Tại sao Obama chuyền quả bóng Syria sang quốc hội?

Sự hoài nghi của cộng đồng quốc tế, tỷ lệ ủng hộ thấp của công chúng là hai lý do khiến Tổng thống Mỹ Barack Obama để quốc hội quyết định việc trừng phạt chính phủ Syria bằng vũ lực.

Đang thẳng tiến tới một cuộc tấn công vào Syria, đột nhiên Tổng thống Mỹ Barack Obama ngừng lại và chuyền quả bóng Syria sang quốc hội vào hôm 31/8. Obama tuyên bố ông sẽ chờ sự tán thành của các nghị sĩ trước khi ra lệnh tấn công Syria để trừng phạt hành động tàn sát dân thường bằng khí độc.

“Mỹ nên trừng phạt chính phủ Syria bằng vũ lực, nhưng chúng tôi sẽ đợi một cuộc bỏ phiếu từ các nhà lập pháp”, Obama phát biểu.

Tổng thống Barack Obama chơi bóng SOCCKET – một quả bóng có khả năng tạo ra điện – tại một nhà máy điện ở thành phố Dar es Salaam của Tanzania vào ngày 2/7 để cổ vũ hoạt động tìm kiếm những nguồn năng lượng sạch. Ảnh: AFP.

Trở ngại đầu tiên, và có lẽ cũng là trở ngại lớn nhất, mà Obama đối mặt là sự hoài nghi của cộng đồng quốc tế. Obama đã theo đuổi chiến lược “không can dự” vào Syria trong suốt 29 tháng từ khi làn sóng chống đối Tổng thống Bashar al-Assad bùng phát. Washington hầu như không thực hiện bất kỳ hành động nào để thúc đẩy hòa bình và hòa giải tại Syria.

Đột nhiên, vài ngày gần đây chính phủ Mỹ thông báo họ sẽ trừng phạt Syria bằng vũ lực vì “hành vi sử dụng vũ khí hóa học”. Sự thờ ơ trước đây và sự quan tâm đột xuất của Obama đối với cuộc nội chiến tại Syria khiến nhiều người bối rối. Giới quan sát nhận định bằng chứng mà Nhà Trắng công bố hôm 30/8 chưa đủ sức thuyết phục để họ kết luận rằng Assad đã ra lệnh tấn công bằng vũ khí hóa học và quân đội Syria đã thực hiện mệnh lệnh ấy.

Sự nghi ngờ của cộng đồng quốc tế thể hiện dưới nhiều hình thức. Anh, Canada và Đức – đồng minh truyền thống của Mỹ – quyết định không đáp trả Syria bằng vũ lực. NATO không lên tiếng, còn Liên đoàn Ả rập tán thành việc tấn công Syria, song không cam kết tham gia. Chỉ Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng sát cánh cùng Obama.

Tại Liên Hợp Quốc, chắc chắn Mỹ không thể nhận sự chấp thuận của Hội đồng Bảo an đối với việc tấn công Syria bởi Nga, Trung Quốc sẽ phủ quyết. Moscow yêu cầu Mỹ cung cấp bằng chứng cụ thể về vụ tấn công khí độc cho đoàn thanh sát vũ khí hóa học của Liên Hợp Quốc, còn Bắc Kinh một mực kêu gọi Nhà Trắng không tấn công Damacus.

Cộng đồng quốc tế có lý do để hoài nghi kết luận của Mỹ, bởi 10 năm trước Washington từng công bố bằng chứng về việc chính phủ Iraq sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt để tấn công nước này. Nhưng sau đó quân đội Mỹ không thể tìm thấy vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Iraq.

Bên trong nước Mỹ, công chúng đã tỏ ra mệt mỏi với các cuộc chiến Iraq, Afghanistan trong hơn một thập kỷ qua. Trong một cuộc thăm dò ý kiến do Reuterstiến hành, phần lớn người Mỹ nói rằng họ không muốn Obama tấn công Syria.

Tỷ lệ ủng hộ thấp khiến nhiều nghị sĩ trong chính đảng Dân chủ của Obama cũng phản đối hành động quân sự.

Barbara Lee, một hạ nghị sĩ Dân chủ từ bang California, đã thay mặt những nghị sĩ Dân chủ ôn hòa để gửi một thư tới Obama. Trong thư các nghị sĩ yêu cầu Obama đem vấn đề Syria ra quốc hội để thảo luận. Scott Rigell, một hạ nghị sĩ Cộng hòa, cũng gửi một lá thư tương tự. Hơn 190 hạ nghị sĩ đã ký tên vào hai thư.

Trước những trở ngại quá lớn, trong khi chưa thể lường trước hậu quả của việc tấn công Syria, Obama đã chọn một đường thoát bằng cách đá quả bóng Syria sang hạ viện.

Theo Tri thức