Tai nạn máy bay V-22 Osprey: Phi công quên bật ‘công tắc nguồn’

Ngày 14/11, Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản (GSDF) công bố kết quả điều tra vụ tai nạn liên quan đến máy bay vận tải V-22 Osprey, xảy ra hồi cuối tháng 10.

Kết luận chính thức chỉ ra rằng nguyên nhân là lỗi của phi công, khi không kích hoạt một công tắc quan trọng trước khi cất cánh.

Một máy bay V-22 Osprey đang trên đường đến Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản (JGSDF) có trụ sở tại Trại Kisarazu, khởi hành từ Căn cứ Không quân Thủy quân Lục chiến (MCAS) Iwakuni, Nhật Bản, ngày 10/7/2020. (Nguồn: Thủy quân Lục chiến Mỹ)

Ngày 27/10, trong cuộc tập trận tại đảo Yonaguni, Okinawa, chiếc V-22 Osprey gặp sự cố khi đang cất cánh, cánh trái của máy bay va chạm với mặt đất, gây hư hỏng nghiêm trọng.

May mắn thay, tất cả 16 người trên máy bay, bao gồm 3 lính Thủy quân Lục chiến Mỹ, đều an toàn.

Cuộc điều tra sau đó của GSDF xác định rằng phi công đã quên kích hoạt “công tắc nguồn tạm thời”. Đây là thiết bị đóng vai trò quan trọng, giúp tăng công suất động cơ nhằm đảm bảo máy bay đạt được lực nâng cần thiết để cất cánh an toàn.

Việc không tuân thủ quy trình này khiến máy bay không đủ sức mạnh để bay lên, dẫn đến va chạm. Ngoài ra, phi công cũng bị đánh giá là điều khiển không đúng kỹ thuật khi máy bay ở gần mặt đất, gây ra tình trạng rung lắc mạnh.

Sự cố càng thêm nghiêm trọng khi số lượng người trên máy bay tăng đột ngột ngay trước khi cất cánh. Điều chỉnh khẩn cấp để đáp ứng tải trọng mới đã làm tăng áp lực cho phi công, dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong thao tác.

Ngay sau sự cố, GSDF đã tạm thời đình chỉ hoạt động đội bay Osprey, gồm 17 chiếc, để tiến hành đánh giá và cải tiến quy trình vận hành. Một trong những giải pháp đầu tiên là bổ sung các dấu hiệu nhắc nhở trực quan quanh công tắc nguồn, giúp phi công dễ dàng nhận biết và thao tác.

Ngoài ra, chương trình đào tạo cho phi công và phó phi công cũng được nâng cao. GSDF đặc biệt chú trọng vào các khóa học thực hành và mô phỏng tình huống khẩn cấp, nhằm tăng khả năng ứng phó trong những điều kiện tương tự.

Đồng thời, quy trình lập kế hoạch và thực hiện bay cũng được chỉnh sửa để đảm bảo mọi bước đều được giám sát chặt chẽ bởi sĩ quan chỉ huy, giảm thiểu tối đa nguy cơ sai sót.

Lịch sử tai tiếng của V-22 Osprey

Là dòng máy bay cánh quạt nghiêng độc đáo, V-22 Osprey kết hợp khả năng cất cánh thẳng đứng của trực thăng với tốc độ và tầm bay vượt trội của máy bay cánh cố định.

Dù mang lại nhiều ưu thế trong nhiệm vụ quân sự, loại máy bay này lại gắn liền với hàng loạt tai nạn nghiêm trọng.

Chỉ tính riêng từ tháng 3/2022, đã có ít nhất 20 quân nhân thiệt mạng trong các vụ tai nạn liên quan đến Osprey.

Gần đây nhất, tháng 11/2022, một chiếc Osprey của Lực lượng đặc nhiệm Không quân Mỹ đã rơi ngoài khơi Yakushima, khiến 8 người thiệt mạng. Những sự cố liên tiếp này khiến Osprey bị gắn với biệt danh “kẻ giết góa phụ”.

Vấn đề kỹ thuật, đặc biệt ở hệ thống hộp số, là nguyên nhân chính dẫn đến các tai nạn. Sự cố mới nhất tại Nhật Bản càng làm dấy lên lo ngại về độ tin cậy của dòng máy bay này, không chỉ trong quân đội Mỹ mà còn cả trong lực lượng phòng vệ Nhật Bản.

Dù hiện nay, quân đội Mỹ sở hữu hàng trăm chiếc V-22 Osprey và Thủy quân Lục chiến quản lý khoảng 350 chiếc, câu hỏi về mức độ an toàn của dòng máy bay này vẫn là mối bận tâm lớn, nhất là khi nó tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các chiến dịch quân sự toàn cầu.