền vững của Ukraine, theo CFR, Ukraine cần thực hiện đồng bộ các chiến lược sau:

Một là, khuyến khích người lao động hồi hương: Các quốc gia Liên minh châu Âu (EU) cần xây dựng cơ chế đảm bảo rằng người lao động Ukraine trở về nước vẫn được hưởng quyền lợi lương hưu đã tích lũy ở nước ngoài. Đồng thời, họ cần được bảo đảm quyền cư trú khi hỗ trợ các nước EU từ vị trí công việc tại Ukraine. Điều này tạo điều kiện cho người lao động Ukraine có thể quay trở về đóng góp cho quê hương mà không mất đi những quyền lợi xã hội đã đạt được.

Ngoài ra, Ukraine cùng với EU và các quốc gia hỗ trợ khác cần phối hợp cung cấp nhà ở tạm thời, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho gia đình của những người lao động hồi hương. Việc cung cấp hỗ trợ tài chính ngắn hạn cho người tị nạn trở về cũng sẽ giúp họ tái hòa nhập vào xã hội và nền kinh tế Ukraine dễ dàng hơn.

Hai là, thu hút đầu tư tư nhân: Để giảm gánh nặng cho tài chính công và tạo động lực phát triển kinh tế, Ukraine cần đẩy mạnh thu hút đầu tư tư nhân. Các quốc gia ủng hộ Ukraine nên mở rộng việc bảo lãnh cho các khoản đầu tư tư nhân, giúp giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư trong bối cảnh còn nhiều bất ổn.

Song song với đó, Ukraine cần tăng cường các biện pháp chống tham nhũng và nâng cao tính minh bạch trong quản lý tài chính công. Những nỗ lực này sẽ góp phần xây dựng niềm tin của các nhà đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh.

Ba là, ổn định kinh tế vĩ mô: EU và Mỹ nên hỗ trợ ổn định đồng tiề.n của Ukraine. Sự ổn định tiề.n tệ là nền tảng quan trọng để xây dựng niềm tin của nhà đầu tư và tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh tế.

Một bước đi cụ thể và thiết thực khác là mở lại một sân bay thương mại, chẳng hạn như ở Lviv – thành phố nằm ở phía Tây Ukraine và ít chịu ảnh hưởng của các hoạt động quân sự. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào đất nước.

Việc thực hiện đồng bộ các chính sách nêu trên sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Trước hết, nó sẽ giúp giảm sự phụ thuộc của Ukraine vào viện trợ nước ngoài, một yếu tố then chốt để đảm bảo tính bền vững của nền kinh tế trong dài hạn. Thứ hai, các biện pháp này sẽ góp phần tăng cường sự ổn định trong khu vực, giúp Ukraine trở thành một đối tác kinh tế đáng tin cậy.

Quan trọng hơn cả, chiến lược tổng thể này hướng tới xây dựng một nền kinh tế tự cung tự cấp mạnh mẽ, làm nền tảng cho khả năng quốc phòng vững chắc. Ngược lại, nếu không thực hiện những thay đổi này hoặc các biện pháp tương tự, Ukraine sẽ đối mặt với nguy cơ suy yếu kinh tế nghiêm trọng, khiến quá trình phục hồi sau xung đột bị đình trệ và dễ bị tổn thương trước các mối đ.e dọ.a từ bên ngoài.

Tóm lại, mặc dù Ukraine đang trong tình thế vô cùng khó khăn, những tín hiệu kinh tế tích cực vẫn xuất hiện. Thách thức đặt ra cho cộng đồng quốc tế là làm thế nào để phát huy những điểm sáng này và duy trì tăng trưởng kinh tế lâu dài cho Ukraine.