Tại sao Iran quyết định không tham gia phản ứng cùng Hezbollah nhằm vào Israel?
Quyết định không tham gia phản ứng cùng Hezbollah sau vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran đã tiết lộ nhiều về chiến lược của Iran trong việc duy trì sự ổn định khu vực.
Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei từng tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ vụ á.m s.át thủ lĩnh Hamas ở Tehran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Danny Citrinowicz, nghiên cứu viên tại Chương trình Iran thuộc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) và từng là sĩ quan chỉ huy trong Cơ quan tình báo quốc phòng Israel ngày 27/8 nhận định rằng, quyết định của Iran không tham gia vào phản ứng cùng Hezbollah sau các vụ á.m s.át bị cáo buộc của Israel gần đây đã đặt ra nhiều câu hỏi về chiến lược của Tehran. Dù trước đó đã có dự báo về một phản ứng chung mạnh mẽ từ Iran và các lực lượng dân quân thân Iran trong khu vực, Iran lại chọn một con đường khác, phản ứng riêng lẻ thay vì phối hợp với Hezbollah. Điều này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố chiến lược và chính trị phức tạp mà Tehran đang phải đối mặt.
Áp lực từ cả bên ngoài và bên trong
Sau vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh, Iran đã phải chịu áp lực cực lớn từ các thế lực bên ngoài. Mỹ đã tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực, đồng thời liên tục gửi các thông điệp cứng rắn từ các quan chức cấp cao, bao gồm cả Tổng thống Joe Biden, khẳng định quyết tâm bảo vệ Israel. Những tín hiệu này khiến Tehran lo ngại về khả năng một phản ứng quyết liệt có thể dẫn đến một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn. Điều này đã góp phần khiến Iran cân nhắc lại quyết định và chọn cách không tham gia vào phản ứng cùng Hezbollah.
Video đang HOT
Một yếu tố khác là những tranh cãi nội bộ trong chính quyền Iran về cách đối phó với vụ á.m s.át ông Haniyeh. Tổng thống Iran Mohammad Pezeshkian được cho là lo ngại về khả năng một chiến dịch quân sự khu vực sẽ dẫn đến hậu quả không thể kiểm soát. Sự chia rẽ này đã làm chậm quá trình ra quyết định và cuối cùng dẫn đến việc Tehran lên kế hoạch phản ứng riêng. Việc này không chỉ cho thấy sự thận trọng của Iran mà còn thể hiện những lo ngại sâu sắc về việc phá hủy mọi cơ hội ngừng b.ắn ở Gaza, đặc biệt khi sự hiện diện của Hamas tại Gaza đang bị đe dọa.
Quyết định của Iran không tham gia phản ứng cùng Hezbollah chắc chắn sẽ có tác động đến mối quan hệ với các nhóm dân quân thân nước này, đặc biệt là với Hezbollah. Các lực lượng thân Iran, vốn được hình thành dựa trên sự hợp tác chặt chẽ giữa Iran, Hezbollah và các nhóm liên quan, có thể bị ảnh hưởng bởi những khác biệt về chiến lược này.
Dù Tehran quyết định không tham gia phản ứng cùng Hezbollah, nhưng cam kết của Iran trong việc trả đũa Israel vẫn được bảo lưu. Các lãnh đạo Iran, bao gồm cả Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, đã khẳng định quyết tâm này, khiến Tehran khó có thể rút lui mà không hành động. Tuy nhiên, sự hiện diện liên tục của quân đội Mỹ trong khu vực và thời gian đã trôi qua kể từ vụ á.m s.át cho thấy Iran đang tìm cách giải quyết vấn đề một cách thận trọng hơn, tránh leo thang tình hình.
Dù vậy, khả năng xảy ra một chiến dịch khu vực vẫn còn hiện hữu, và Tehran đang phải đối mặt với thách thức làm sao để đáp trả mà không đẩy tình hình ra khỏi tầm kiểm soát.
Tình báo và chuyên gia Israel đ.ánh giá thế nào về cuộc tấn công tiềm tàng từ Iran?
Sự thay đổi trong đ.ánh giá gần đây từ cộng đồng tình báo Israel đang thu hút sự chú ý đặc biệt, với những lo ngại ngày càng gia tăng về khả năng xảy ra một cuộc tấn công trực tiếp từ Iran vào Israel.
Tên lửa được phóng trong cuộc tập trận của quân đội Iran tại tỉnh Isfahan, ngày 28/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Jerusalem Post (Israel) ngày 11-12/8, trong bối cảnh tình hình căng thẳng gia tăng giữa Iran và Israel, một số đ.ánh giá tình báo và ý kiến chuyên gia Israel đã chỉ ra khả năng xảy ra một cuộc tấn công tiềm tàng từ Tehran. Theo đó, sự thay đổi trong đ.ánh giá gần đây từ cộng đồng tình báo Israel đang thu hút sự chú ý đặc biệt, với những lo ngại ngày càng gia tăng về khả năng xảy ra một cuộc tấn công trực tiếp từ Iran vào Israel.
Trước đây, các đ.ánh giá từ tình báo Israel và các nhà phân tích thường cho rằng áp lực quốc tế đang đóng vai trò ngăn cản Iran tiến hành một cuộc tấn công trực tiếp vào Israel. Tuy nhiên, thông tin mới đây cho thấy sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của Iran. Theo hai nguồn tin tình báo Israel, có khả năng Iran sẽ tiến hành một cuộc tấn công vào Israel trong những ngày tới, có thể là trước khi hội nghị thượng đỉnh về đàm phán thỏa thuận con tin diễn ra vào ngày 15/8 tới.
Đ.ánh giá mới nhất của cộng đồng tình báo Israel, được hình thành trong vòng 24 giờ qua, cho thấy Iran đã quyết định tấn công trực tiếp vào Israel như một hình thức trả đũa cho vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran gần đây. Các nguồn tin trên cho biết, sự thay đổi này đ.ánh dấu một bước ngoặt quan trọng, khác biệt so với các đ.ánh giá trước đây rằng áp lực quốc tế đang kiềm chế Iran.
Ahmad Bakhshayesh Ardestani, một thành viên của Ủy ban An ninh Quốc gia thuộc Quốc hội Iran, đã chia sẻ rằng cuộc tấn công của Iran vào Israel có thể kéo dài từ 3 đến 4 ngày và sẽ được thực hiện một cách bất ngờ. Ông Ardestani cho biết Iran đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi hậu quả có thể xảy ra và phản ứng của Tehran sẽ được thực hiện một cách quyết đoán.
Ông Ardestani cũng nhấn mạnh rằng việc kéo dài thời gian phản ứng có thể khiến Israel phải sống trong tình trạng bất ổn kéo dài, điều này là một phần trong chiến lược trả đũa của Iran. Ông cho rằng việc duy trì tình trạng bấp bênh của Israel là một phần trong chiến lược tâm lý của Iran nhằm gây áp lực lên Tel Aviv.
Nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng chiến tranh tâm lý là một phần quan trọng trong chiến lược của Iran. David Menashri, một chuyên gia về Iran tại Đại học Tel Aviv, cho rằng Israel không giỏi trong việc duy trì sự kiên nhẫn như Iran và sẽ rất chú ý để xem liệu họ có hành động trước khi Iran thực hiện tấn công hay không.
Chuyên gia Menashri cho rằng Iran hiện đang giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh tâm lý, và điều này có thể thúc đẩy sự lo lắng và căng thẳng trong nội bộ Israel.
Về phần mình, Tiến sĩ Hani Suleiman, nhà nghiên cứu về các vấn đề Iran, đã bình luận rằng Tehran có thể đang cố gắng phô trương sức mạnh quân sự và gửi thông điệp răn đe tới Israel và Mỹ. Tiến sĩ Suleiman cho rằng Iran đang nỗ lực khôi phục lòng tin đã bị tổn hại do vụ á.m s.át Ismail Haniyeh, và việc phản ứng có thể không nhất thiết phải là một hành động ngay lập tức mà có thể được thực hiện khi thời điểm thích hợp.
Tiến sĩ Suleiman cũng chỉ ra rằng Iran đang cân nhắc cẩn thận các hành động của mình vì hậu quả có thể rất nghiêm trọng, đặc biệt là dưới áp lực từ phía Mỹ. Ông cho biết chuyến thăm bí mật của phái đoàn Mỹ tới Iran qua Thổ Nhĩ Kỳ nhằm truyền đạt các cảnh báo và trấn an có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiềm chế phản ứng của Iran.
Trong những ngày gần đây, đã diễn ra một cuộc tranh luận nội bộ ở Iran giữa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran và tổng thống mới của nước này cùng các cố vấn của ông. Cuộc tranh luận này tập trung vào cách thức và thời điểm phản ứng đối với vụ á.m s.át ông Haniyeh. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran ủng hộ một phản ứng mạnh mẽ hơn, trong khi tổng thống và các cố vấn của ông ủng hộ một phản ứng hạn chế hơn.
Người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Daniel Hagari đã thông báo rằng không có thay đổi nào trong chỉ thị của Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa và IDF đang tiếp tục theo dõi các lực lượng đối địch, đặc biệt là Iran và Hezbollah. Điều này cho thấy Israel đang duy trì sự chuẩn bị cao độ và sẵn sàng ứng phó với bất kỳ diễn biến bất ngờ nào.
Iran tuyên bố hỗ trợ Hezbollah 'bằng mọi cách' nếu chiến tranh với Israel Cố vấn của Lãnh đạo Tối cao Iran cho biết Iran và tất cả các thành viên nằm trong "trục kháng chiến" sẽ hỗ trợ phong trào Hezbollah ở Liban bằng mọi giá trong trường hợp xảy ra xung đột với Israel. Kamal Kharrazi, cố vấn đối ngoại của Lãnh tụ Tối cao Iran, cho biết Tehran không muốn dính líu đến một...