Tái chế rác thải điện tử – vấn đề an ninh cấp bách đối với châu Âu

Những năm gần đây, rác thải điện tử đã trở thành dòng rác thải sinh hoạt phát triển nhanh nhất thế giới, nguyên nhân chủ yếu là do tỷ lệ tiêu thụ thiết bị điện và điện tử ngày một cao, trong khi vòng đời các thiết bị ngày một ngắn.

Môt báo cáo đươc công bô mơi đây cho thây viêc tái chê và phục hôi các nguyên tô quý giá tư rác thải điên tư đươc xem là vân đê an ninh câp bách, cân đươc ban hành thành luât ơ châu Âu.

Công nhân làm việc tại trung tâm thu tập rác điện tử ở Ploufragan, miền tây Pháp. Ảnh: AFP/ TTXVN

Theo báo cáo vê rác thải điên tư CEWASTE đươc Liên minh châu Âu (EU) tài trơ, các bảng mạch, nam châm trong ổ đĩa và xe điện, pin và đèn huỳnh quang là những vât dụng có chứa các nguyên liệu thô quan trọng, gồm vàng, bạc và coban, có thể được tái chế và tái sử dụng. Tuy nhiên, nhưng nguyên liêu quý hiêm này thương chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tưng vât dụng bị vưt bỏ, khiên chúng thương bị bỏ qua.

Đơn cư, báo cáo ươc tính trong năm 2025, nhưng chiêc đèn huỳnh quang bị loại bỏ ở châu Âu sẽ chứa 92 tấn nguyên liệu thô quan trọng. Các bảng mạch in trong rác thải điện tử của khu vực có thể chứa tới 41 tấn bạc và 10 tấn vàng vào năm 2025. Trong khi đó, chuỗi cung ứng của châu Âu đã trở nên “quá dễ bị tổn thương”, đăc biêt là ngành công nghiêp quôc phòng, như nhân định của ông Pascal Leroy – môt trong các tác giả của báo cáo. Viêc sản xuât các măt hàng ơ châu Âu, tư hê thông máy tính đến máy bay không người lái, đêu chủ yêu phụ thuộc vào nguồn cung tư bên ngoài. Do đó, báo cáo nhân mạnh viêc tái chê rác thải điên tư sẽ giúp bảo vê nguồn cung cấp quan trọng cho các thiết bị điện tử tiêu dùng và thậm chí cả ngành công nghiêp quốc phòng châu Âu.

Ngoài ra, với những nguyên liêu cần thiết đê sản xuât các tuabin gió và ô tô điện, nhưng vât dụng bị bỏ đi nêu đươc tái chê cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các mục tiêu về chông biên đôi khí hậu và nâng cao năng lưc cạnh tranh của ngành sản xuất.

Báo cáo cũng nêu bât một số loại rác thải điện tử đươc cho có đủ số lượng nguyên liệu thô để đươc tái chê và phục hôi. Chúng bao gồm các nguyên liệu trong bảng mạch in đươc lây từ các thiêt bị điên tư bị vưt bỏ; các pin từ rác thải điện tử và xe phế liệu; nam châm boron sắt neodymium từ các ổ đĩa cứng và động cơ của xe đạp điện, xe tay ga và bột huỳnh quang từ đèn và các ống tia âm cực được tìm thấy trong ti vi và màn hình ti vi. Các nhà nghiên cưu nhân thây răng nhiêu loại nguyên liêu thô có giá trị thâp và thương xuyên biên đông đông nghĩa viêc tái chê chúng đươc coi là quá tôn kém đôi vơi các doanh nghiêp. Do đó, báo cáo kêu gọi ban hành các quy định pháp lý vê tái chế và tái sử dụng các nguyên liệu thô quan trọng, cung câp tài chính để hỗ trợ ngành công nghiệp tái chê và kiểm soát tốt hơn các lô hàng chưa rác thải điện tử đươc vân chuyên ra khỏi EU.

Theo báo cáo “Giám sát rác thải điện tử toàn cầu năm 2020″ được Liên hợp quốc (LHQ) công bố hôi tháng 7 năm ngoái, trong năm 2019, trên toàn thế giới có tổng cộng 53,6 triệu tấn rác thải điện tử, tăng 21% so với 5 năm trước đây. Trong đó, châu Á là nơi tạo ra nhiều nhất với khoảng 24,9 triệu tấn, tiếp đến là khu vực châu Mỹ 13,1 triệu tấn và châu Âu 12 triệu tấn. Trong khi đó, lương rác thải điên tư ơ châu Phi và châu Đại Dương lần lượt là 2,9 và 0,7 triệu tấn. Trong số hơn 53 triệu tấn rác thải điện tử được thải ra, chỉ có 17% chất thải được tái chế, phần còn lại chuyển đến các bãi chôn lấp, thiêu hủy hoặc đơn giản là không được xử lý. Điêu này đông nghĩa là môt lương nguyên liêu quý hiêm như vàng, bạc…có giá trị lên tơi 55 tỷ USD “hiên diên” trong các rác thải điên tư đã bị vưt đi hoăc đôt bỏ thay vì thu gom để xử lý và tái sử dụng. Trong khi đó, hoạt đông khai thác nguyên liêu thô lại đươc đây mạnh tại nhiêu nươc để tạo ra các sản phẩm mới, gây ra nhưng quan ngại vê môi trường.