Tại sao biến thể Covid-19 “Kraken” lại gây lo ngại?
Một biến thể Covid-19 mới lần đầu tiên phát hiện vào năm ngoái tại Mỹ và nhanh chóng lây lan trở thành chủng thống trị.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nó đã được một số người đặt tên là “ biến thể Kraken”, đã lan rộng khắp nước Mỹ và hiện đã xác định được ở ít nhất 28 quốc gia khác.
Biến thể mới là gì?
XBB.1.5 là hậu duệ của biến thể phụ Omicron XBB, bản thân nó là lai giữa hai chủng trước đó là BA.2.75 và BA.2.10.1.
Biến thể XBB ban đầu đã gây ra làn sóng lây nhiễm ở các quốc gia, bao gồm Singapore và Ấn Độ, kể từ khi WHO lần đầu tiên đưa ra quan ngại về nó vào tháng 10 năm ngoái.
XBB.1.5 lan truyền nhanh như thế nào?
Mặc dù chỉ chiếm 1% trong tổng số ca mắc Covid-19 vào đầu tháng 12, nhưng ước tính từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cho thấy nó đã tăng trở thành chủng chiếm ưu thế vào cuối tháng. Ở các bang phía Đông Bắc, con số đó đã tăng vọt lên trên 70%.
Trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 của WHO, Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, cho biết XBB.1.5 là “biến thể phụ dễ lây truyền nhất đã được phát hiện”.
“Kraken” cũng có khả năng tránh miễn dịch do vắc-xin tạo ra. (Ảnh: Bloomberg)
Mặc dù chỉ có 29 quốc gia báo cáo các trường hợp mắc bệnh do chủng mới gây ra, nhưng các cơ quan y tế đang cảnh báo rằng nó có thể lan rộng hơn và âm thầm sinh sôi nảy nở do việc giảm xét nghiệm.
Ở các quốc gia khác, tỷ lệ nhiễm XBB.1.5 vẫn thấp hơn, mặc dù bức tranh có thể thay đổi nhanh chóng.
Ước tính từ Viện Wellcome Sanger cho thấy biến thể này chiếm khoảng 4% số ca nhiễm Covid-19 ở Anh vào giữa tháng 12, trong khi Canada đã phát hiện ra một số trường hợp như vậy.
Video đang HOT
Các nhà khoa học chỉ ra rằng biến thể phụ có mạnh hơn nhiều với ACE2, một thụ thể chính của vi rút, cho phép nó liên kết dễ dàng hơn và tăng khả năng lây truyền.
Nó có nguy hiểm hơn các biến thể trước không?
Không có sự khác biệt đáng kể về mức độ nghiêm trọng được báo cáo giữa các trường hợp do XBB.1.5 và các biến thể trước đó gây ra.
Tuy nhiên, giống như các chủng khác mà các nhà khoa học quan tâm, XBB.1.5 đang thu hút sự chú ý vì nó đang có dấu hiệu thoát khỏi khả năng miễn dịch.
Điều này có nghĩa là nó có khả năng trốn tránh miễn dịch tự nhiên hoặc tác dụng mà vắc-xin cung cấp và tái lây nhiễm cho những người đã khỏi Covid-19.
Dữ liệu vẫn còn hạn chế về mức độ nghiêm trọng của XBB.1.5 cũng như hướng khiến bệnh nghiêm trọng hoặc gây t.ử von.g của nó.
Các liệu pháp trước đây để điều trị Covid-19 – như phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng – đã bị các chủng trước đây làm cho không hiệu quả. Xu hướng này được thiết lập để tiếp tục với biến thể mới.
Các nhà khoa học trong một bài báo gần đây đăng trên tạp chí Cell đã cảnh báo rằng các biến thể phụ như XBB.1.5 gây ra “mối đ.e dọ.a nghiêm trọng” đối với vắc xin Covid-19 hiện tại.
Khả năng lây truyền cao hơn cũng có nghĩa là nhiều người có khả năng bị nhiễm bệnh hơn và do đó phải chịu hậu quả nghiêm trọng.
Không rõ liệu những gì đã trải qua ở Mỹ với biến thể XBB.1.5 có mở rộng sang các quốc gia khác hay không. Mỹ, không giống như nhiều quốc gia phát triển khác, có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Chỉ 15% dân số từ năm tuổ.i trở lên đã được tiêm liều nhắc lại. Tỷ lệ này tốt hơn một chút đối với nhóm người cao tuổ.i dễ bị tổn thương, bao gồm cả những người từ 65 tuổ.i trở lên, với chưa đến 4/10 người được tiêm phòng.
Tỷ lệ nhập viện vì Covid-19 đã tăng lên, trong bối cảnh các bệnh nhiễ.m trùn.g mùa đông khác như cúm gia tăng.
WHO có kế hoạch công bố bản đán.h giá cập nhật về rủi ro của biến thể trong những ngày tới.
Tên ‘Kraken’ đến từ đâu?
Các biến thể Covid-19 hiện được đặt tên bởi một nhóm chuyên gia do WHO triệu tập. Các chủng trước đây như Alpha, Beta và Delta đã được quy ước.
Nhưng biến thể có tên Hy Lạp cuối cùng, Omicron, đã xuất hiện cách đây hơn một năm và không còn chỗ cho sự xuất hiện của các chủng khác, khác biệt đáng kể.
Omicron đã tạo ra nhiều dòng dõi, bao gồm cả XBB.1.5 và tên của chúng bắt nguồn từ sự kết hợp giữa các chữ cái và số được gọi là “Pango”. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng độ phổ biến của các tên không chính thức, bao gồm cả “Kraken”.
Tên cho XBB.1.5 được đề xuất bởi một giáo sư trên Twitter để phù hợp với sức mạnh của chủng mới với quái vật biển trong thần thoại.
Các quốc gia châu Á bước vào cuộc chiến đối phó biến thể phụ của Omicron
Các chính phủ trên khắp châu Á đang tăng gấp đôi nỗ lực bảo vệ người dân trước các biến thể COVID-19 mới, có khả năng lây nhiễm cao hơn và đang khiến gia tăng ca nhiễm trong những ngày gần đây.
Người dân xếp hàng chờ xét nghiệm COVID-1) tại điểm xét nghiệm tạm thời ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Reuters
Theo tờ Straits Times, số ca nhiễm trong ngày 16/7 tại Hàn Quốc đã tăng gấp đôi so với một tuần trước đó, phần lớn là do biến thể phụ BA.5 của Omicron rất dễ lây lan và khả năng miễn dịch trong dân số suy giảm. Dữ liệu từ Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hàn Quốc cho biết nước này đã ghi nhận thêm 40.342 ca mắc trong 24 giờ qua.
Các chuyên gia y tế dự đoán với tốc độ lây nhiễm hiện tại, số ca mắc hàng ngày tại "xứ sở kim chi" có thể tăng nhiều hơn so với dự kiến của chính phủ. Trong khi đó, việc phát hiện ra chủng Omicron mới hơn, BA.2.75 (còn được gọi là Centaurus), cũng đang đặt ra mối đ.e dọ.a lớn.
Mặc dù số ca mắc hàng ngày đang gia tăng, số bệnh nhân nguy kịch và t.ử von.g vẫn tương đối thấp. Tuy nhiên, giới chức Hàn Quốc ngày càng lo ngại khi làn sóng Omicron mới dự kiến sẽ lan nhanh hơn trong những tuần tiếp theo. Từ ngày 18/7, chính phủ dự kiến mở rộng chiến dịch tiêm mũi tăng cường cho người trên 50 tuổ.i để ngăn ngừa các ca bệnh nặng và t.ử von.g.
Người dân đeo khẩu trang đi bộ tại một con hẻm quán rượu Izakaya của Nhật Bản. Ảnh: Reuters
Số ca COVID-19 cũng đang tăng mạnh ở những quốc gia khác tại châu Á. Ở Nhật Bản, số ca nhiễm đã đạt mức cao nhất mọi thời đại - trên 108.000 ca vào ngày 16/7, theo dữ liệu của tờ Yomiuri Shimbun. Con số này đã vượt mức kỷ lục trước đó là 104.202 ca hôm 5/2.
Ở Nam Á, theo hãng tin Reuters, Ấn Độ đã ghi nhận 20.528 ca mắc mới trong 24 giờ qua, mức cao nhất kể từ ngày 20/2. Dữ liệu của Bộ Y tế Ấn Độ cũng cho biết nước này đã ghi nhận thêm 49 trường hợp t.ử von.g chỉ trong một đêm, nâng tổng số ca t.ử von.g do COVID-19 lên mức 525.709 người.
Hành khách chen chúc trong một chuyến tàu ở Mumbai, Ấn Độ. Ảnh: Reuters
Trong bối cảnh đó, Chính phủ Ấn Độ đã đẩy mạnh chiến dịch tiêm mũi tăng cường nhằm ngăn chặn sự lây lan của các ca nhiễm, vốn đang tăng cao hơn ở các bang phía đông Assam, Tây Bengal và Karnataka ở phía nam. Trong ngày 17/7, Ấn Độ đã đạt mốc tiêm chủng 2 tỷ liều vaccine. Nước này đang triển khai tiêm mũi nhắc lại cho tất cả người trưởng thành.
Số ca nhiễm đang tăng cao ở Trung Quốc. Ảnh: EPA-EFE
Tại Trung Quốc, số ca nhiễm mới cũng tiếp tục tăng cao khi virus ngày càng lan rộng. Theo Ủy ban Y tế Quốc gia, nước này đã ghi nhận thêm 580 ca mắc trong cộng đồng vào ngày 16/7, mức cao nhất kể từ ngày 23/5. Các ca mắc hầu hết được phát hiện ở khu vực Quảng Tây và tỉnh Cam Túc.
Tại trung tâm tài chính Thượng Hải, ông Zhao Dandan, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố, đán.h giá diễn biến dịch COVID-19 vẫn "tương đối nghiêm trọng", với áp lực từ cả những ca mắc trong cộng đồng và ca mắc nhập khẩu. Chính quyền địa phương cho biết thành phố đã ghi nhận 26 ca mắc trong cộng đồng vào hôm 16/7.
ADVERTISING
00:00
Thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc đã ghi nhận tín hiệu đáng mừng khi chứng kiến thêm một ngày không có ca nhiễm mới. Nhưng tại Macau, khu vực này đang đối mặt với đợt phong tỏa nghiêm ngặt, các sòng bạc và các cơ sở kinh doanh không thiết yếu phải đóng cửa trong nỗ lực đối phó với đợt bùng phát COVID-19 tồi tệ nhất.
Tình nguyện viên xét nghiệm kháng nguyên nhanh cho người dân ở khu phố của người Hoa của Bangkok, Thái Lan. Ảnh: Reuters
Tại Thái Lan, hôm 18/7, Bộ Y tế Công cộng đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với Thống đốc Bangkok để chuẩn bị các biện pháp đối phó với làn sóng COVID-19 mới ở thủ đô. Thư ký thường trực của Bộ, Kiattiphum Wongrajit, cho biết các bệnh viện ở Bangkok đang tiếp nhận trên 1.000 bệnh nhân COVID-19 mới mỗi ngày. Do đó, giới chức nhấn mạnh chuẩn bị cho một làn sóng mới có thể xảy ra là điều cần thiết. Tiến sĩ Kiattiphum cảnh báo Bangkok phải đối mặt với nguy cơ ca mắc gia tăng vì dân số đông đúc, người dân đi lại nhiều và hoạt động xã hội tích cực.
Số bệnh nhân COVID-19 hiện chỉ chiếm 13% số giường bệnh trên toàn quốc, nhưng tỷ lệ đó đã tăng lên 42% ở Bangkok.
Thái Lan ghi nhận ca nhiễm biến thể COVID-19 XAY.2 đầu tiên Bộ Y tế Công cộng Thái Lan ngày 6/1 cho biết, nước này vừa ghi nhận ca nhiễm biến thể COVID-19 XAY.2 đầu tiên. Theo ông Supakit Sirilak Cục trưởng Cục Khoa học Y tế Thái Lan, ca mắc biến thể XAY.2 có những triệu chứng tương tự như các ca mắc biến thể Omicron. Các trường hợp tiếp xúc gần với ca...