“Tái sinh” nhiều cuộc đời nhờ ghép tế bào gốc

Máu cuống rốn của đứa con thứ ba đã “chữa” lành cho bé thứ hai mắc căn bệnh Tan máu bẩm sinh nhờ kỹ thuật ghép tế bào gốc…

Cháu Phạm Hồng Minh (bìa trái) mạnh khỏe bên em út sau gần 5 năm được ghép tế bào gốc từ máu cuống rốn từ chính người em của mình

Gia đình anh Phạm Nam Trung vỡ òa hạnh phúc khi máu cuống rốn của đứa con thứ ba đã “chữa” lành cho bé thứ hai mắc căn bệnh Tan máu bẩm sinh nhờ kỹ thuật ghép tế bào gốc…

Không bỏ cuộc

Từ năm 2007 – 2009, vợ chồng anh Phạm Nam Trung và chị Hoàng Thị Hương (Chi Lăng, Lạng Sơn) sinh liền 2 con. Bé trai tên Hoàng Anh và bé gái là Hồng Minh. Cuộc sống chồng là công nhân, vợ giáo viên càng thêm vất vả vì cả hai bé rất hay sốt mà không rõ nguyên nhân.

Ôm con đi khám ở bệnh viện huyện thì được bác sỹ chẩn đoán viêm họng và cho thuốc kháng sinh. “Cứ sau mỗi đợt kháng sinh lại thấy các con thêm mệt mỏi, rồi tiếp tục sốt vào tháng sau. Gia đình đành đưa con lên thẳng tuyến tỉnh. Ở đây các bác sĩ xét nghiệm máu với kết quả nghi ngờ các con mắc bệnh lý về máu nên cho chuyển lên bệnh viện Trung ương”, anh Trung chia sẻ.

Chỉ tới khi lên Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, nguyên nhân khiến các con anh Trung thường xuyên sốt được bật mở. Cả hai bé đều mắc bệnh Tan máu bẩm sinh vì trong cơ thể bố và mẹ mang gene bệnh. Cũng từ đó, đều đặn hàng tháng, anh Trung cùng hai con định kỳ về Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương điều trị, truyền máu và uống thải sắt để duy trì sức khỏe.

Năm 2014, vợ anh “lỡ” có bầu, lo con lại mang bệnh giống anh chị mình, vợ chồng anh Trung tìm đến các bác sĩ tư vấn.

“Bác sĩ khuyên nên sàng lọc trước sinh nếu thai nhi mang bệnh thì đành bỏ, còn khỏe mạnh thì để sinh và còn có cơ hội lấy tế bào gốc từ máu cuống rốn để ghép chữa lành bệnh cho anh chị bé. Vợ chồng lại thấp thỏm hy vọng từ giây phút đó. Và rất may mắn thai bình thường dù có mang gene bệnh”, anh Trung nhớ lại.

Sau 5 tháng sinh bé thứ 3, vợ chồng anh vỡ òa hạnh phúc khi nhận tin tế bào gốc lấy từ máu cuống rốn phù hợp mọi chỉ số với bé Minh, hoàn toàn có thể tiến hành ghép. Thế nhưng “cuộc vui ngắn chẳng tày gay” bởi kinh phí cho cuộc ghép khoảng 700 triệu đồng nằm ngoài khả năng của gia đình.

“Hai vợ chồng tính đến phương án cuối cùng là bán đi ngôi nhà, được khoảng hơn 300 triệu đồng, đi vay mượn thêm nhưng cũng không đủ. Lúc đó gia đình thực sự bất lực muốn bỏ cuộc, dù biết cơ hội chữa bệnh cho con đang cận kề”, anh Trung trầm giọng chia sẻ.

Hiểu rõ khó khăn của gia đình bệnh nhân, các y bác sĩ Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã vận động, kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ.

Anh Trung cho biết: “Một phần vì kinh tế quá khó khăn, một phần vì lúc đó ghép tế bào gốc chữa Tan máu bẩm sinh rất mới, bác sĩ Bình và bác sĩ Hà có gọi lên nói, nếu gia đình quyết tâm, bệnh viện sẽ giúp. Làm cha mẹ có con mắc bệnh này mới hiểu nỗi khát khao cho con được khỏi bệnh lớn đến chừng nào”.

Và ca ghép đã diễn ra vào khoảng tháng 8/2015. Sau gần chục ngày chờ đợi kết quả, bé Minh trở thành 1 trong những bệnh nhân Tan máu bẩm sinh đầu tiên được ghép thành công.

“Minh đã có gần 5 năm sống không phụ thuộc thuốc, mạnh khỏe như bao đứa trẻ khác, điều mà trước đây gia đình không dám nghĩ đến. Chúng tôi vẫn tiếp tục chờ đợi cơ hội ghép cho cháu Hoàng Anh”, vợ chồng anh Trung hy vọng.

Mắc một dòng bệnh lý máu khác, đó là ung thư máu Leuceumia cấp, với cậu bé Phạm Nguyên Hà, cơ hội kéo dài sự sống chỉ còn lựa chọn ghép tế bào gốc. Đã có lúc hy vọng của Hà tưởng như vụt tắt sau 3 lần ghép bất thành.

Lần thứ nhất, bé Hà được ghép tế bào gốc từ nguồn máu dây rốn cộng đồng. Lần tiếp theo Hà được ghép tế bào gốc từ bố và lần thứ 3 là từ mẹ. Tuy nhiên, may mắn đã mỉm cười với Hà khi những mảnh ghép mọc trong cơ thể Hà sau lần ghép thứ tư (từ tế bào gốc của bố). “Gia đình tôi như vỡ òa vì hạnh phúc, con đã có hy vọng khỏe mạnh trở lại”, chị Cúc chia sẻ.

Mạnh khỏe sau 12 năm ghép tế bào gốc

Trong quá trình ghép tế bào gốc, người bệnh phải trải qua một khoảng thời gian dài (từ 1 – 3 tháng) trong phòng cách ly, phải vượt qua quá trình điều trị hóa chất liều cao, có tác dụng mạnh hơn, giúp tiêu diệt tế bào ác tính, tế bào miễn dịch tồn dư trong cơ thể, tạo “điều kiện” tốt để khi tế bào gốc vào cơ thể có thể phát triển ổn định.

Hóa chất liều cao đồng thời cũng tiêu diệt các tế bào lành tính, dẫn đến tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng, xuất huyết, viêm loét… Đối với người bệnh, quá trình ghép tế bào gốc là một hành trình đầy khó khăn và thử thách cả về tinh thần và thể chất. Đã có nhiều người bệnh gọi đó là một cuộc chiến sinh tử.

BS. Võ Thị Thanh Bình, Trưởng khoa Ghép tế bào gốc (Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương)

Từ khi triển khai ca ghép tự thân năm 2004, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã thực hiện được 445 ca ghép tế bào gốc với nhiều kỹ thuật ghép phức tạp, từ nhiều nguồn tế bào gốc khác nhau.

Mới đây, trở lại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương để chia sẻ thêm kinh nghiệm cho các bệnh nhân khác, anh Lâm Tiến Bình (Lạng Sơn) cho hay: “Năm 2008, khi biết tin mắc ung thư máu, tôi khá suy sụp bởi suy nghĩ sắp đối đầu với cuộc chiến vô cùng khó khăn cả về thể chất, tinh thần lẫn kinh tế và cơ hội để chữa trị thành công là điều không tưởng.

Lúc đó, ghép tế bào gốc là cơ hội duy nhất có thể níu kéo tôi ở lại với cuộc đời này. Không gì may mắn hơn khi ca ghép thành công. Từ sau khi kết thúc ca ghép, tôi chỉ phải dùng thuốc thêm 6 tháng theo chỉ định của bác sĩ và từ đó đến nay đã 12 năm, tôi có cuộc sống của riêng mình, mạnh khỏe và hạnh phúc bên gia đình”.

Anh Bình là ca ghép đầu tiên với nguồn tế bào gốc được lấy từ người anh ruột. Nhắc lại ca ghép này, BS. Võ Thị Thanh Bình, Trưởng khoa Ghép tế bào gốc (Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương) cho hay: “Ê-kíp bác sĩ vô cùng cân não trước ca ghép đầu tiên này bởi nguy cơ thải ghép rất cao. Thật may mắn, chúng tôi đã thành công. Nếu không, có lẽ chúng tôi không đủ tự tin để triển khai thêm một ca nào nữa”.

Được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu kinh dòng tủy, một loại bạch cầu thể mạn từ 13 năm trước, chị Dương Thị Chiến (Hà Tĩnh) cũng đã trải qua 7 năm ròng rã dùng thuốc, khiến cơ thể suy yếu và ghép tế bào gốc là lựa chọn cuối cùng dù có nhiều bất trắc.

Sau ghép, chị Chiến nôn ra máu, cơ thể suy kiệt. 4 tháng đầu, gene bệnh vẫn dương tính. Cố gắng từng ngày, sang tháng thứ 5, các chỉ số của chị chuyển biến tích cực và chị Chiến đã có cuộc đời mới khỏe mạnh suốt 6 năm qua.